بزرگنمايي:

آریا جوان -

اخبار حمله به تاسیسات نفتی عربستان در منطقه ابقیق و خریص در نخستین ساعات دیروز منتشر شد، خبری که اگرچه در ساعت‌های نخست از سوی منابع سعودی تکذیب شد، اما زمان زیادی طول نکشید که تایید شد. این دومین حمله به تاسیسات نفتی عربستان در چند ماه گذشته است و جالب است بدانید هر دوی این حمله‌ها روز شنبه و در روز تعطیلی بازار نفت رخ داده است. اما چندنکته ...
1- تاسیسات نفتی عربستان سعودی نخستین بار 17 اوت برابر با 26 مردادماه هدف حمله قرار گرفت و طی آن یکی از خطوط لوله گاز طبیعی میدان نفتی الشیبه آتش گرفت، این میدان در شرق عربستان و در نزدیکی مرز امارات واقع شده است. خالد الفالح، وزیر وقت انرژی عربستان پس از این حمله اعلام کرد: «در نتیجه این حمله آتش‌ سوزی محدودی به وقوع پیوست و این حمله تاثیری در روند تولید نفت این میدان نفتی نداشت و آتش سوزی مهار شد.» این حادثه اما تاثیر چندانی بر بازار نفت نداشت. قیمت شاخص نفت‌خام برنت که پیش از این حمله یعنی 16 اوت، 58 دلار و 64 سنت برای هر بشکه بود پس از بازگشایی (19 اوت) به 59 دلار و 74سنت برای هر بشکه رسید. (اویل پرایس) قیمت نفت بعد از این حادثه یک دلار و یک سنت افزایش یافت.
2- بامداد دیروز یعنی شنبه 14 سپتامبر برابر با 23 شهریورماه بار دیگر خبر حمله به تاسیسات نفتی عربستان در صدر اخبار رسانه‌های جهان قرار گرفت یعنی دومین حمله به تاسیسات نفتی عربستان در چندماه اخیر. این بار میدان‌های نفتی ابقیق و خریص. ابقیق، شهر و میدان‌ نفتی‌ در ناحیه الاحساء و از قدیمی‌ترین میدان‌های نفت در جهان و عربستان است که در سال 1940 میلادی کشف شد. مقدار ذخایر این میدان که حاوی نفت‌خام فوق سبک است 22 میلیارد و 500 هزار بشکه عنوان شده است. این حمله‌ها بر تولید روزانه بیش از 5 میلیون بشکه نفت یعنی حدود نیمی از تولیدات کنونی عربستان تاثیر گذاشته است. قیمت شاخص نفت‌خام برنت پیش از این حمله 60 دلار و 22 سنت ثبت شده است. بازار شرق آسیا امشب باز می‌شود.
3- افزایش قیمت نفت پس از حمله به تاسیسات نفتی عربستان موضوعی است که تمام کارشناسان نفتی بر سر آن اتفاق نظر دارند، عده‌ای از افزایش 10 دلاری می‌گویند و برخی معتقدند قیمت نفت تا 100 دلار هم بالا می‌رود. تحلیلگران موسسه «اس اند پی گلوبال پلاتس آنالیتیکس» معتقدند که حمله‌ها به تاسیسات پالایش نفت ابقیق و میدان نفتی خریص احتمالا سبب خواهد شد نفت از مرز 70 دلار برای هر بشکه عبور کند و حتی ممکن است تا مرز 80 دلار نیز پیش رود. شبکه خبری سی‌ان‌ان نیز نوشته است پس از حمله پهپادی حوثی‌ها در یمن به تاسیسات نفتی شرکت سعودی آرامکو که حدود نیمی از تولید نفت آن را متوقف کرد، قیمت نفت احتمالا با باز شدن بازارها تا 10 دلار جهش خواهد کرد. نگارنده اما معتقد است قیمت نفت امشب با باز شدن بازار شرق آسیا شاهد افزایش 3 تا 5 دلاری خواهد بود و نوسان‌های قیمت نفت در هفته آینده در کریدور پنج دلاری قرار خواهد گرفت.
4- اعضای اوپک پلاس که پنجشنبه گذشته (21 شهریورماه) در شانزدهمین نشست کمیته وزارتی نظارت بر توافق اوپک و غیراوپک در ابوظبی گردهم آمده بودند و پیشنهاد کاهش روزانه 600 هزار بشکه نفت بیشتر از توافق کاهش یک میلیون و 200 هزار بشکه‌ای را مطرح کردند، هیچگاه گمان نمی‌کردند تولید بزرگترین تولید کننده نفت اوپک با حمله به بزرگترین تاسیسات نفتی این کشور به خطر بیفتد، تولید نفت عربستان که براساس تازه‌ترین گزارش ماهانه دبیرخانه اوپک با 118 هزار بشکه افزایش به 9 میلیون و 805 هزار بشکه در روز رسیده بود آنگونه که عبدالعزیز بن سلمان، وزیر جدید انرژی عربستان امروز گفته در معرض کاهش روزانه نزدیک به 6 میلیون بشکه‌ای قرار گرفته است. شاید این سوال پیش بیاید که چه بر سر توافق کاهش تولید اوپک و غیراوپک خواهد آمد. معتقدم در چنین شرایطی سایر کشورهای تولید کننده نفت اوپک پلاس مانند عراق و روسیه که ظرفیت افزایش تولید نفت بیشتر را دارند اقدام به افزایش تولید خواهند کرد و در کنار آمریکا بیشترین منفعت را از این حادثه خواهند برد، گو اینکه عربستان وعده داده باشد که نیاز مشتریان خود را با ذخایر نفتی‌اش برطرف خواهد کرد.
5- اما نکته آخر، مقام‌های نفتی ایران بارها کشاندن نزاع سیاسی و نظامی به بازار نفت را محکوم و تاکید کردند بازار نفت باید غیرسیاسی اداره شود. اینکه مایک پمپو، وزیر امور خارجه آمریکا از ایران به‌عنوان مسئول حمله به تاسیسات نفتی عربستان نام می‌برد نشان از فشار حداکثری به او بعد از برکناری جان بولتن دارد بنابراین نمی‌توان وقعی به آن نهاد. صرفا برای یادآوری باید گفت بیژن زنگنه، وزیر نفت در گفت‌وگوی ویژه خبری که 16 تیرماه از شبکه دوم سیما پخش شد، اظهار کرده بود: «ایران نه تنها تهدیدکننده امنیت انرژی نیست، بلکه بزرگ‌ترین ضمانت‌کننده ثبات و امنیت انرژی در منطقه است.» یا گفته است «ما می‌گوییم نفت سلاح نیست و بارها آن را مطرح کردیم، بنابراین از آن به‌عنوان سلاح استفاده نکنید. امنیت انرژی به نفع ایران است و آنها ما را به چیزی متهم می‌کنند که ما خود در صورت حادث شدن اتفاقی در خلیج فارس از آن متضرر می‌شویم.»
رویا خالقی