بزرگنمايي:

آریا جوان - سخن از حق ورود زنان به ورزشگاهها است . موضوعی که در سایر کشورها آنقدر بدیهی است که موضوعیتی برای طرح به عنوان یک مسئله اجتماعی ندارد.

چند روز اخیر اصلی ترین خبرها بر محور مطالبه یک حق گذشت. حق نیمی از جمعیت که شاید مطالبه آن و حواشی پیرامونش از نگاه برخی چندان حایز اهمیت نباشد، ولی از نگاه صاحبان آن آنقدر مهم هست که بعضا به قیمت جانشان تمام می‌شود. سخن از حق ورود زنان به ورزشگاهها است . موضوعی که در سایر کشورها آنقدر بدیهی است که موضوعیتی برای طرح به عنوان یک مسئله اجتماعی ندارد. اما در کشور ما این حق طبیعی کم کم به شکل یک معضل اجتماعی در آمده است که نه تنها مردم عادی را درگیر کرده است، بلکه پای مسوولین را نیز به آن باز کرده است . به هر تقدیر این مسئله بهانه ای شد تا بازخوانی داشته باشیم از تاریخ مخالفتها با حضور زنان در ورزشگاه‌ها .
پبشینه تاریخی محدودیت حضور زنان در ورزشگاهها
حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران در سال‌های پیش از انقلاب 1357 آزاد بود و زنان ایرانی می‌توانستند بازی‌های ملی و باشگاهی را آزادانه تماشا کنند، اما در سالهای بعد از انقلاب 57 و در راستای سیاست‌ها جمهوری اسلامی ایران مبنی بر جداسازی زن و مرد و دیدگاه‌های مراجع تقلید شیعه در این باره محدود شد.
در سال‌های دهه‌های هفتاد و هشتاد این موضوع با درخواست زنان برای دیدن بازی‌های ورزشی خصوصاً فوتبال جدی‌تر شد و فشار کنفدراسیونهای ورزشی آسیایی و جهانی برای پایان دادن به این ممنوعیت ابعاد تازه‌تری به این موضوع داد.
در سال‌های اخیر فعالان حقوق زنان خواستار آزاد شدن حضور زنان برای تماشای مسابقات ورزشی مردان شده‌اند. از آن جمله می‌توان به تلاش برای ورود به بازی فوتبال ایران آلمان در سال 1383 اشاره کرد .
نخستین حضور
نخستین حضور زنان در ورزشگاه آزادی در سال 1377 و در جریان استقبال از بازیکنان تیم ملی که توانسته بودند به جام جهانی 1998 صعود کنند اتفاق افتاد. با وجود آنکه از زنان برای این حضور دعوت نشده بود اما آنان با حضور خود توانستند در ورزشگاه حاضر شوند. نخستین حضور زنان در هنگام یک بازی فوتبال در جریان بازی ایران و ایرلند در سال 1381 اتفاق افتاد که تعدد محدودی از زنان ایرلندی توانستند وارد ورزشگاه آزادی شوند حضور زنان خارجی بعدها در هنگامه برگزاری بازی‌های بین‌المللی تیم ملی ایران تکرار شد،اما حضور زنان ایرانی همچنان ممنوع است.
نخستین حضور زنان ایرانی در ورزشگاه‌های ایران به بازی ایران و بحرین در مقدماتی جام جهانی 2006 بازمی‌گردد. در این بازی که ایران به جام جهانی صعود کرد، علاوه بر زنان، سیدمحمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت نیز از تماشاگران ویژه بود.
اقدام آقای رییس جمهور
سال 1385 محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران با ارسال نامه‌ای به رئیس سازمان تربیت بدنی خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‌ها شد. این نامه با اظهارنظرهای متفاوتی در میان مسئولین کشور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی همراه بود و با مخالفت صریح گروهی از روحانیون در شهر قم نتوانست آن را به اجرا بگذارد . احمد خاتمی خطیب نماز جمعه تهران مهم‌ترین عامل مخالفت روحانیون با حضور زنان در ورزشگاه‌ها را اهمیت رعایت حجاب و عفاف دانست و گفت نمی‌توان تضمینی بر رعایت آن در صورت حضور زنان در ورزشگاه‌ها برای تماشای مسابقات ورزشی داد.
بازهم درها قفل ماند
در شهریور 1387 خبرهایی مبنی بر این که زنان می‌توانند بازی‌های زیر نظر ای اف سی را تماشا کنند منتشر شد، اما به هفت دختری که برای دیدن بازی سایپا و بنیادکار به ورزشگاه آزادی رفته بودند اجازه ورود داده نشد.
