بزرگنمايي:

آریا جوان - امروزه لامپ‌های کم مصرف و LED محبوبیت عجیبی در میان مصرف‌کنندگان خانگی، صنعتی و تجاری پیدا کرده است، اما این لامپ‌ها به موجب انتشار نور آبی با طول موج کوتاه مشکلاتی را برای چشم ایجاد می‌کنند.

یکی از مقامات بهداشت فرانسوی در گزارش جدید خود هشدار داد نور آبی چراغ‌های LED که امروزه طرفدار زیادی پیدا کرده است می‌تواند به شبکیه‌ی چشم آسیب برساند و ریتم‌های بیولوژیکی بدن و خواب را مختل کند.
مطالعات اخیر نشان داده است که اثرات فوتوتاکسیک به‌هنگام مواجهه‌ی کوتاه مدت با نورهای پرشدت آبی رنگ و همچنین مواجهه طولانی مدت با نور‌های شدت پایین‌تر خطر ابتلا به بیماریهای پوستی و پیر شدن پوست را افزایش می‌دهد. آژانس غذایی فرانسه، محیط زیست و بهداشت حرفه‌ای و ایمنی با نام ANSES نیز این موضوع را تأیید کرده‌اند. لکه‌های رنگی تیره مرتبط با سن از اصلی‌ترین علل از بین رفتن بینایی در افراد بالای 50 سال است. نقطه‌ی کوچکی نزدیک به مرکز شبکیه باید وجود داشته باشد تا مرکز دید به‌وجود آید. ANSES همچنین بیان کرد: حفاظت از اثرات مخرب روی شبکیه‌ ایجاد شده توسط نمایشگرهای بدون نور آبی گاها با استفاده از عینک آفتابی یا فیلتر باید انجام شود و میزان اختلالی که برای خواب کاربران ایجاد می‌شود هنوز اثبات نشده است. روشنایی 101
LEDها یا دیودهای نوری شامل یک تراشه‌ی نیمه هادی هستند که روی سطحی بازتابنده قرار گرفته‌اند. زمانیکه برق ازطریق تراشه‌ی نیمه هادی جریان پیدا می‌کند، نور تولید می‌شود. نور آبی به خودی خود جدید نیست زیرا خورشید پرتوهای آبی رنگ را نیز تولید می‌کند که انرژی بالاتری نسبت به طول موج‌های دیگر در طیف نوری دارد. لامپ‌های خیلی قدیمی‌تر مقداری نور آبی تولید می‌کردند، اما اندازه‌ی آن در مقایسه با چراغ‌های LED، لامپ‌ها و مهتابی‌های کم مصرف که امروزه محبوب شده است، خیلی کمتر بود.
تصویر سمت چپ پیش از بکارگیری لامپ‌های LED و تصویر سمت راست تأمین روشنایی پل خیابان 6 لس‌آنجلس با لامپ‌های ال‌ای‌دی است
ANSES در گزارشی که در سال 2016 نوشت، بیان کرد: «ال‌ای‌دی‌ها به‌عنوان منبع نورپردازی جدید در حال توسعه‌ی سریع فناوری و بخش اقتصادی خود هستند. این منابع نوری سال‌ها در الکترونیک مورد استفاده قرار گرفتند، اما امروزه به‌عنوان بخشی جدایی ناپذیر از سیستم‌های روشنایی شناخته می‌شوند.» امروزه LEDها در اهداف خانگی، صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. طبق گفته‌ی وزارت انرژی ایالات متحده، هرچه محصولات LED محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند در مصرف انرژی پیشرفت مثبتی صورت گرفته است؛ چراکه این محصولات به میزان قابل‌توجه انرژی کمتری را نسبت به تکنولوژی‌ روشنایی سنتی مصرف می‌کنند. نفوذ بازار چراغ‌های LED در حال افزایش است و پیش‌بینی شده است که تا سال 2020 حدود 48 درصد از کل فروش هر ساعت روشنایی در سال و تا سال 2030 حدود 84 درصد را به خود اختصاص خواهد داد.
ANSES انواع مختلف لامپ‌های نور آبی را در گزارش خود معرفی کرده است. برای مثال روشنایی خانگی «گرم سفید» همانند لامپ‌های سنتی دارای خطرات نور فتوشیمیایی ضعیف است. چراغ قوه، لامپ‌های اتومبیل‌ها و برخی اسباب‌ بازی‌های کودکان نورهای آبی سفیدتر و «سردتر» را تولید می‌کنند که ضرر بیشتری دارد.



