بزرگنمايي:

آریا جوان - عوامل ژنتیکی یا محیطی؟ شگفت زده خواهید شد اگر بدانید چقدر ویژگی و رفتار وجود دارد که شما آن‌ها را تصادفی می‌دانید، اما در واقع اینطور نیست و آن‌ها را به ارث برده‌اید.

تحمل‌تان در برابر درد
موقرمز‌ها بهتر از بلوند‌ها و چشم و مو مشکی‌ها می‌توانند درد را تحمل کنند. در یک سری از مطالعات به افراد کپسایسین که عامل فعال فلفل قرمز است تزریق شد و معلوم شد مو قرمز‌ها نسبت به این نوع درد (سوزش و گزیدگی) حساسیت کمتری دارند. به همین دلیل هم بهتر می‌توانند غذا‌های تند را تحمل کنند. ضمنا دو درصد از موقرمز‌ها دنیا نسبت به سرما بیشتر حساس‌اند و نسبت به فُرم‌های تزریقی بیهوشی، کمتر جواب می‌دهند.
عطسه کردن زیر نور خورشید
این ارثیه‌ی عجیب، سندرم آآچووو (ACHOO) نام دارد. به گزارش انجمن ملی اطلاعات بیوتکنولوژی، افرادی که به هنگام مواجهه ناگهانی با نور‌های درخشان عطسه می‌کنند دچار سندرم آآچووو هستند که در واقع آن را به ارث برده‌اند؛ بنابراین اگر شما در سالن تاریک سینما هستید و سپس بعد از خارج شدن از آن عطسه می‌کنید، این حالت را از یکی از والدین خود به ارث برده‌اید و به احتمال 50 درصد آن را به فرزند خود نیز منتقل می‌کنید.
حالت‌های خاص چهره
این ویژگی مطمئنا یکی از عجیب‌ترین چیز‌هایی است که معلوم شده به ارث می‌بریم. آیا می‌دانید حالات خاص چهره تان را از والدین‌تان به ارث می‌برید؟ شاید تصور کنید این اشتراک نتیجه‌ی ساعات زیادی است که مثلا در کنار مادرتان هستید و ناخودآگاه حالات چهره‌ی او را از زمانی که کودک بوده‌اید تقلید می‌کنید، اما اشتباه می‌کنید. جالب است بدانید مطالعه‌ای روی افراد نابینا و بستگان درجه اول‌شان که بینایی داشتند نشان داده آن‌ها دارای حالات چهره‌ی مشابهی‌اند. این موضوع حتی در مورد والدین و فرزندانی که از زمان تولد تا چند سال بعد از هم جدا بوده‌اند نیز صدق می‌کرده است.
علاقه یا نفرت‌تان نسبت به باشگاه و ورزش
با احساس فوق العاده خوبی که بعد از تمرین به شما دست می‌دهد آشنا هستید؟ خیر؟ بسیار خب، شاید ژنی دارید که در ترشح دوپامین اختلال ایجاد می‌کند. دوپامین، هورمون حال خوب است که مراکز لذت و پاداش مغز را تنظیم می‌کند. به گفته‌ی محققان این ژن همراه با شخصیت فرد، بر تمایل او نسبت به فعال بودن یا فعال نبودن تاثیر می‌گذارد. اما این دلیل نمی‌شود بهانه‌ای برای ورزش نکردن پیدا کنید. حتی اگر ژن علاقه به ورزش و تحرک را به ارث نبرده باشید، باز هم می‌توانید علاقه و تمایل به ورزش را کسب کنید و بر ژنی که می‌گوید بهتر است روی کاناپه لم بدهید و تلویزیون تماشا کنید، غلبه نمایید!