در زمان برگزاری بازی‌های باشگاهی و به ویژه لیگ برتر فوتبال ایران و لیگ قهرمانان آسیا زنان ایرانی به دفعات مختلف با تغییر چهره و ظاهر سعی در حضور در ورزشگاه‌ها داشتند، از جمله در فروردین 1392 که یک دختر با تغییر چهره وارد ورزشگاه آزادی شد و بازی استقلال و الهلال را تماشا کرد. در هفته هفدهم لیگ برتر فوتبال ایران 1396–97، در مسابقه بین فولاد و پرسپولیس یک دختر اهوازی با نام «شبنم» با هدف لغو منع حضور بانوان در ورزشگاه‌ها خود را به‌شکل پسر درآورد و این مسابقه را از نزدیک تماشا کرد. این تلاش‌ها همواره موفق نبوده‌اند و به عنوان مثال در جریان بازی استقلال و العین در خرداد 1396 یک دختر استقلالی که با ظاهر پسرانه وارد ورزشگاه شده بود توسط نیروی انتظامی دستگیر شد.
در اثنای برگزاری فصل فوتبالی 97–98 لیگ برتر طرفداران تیم تراکتور تبریز درجهت حمایت از حضور زنان در استادیوم‌ها راس دقیقه 24 مسابقه شعارهایی سرمیدادند و چندین بازی هم بصورت مبدل و مخفیانه وارد استادیوم سهند شده بودند.
در خرداد 1397 و بعد از کش و قوس‌های فراوان زنان توانستند برای تماشای بازی‌های تیم ملی که در ورزشگاه آزادی پخش مستقیم می‌شدند وارد ورزشگاه شوند تا برای نخستین بار زنان ایرانی به شگل گسترده وارد ورزشگاه‌های فوتبال شوند.
در شهریور 1398 سحر خدایاری که از طرفداران باشگاه استقلال بود پس از اعلام حکم 6 ماه حبس برای ورود غیرقانونی به ورزشگاه اقدام به خودسوزی کرد و بر اثر شدت جراحات جان باخت . گفتنی است قوه قضاییه پس از فوت این دختر صدور حکم برای وی را تکذیب کرد.
در ادامه این گزارش گفت و گوی خبر فوری با سید مصطفی هاشمی طبا که در دولت اول اصلاحات معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی بوده‌است را در این خصوص بخوانید
**از چه زمانی مخالفت ها با ورود زنان به ورزشگاهها شروع شد و دلیل این مخالفت ها چه بوده ؟
از بعد از انقلاب این مسئله بود و دلیلی اصلی هم مخالفت علما با ورود خانم ها به ورزشگاهها بوده . میگویند از نظر شرعی نمی‌توانند نگاه نامحرم به ورزشگاهها داشته باشند در حقیقت در درجه اول موضوع مذهبی است در درجه بعد بحث مناسب نبودن محیط مطرح میشود . دیدگاهها فقهی به مسئله وجود دارد.
**باتوجه به اصرار جامعه برای این حضور نگاه شما به عنوان یک کسی که در عرصه ورزش بوده چگونه است؟
از نظر شخصی معتقدم حضور خانوادگی در ورزشگاهها خوب است، من مشکلی نمی‌بینم اینکه دوستان مشکل فقهی می‌بینند مسئله دیگری است.
** راهکار شما با توجه به آسیب هایی که برای این موضوع مطرح می‌کنند چیست ؟
من راهکار ندارم. آقایان باید در نظرات خودشان بررسی دقیق تری انجام دهند .
** در زمان مسوولیت شما اقداماتی برای رفع این محدودیت انجام دادید ؟
من یک سری اقداماتی انجام دادم ، ولی به نتیجه نرسید
**جزئیات این اقدامات را میفرمایید ؟
یادم نیست. ولی تلاشهایی کردیم ولی این مسئله آن طور که ما میخواستیم انجام شود، نشد.
** اینکه مطرح می کنند جایگاه ویژه خانم‌ها در نظر بگیرند....
در نظر گرفتن جایگاه ویژه موضوعی اجتماعی است اول باید مسئله فقهی حل شود بعد به سراغ جزییاتش رفت. اول باید موضوع باید مود پذیرش قرار گیرد بعد لوازم آن را فراهم کرد.
** به نظر شما فشاری که فیفا برای انجام این اتفاق می آورد تاثیری در تغییر رویکرد موجود دارد؟
این بستگی به آقایان دارد که نظرات فقهی خود را بررسی کنند، بعضا نتیجه ای ندارد. آن بحث ثانویه است.