شواهد علمی بیشتر
مطالعات آمریکایی اخیر استفاده از نور آبی را به‌عنوان محبوب‌ترین فرایند در تمامی جهان بیان کرده است. جینلوکا توسینی، استاد و مدیر ارشد تحقیقات علمی دانشکده‌ی پزشکی آتلانتا گفت اگر طول موج نور آبی زیر 455 نانومتر باشد و شدت بالایی داشته باشد واقعا می‌تواند به چشم آسیب‌های جدی برساند. توسینی که در گزارش ANSES دخالتی نداشت در ایمیل خود نوشت: در داخل شبکیه‌ی چشم انسان فتوگرامترهایی برای تشخیص نور آبی وجود دارند که با ساعت زیستی بدن در ارتباط هستند. اگرچه قرار گرفتن در معرض نور در شب، خواب و ریتم‌های شبانه‌روزی را به‌طور عمده با مهار هورمون ترویج خواب که ملاتونین نام دارد، تحت تاثیر قرار می‌دهد. قرارگیری در معرض نور آبی در اواسط روز ممکن است اثرات مفیدی داشته باشد. بااین‌حال جوانب احتیاط را باید در نظر داشت. جانت اسپارو، استاد علوم چشم پزشکی در دانشگاه کلمبیا در نامه‌ای نوشت: «نور آبی برای کمک به حفظ ریتم روزانه که به‌دنبال آن خواب هم تنظیم می‌شود، مفید است.» اسپارو هم در گزارش ANSES دخیل نبود و گفت شبکیه «مولکولهای دارای تشعشع را در خود تجمیع می‌کند که اینها به‌عنوان لیپوفاکسین شناخته می‌شوند.» همچنین ادامه داد: «این ترکیبات با بالا رفتن سن بیشتر می‌شوند و حساسیت به نور آبی را ایجاد می‌کنند.» او گفت شواهد اولیه نشان داده است که این حساسیت در بلند مدت منجر به پاسخ‌های نوری نادرست خواهد شد. توسینی خاطر نشان کرد که دانشمندان معتقدند قرار گرفتن در معرض نورآبی LED در محدوده‌ی 470 تا 480 نانومتر برای یک دوره‌ی کوتاه یا متوسط (روز تا هفته) نباید خطر ابتلا به بیماری چشم را افزایش دهد، اما در شرایط مشابه و دوره‌ی طولانی‌تر (ماه تا سال) لزوما درست نیست. وی گفت:‌ «من اعتقاد دارم که باید در مورد این موضوع مطالعات گسترده‌تری انجام شود زیرا روی سلامت اکثر شهروندان تأثیرگذار شده است.» بنابراین او یک راه‌حل بسیار کاربردی برای رفع مشکل نور آبی در توسعه‌ی سیستم‌های روشنایی هوشمند ارائه کرد که ترکیب نور در طول روز را تغییر می‌دهد. یک بررسی غیر مرتبط که در سال 2017 انجام شد و از گزارش ANSES حمایت می‌کند گفته است که عینک آفتابی و فیلترها شاید نتواند بخوبی از ما محافظت کند. این بررسی مزایا و معایب بالقوه لنزهای انسداد کننده‌ی نور آبی را بیان کرده است. شواهد نشان داده است که این لنزها که ادعا دارند از نورپذیرنده‌های شبکیه دربرابر نورهای مضر آبی رنگ محافظت می‌کنند، «از کیفیت بالایی برخوردار نیستند» و روی تعهدات خود «بهبود عملکرد دید و کیفیت خواب، کاهش خستگی چشم و حفظ سلامت ماکولا» پایبند نیستند. بااین‌حال اسپارو گفت که عینک آفتابی به‌طور کلی نور بنفش را مسدود می‌کند و «کسانی که لکه‌ی زرد رنگ دارند باید بیشتر از عینک استفاده کنند زیرا استفاده از عینک مقدار نور آبی ورودی به شبکیه چشم را کاهش می‌دهد.» در آخر ANSES گفته که باید مدت زمان قرارگیری در معرض نور آبی را هرچه می‌توانید کاهش دهید. مقامات فرانسوی می‌گویند کودکان و نوجوانان که چشمشان به‌طور کامل نور آبی را فیلتر نمی‌کند، به‌هنگام قرارگیری در معرض نور آبی سرد بسیار حساس هستند. این سازمان توصیه کرد که تنها دستگا‌ه‌های LED کم ریسک در دسترس مصرف‌کنندگان قرار گیرد و درخشش لامپ‌های خودروها کاهش پیدا کند.