سحرخیز بودن یا شب زنده‌دار بودن‌تان
«سحر خیز باش تا کامروا باشی» به نظر عاقلانه می‌رسد، اما نه زمانی که ژن‌های‌تان برخلاف این موضوع عمل می‌کنند. مطالعه‌ای در سال 2016 دریافته افراد از نظر ژنتیکی مستعد مرغ سحر بودن یا جغد شب بودن هستند. پژوهشگران کشف کردند 15 ژن در انسان می‌تواند روی این موضوع اثر بگذارد که او صبح‌ها با انرژی و سرحال باشد یا کسل و آشفته، و داشتن حتی یکی از این ژن‌ها، احتمال سحرخیز بودن فرد را تا 25 درصد افزایش می‌دهد. ضمنا هفت ژن از این 15 ژن، با ژن‌هایی که ساعت درونی را تنظیم می‌کنند مرتبط اند. پس به هیچکس اجازه ندهید به شما و به ژن‌هایی که به ارث برده‌اید دستور بدهد صبح‌ها چه زمانی از رختخواب خارج شوید!
نیازتان به کافئین
این ارثیه نیز می‌تواند هزینه‌های زیادی برای شما بتراشد! باور کنید یا نه، عشق شما به قهوه و یا دقیق‌تر بگوییم، شیوه‌ای که بدن‌تان کافئین را متابولیز می‌کند، می‌تواند از طریق ژنتیک به شما منتقل شده باشد. در مطالعه‌ای، محققان، قهوه دوست‌های ایتالیایی و هلندی را با هم مقایسه کردند و دریافتند آن‌هایی که بیان ژن PDSS2 در آن‌ها قوی‌تر بوده، کمتر قهوه می‌نوشیده‌اند. دانشمندان این تئوری را صادر کردند که این افراد کافئین را آهسته‌تر متابولیز می‌کنند و بنابراین برای احساس هوشیاری و سرحالی به مقدار کمتری کافئین نیاز دارند. بقیه چطور؟ آن‌ها احتمالا باید یک ماگ بزرگ قهوه بنوشند تا اثرش را حس کنند.
عرق دست‌های‌تان
عرق دست‌های‌تان ممکن است فقط به اعصاب‌تان مربوط نباشد، مخصوصا اگر زیاد و مزمن است. احتمالا به DNA تان و عصب سمپاتیک‌تان مربوط می‌شود که واکنش جنگ یا گریز بدن‌تان و انقباض رگ‌ها در دست‌های‌تان (و شاید کف پاهای‌تان) را کنترل می‌کند. محققان دریافته‌اند دو سوم افرادی که از هایپرهیدروزیس یا همان سندرم عرق کف دست رنج می‌برند، سابقه‌ی خانوادگی آن را دارند. اما اگر کسی یکی از والدینش دچار این اختلال باشند، تنها 28 درصد احتمال دارد که ژنش را به ارث ببرد. حدود 5 درصد افراد د به نوعی چار هایپرهیدروزیس هستند.
بیخوابی‌تان
بیقراری شب‌های‌تان ممکن است تنها به علت روز‌های پُراز استرس‌تان نباشد. بیخوابی اغلب ژنتیکی است و محققان اخیرا دریافته‌اند هفت ژن وجود دارد که افراد را در معرض بیخوابی قرار می‌دهد. ضمنا آن‌ها دریافتند میان اختلالات اضطرابی، افسردگی و روان رنجوری یک ارتباط ژنتیکی قوی وجود دارد. شاید دانستن این موضوع باعث شود از امشب راحت‌تر به خواب بروید! زیرا دیگر می‌دانید که تمام تقصیر‌ها گردن افکاری که شب‌ها در سرتان جولان می‌دهند نیست و شاید روزی راهی پیدا شود که کمک‌تان کند بهتر به خواب بروید و شب‌ها بیخوابی نکشید.
تمایل‌تان به خیانت
حتما این تئوری را شنیده‌اید که مرد‌ها خیانت می‌کنند به این دلیل که از نظر بیولوژیکی باید نسل خود را گسترش بدهند و ضمنا برخی از مردها، ژن ِ خیانت دارند. چیزی که شاید نشنیده باشید این است که ژنتیک زنانه نیز می‌تواند همین اندازه مقصر باشد. یک جهش در ژن گیرنده‌ی وازوپرسین که می‌تواند بر اعتماد، همدلی و صمیمیت اثر بگذارد، عامل این رفتار است. البته حضور این ژن‌ها در هر دو جنس زن و مرد لزوما به این معنی نیست که کسی اهل خیانت خواهد بود و بنابراین این ژنتیک نمی‌تواند بهانه‌ای برای رفتار‌ها بد و ناپسند باشد، اما رفتار‌های خیانت آمیز ژنتیکی در مردان و زنان، آنطور که امیدوارید، غیر معمول نیست.
