بزرگنمايي:

آریا جوان - عطیه پژم: افزایش سرعت روند مدگرایی در سال‌های اخیر جهان را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.


مدگرایی یکی از موضوعات مهم اجتماعی فرهنگی اکثر کشورهای دنیا به‌ویژه کشورهای مسلمانی چون ایران است.
بهره‌بردای نظام سرمایه‌داری از رواج مد، منجر به تغییرات فرهنگی و اجتماعی در کشورهای مختلف شده است در نتیجه علل گرایش به مد از رویکردهای مختلفی قابل تبیین است که در این بین از منظر جامعه‌شناختی مقولاتی چون سبک زندگی و مصرف، نظام سرمایه‌داری، طبقات اجتماعی و نقش رسانه‌های جمعی با مد مرتبط است.
برجسته شدن روند مدگرایی در سال‌های اخیر در کشور ما، ما را با چالش‌هایی مواجه می‌کند که ضرورت سیاست‌گذاری فرهنگی دقیق در این حوزه را ایجاب می‌کند.
در دنیای کنونی که مرزهای ملی روز به روز با گسترش رسانه‌های قدرتمندی چون ماهواره و شبکه‌های اجتماعی کمرنگ می‌شود، صحبت از تأثیرپذیری از فرهنگ غربی و چگونگی مقابله با آن‌یکی از پر بحث‌ترین موضوعات در محافل گوناگون کشورهای جهان سوم است.
این مسئله آنجایی پررنگ‌تر می‌شود که کشورهای مزبور حساسیت ویژه‌ای بر آموزه‌های ملی و دینی خود داشته باشند که در این میان، ایران اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
یکی از محسوس‌ترین تأثیرات از فرهنگ غربی در مسئله پوشش، مصرف و نو به نو شدن تمایلات و سلیقه‌ها در این حوزه یا به‌عبارت‌دیگر مدگرایی است. هرچند تصور ما از واژه مد به شیوه لباس پوشیدن محدود می‌شود، اما درواقع گستره معنایی این واژه بسیط‌‌تر و موضوعاتی چون نحوه انتخاب موسیقی، طرز آرایش، نوع صحبت کردن، چیدمان منزل، نوع اتومبیل و غیره را نیز در برمی‌گیرد.
با این وصف، رواج مدهای گوناگون در جامعه پرسش‌ها و چالش‌های جدی را در محافل علمی مطرح کرده است. اینکه آیا اساساً مفهوم مد با مفاهیم اسلامی ارتباط دارد؟ اگر ارتباط دارد چگونه می‌توان این رابطه را ترسیم کرد؟ مدگرایی با چه میلی در انسان در رابطه است، با میل به زیبایی و یا میل به تفاخر؟
نگاه اسلام به پوشش، نحوه مصرف و نو به نو شدن آن‌ها چیست؟ و یا در بعد اجتماعی، مدگرایی آسیب‌زاست یا تنوع ناشی از آن موجب نشاط جامعه می‌شود؟ بین مدگرایی و نهادهای اقتصادی جهانی و ملی چه رابطه‌ای وجود دارد؟
آیا می‌توان در مقابل سیل مدگرایی وارداتی مقاومت کرد و آن را رد کرد یا ناگزیر به پذیرش آن هستیم و یا اگرنه لااقل ناگزیریم به مدسازی داخلی رو بیاوریم و ... پرسش‌هایی ازاین‌دست، نشان‌دهنده درگیری ذهنی فضای علمی-فرهنگی با مسئله مد است و بدون شک پاسخ به هر یک از اینها گره کور مدگرایی در قالب چالشی جهانی را باز خواهد کرد.