چه نوع رژیم غذایی روی شما اثر می‌گذارد
احتمال اینکه یک رژیم غذایی در مورد شما جوابگو باشد، بیشتر به ژنتیک‌تان برمی‌گردد تا قدرت جادویی خود رژیم. از آنجاییکه رژیم‌های غذایی متعددی برای افراد گوناگون وجود دارد، باید تمرکزتان روی تغذیه‌ی درست باشد که نیاز‌های غذایی شما را به عنوان یک فرد با ویژگی‌های خاص خودتان تامین کند. یک رژیم غذایی برای همه مناسب نیست و این هیچ ربطی به قدرت اراده‌تان ندارد.
وقتی کودک بودید چقدر پرخاشگر بودید
اگر فرزندان شما بیش از حد نرمال پرخاشگری می‌کنند ممکن است تقصیر پدر و مادرتان باشد نه شما و همسرتان! به گفته‌ی محققان رفتار‌های تهاجمی مانند کتک زدن، گاز گرفتن و لگد زدن در اوایل دوران کودکی بیشتر به ژنتیک مربوط است تا عوامل محیطی. خوشبختانه این رفتار‌ها ادامه دار نخواهند بود و فرزند شما به زودی با عقل و احتیاط بیشتری رفتار خواهد کرد. در واقع بعد از 6 سالگی، فاکتور‌های محیطی بیشتر از ژنتیک بر رفتار کودک اثر خواهند گذاشت و تاثیر تربیت شما به عنوان پدر یا مادر پُررنگ‌تر خواهد شد.
چقدر قابل اعتمادید
محققان دریافته‌اند، قابل اعتماد بودن افراد، 30 درصد ژنتیکی است و اگر بیشتر از این‌ها غیرقابل اعتمادید باید مشکل را در تجربیات منفی گذشته‌تان بیابید. جالب است بدانید طبق مطالعات علمی، بی‌اعتماد بودن یک ویژگی ژنتیکی نیست و خصوصیتی است که در زمینه‌های اجتماعی کسب می‌شود.
شیرینی دوست داشتن‌تان
بله کلوچه و دونات واقعا خوشمزه‌اند، اما ممکن است برای فرزندتان خوشمزه‌تر هم باشند. مطالعه‌ای دریافته تقریبا 80 درصد از بچه‌های سنین پیش از دبستان، دست کم یکی از ژن‌هایی را که باعث می‌شود به جای سبزیجات شیرینی بخورند را داشتند. ضمنا جالب است بدانید گونه‌ای از ژن گیرنده‌ی طعم به نام TAS2R38 باعث می‌شود سبزیجاتی مانند کلم فندقی و کلم برگ برای بعضی از افراد تلخ‌تر به نظر برسند. این ژن چه اثری بر رژیم غذایی می‌گذارد؟ آن‌هایی که طعم تلخ سبزیجات را حس نمی‌کنند، در سال 200 وعده بیشتر سبزیجات می‌خورند.
نیمه‌ی پُر لیوان را می‌بینید یا نیمه‌ی خالی آن را
اگر معمولا نمی‌توانید نیمه‌ی پُر لیوان را ببینید لزوما به دلیل شرایط زندگی‌تان نیست. ژن OXTR که بر گیرنده‌ی هورمون عشق و صمیمیت یعنی اوکسی توسین اثر می‌گذارد می‌تواند مقصر باشد. افرادی که گونه‌ای خاص از این ژن را دارند، کمتر خوشبین‌اند، اعتماد بنفس‌شان ضعیف‌تر است و مهارت کمتری در خود احساس می‌کنند. شاید این خوشبینی یا بدبینی ژنتیک بر نگاه‌تان به زندگی اثر بگذارد، اما تنها فاکتور تعیین کننده نیست.