بزرگنمايي:

آریا جوان - در یک مطالعه‌ی جدید، ارتباط بین هورمونی که در جریان ورزش آزاد می‌شود و پیشگیری از بیماری‌های نورودژنراتیو نظیر بیماری آلزایمر تایید شده است.

پژوهش‌های انجام‌شده روی موش نشان می‌دهند که هورمون ایریسین (irisin) که در جریان ورزش کردن آزاد می‌شود، ممکن است باعث تقویت انعطاف‌پذیری مغز و حافظه شود و به توضیح اینکه چگونه ورزش تاثیر مثبتی بر سلامت مغز دارد، کمک کند. درحالی‌که ما می‌دانیم ورزش برای سلامت سیستم قلبی‌-عروقی و سلامت جسمی مهم است، ولی در زمینه‌ی اینکه چگونه ورزش می‌تواند موجب کاهش روند پپیشروی یا معکوس کردن پیشرفت زوال عقل و آلزایمر شود، مباحثی وجود دارد. مطالعات انجام‌شده روی افراد بالغ جوان نشان داده‌اند که ورزش به‌طور مستقیم می‌تواند موجب تقویت سلامت مغزی و عملکردی شناختی شود، اما اینکه آیا ورزش می‌تواند روند پیشرفت زوال عقل را در افراد سالخورده‌ای که دچار زوال پیشرونده‌ی شناختی شده‌اند، کاهش دهد یا خیر، پرسشی است که هنوز پاسخ قطعی برای آن پیدا نشده است. با وجود ارتباطات قوی اپیدمیولوژیکی که افزایش فعالیت‌های جسمی را با کاهش خطر بیماری آلزایمر، ارتباط می‌دهند، بیشتر آزمایش‌های بالینی مستقیم نتایج متناقضی را نشان داده‌اند.
هورمونی که توسط عضلات طی ورزش آزاد می‌شود، ممکن است به سمت مغز حرکت کرده و موجب بهبود حافظه و شناخت شود شاید دقیق‌ترین آزمایش تصادفی کنترل‌شده، آزمایشی است که نتایج آن سال گذشته منتشر شد. در این مطالعه‌ی جنجالی که در آن حدود 500 نفر مورد بررسی قرار گرفته بودند، نشان داده شد که ورزش شدید موجب کاهش روند پیشرفت زوال عقل نمی‌شود. بدتر اینکه نتایج این مطالعه نشان می‌داد برخی از انواع ورزش‌ها ممکن است حتی موجب تشدید پیشرفت ضعف شناختی شوند. مقاله‌های مرتبط:
فعالیت جسمانی مغز مبتلایان به آلزایمر را پاکسازی می‌کند هرآنچه باید درباره بیماری زوال عقل و آلزایمر بدانیم ورزش چگونه بر مغز انسان تاثیر می‌گذارد
کارشناسان معتقدند که علت اختلاف‌ در نتایج مطالعات مختلف، ظهور یک مشکل در حال رشد در پژوهش‌های مرتبط با زوال عقل است. بسیاری از درمان‌های آینده‌نگر ممکن است از نظر پیشگیری از ابتلا به زوال عقل و آلزایمر امیدوارکننده به‌نظر برسند، اما اگر آسیب شناختی ایجاد شود، این درمان‌ها نتیجه‌ی رضیات‌بخشی نخواهند داشت. مطالعه‌ی جدید در راستای شناسایی مکانیسم‌های زیستی مرتبط با رابطه‌ی بین ورزش و شناخت انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد ایریسین، هورمونی که در جریان ورزش کردن توسط عضلات آزاد می‌شود، در هیپوکامپ و سیستم عصبی مرکزی بیماران مبتلا به آلزایمری که در مراحل پیشرفته‌ی بیماری هستند و حیوانات مدلی که درجهت ابتلا به این بیماری مهندسی شده‌اند، به‌طور قابل‌توجهی کم است. پژوهشگران در این مطالعه به‌طور مصنوعی سطوح ایریسین را در مغز موش‌های طبیعی دچار نقصان کردند و این امر منجر به کاهش در انعطاف‌پذیری سیناپسی و حافظه شد. افزایش سطوح ایریسین در موش‌های مهندسی‌شده‌ی مبتلا به آلزایمر نیز موجب بهبود قابل‌توجهی در انعطاف‌پذیری سیناپسی و حافظه شد. جالب‌تر اینکه مهار ایریسین در مغز موش‌های مبتلا به آلزایمر، موجب توقف اثرات سودمند ورزش شد. در موش‌های مبتلا به آلزایمر بدون مهار ایریسین، ورزش روزانه روند تخریب سیناپسی را آهسته و حتی از آن جلوگیری کرد. این امر نشان می‌دهد که ورزش می‌تواند از آغاز تخریب عصب از طریق محور ماهیچه به مغزی که توسط هورمون ایریسین تسهیل می‌شود، پیشگیری کرده یا حداقل روند آن را آهسته کند. البته هنوز روزهای اول پژوهش است و سوالات زیادی در این زمینه بی‌پاسخ مانده؛ ازجمله اینکه: آیا ایریسین همین اثرات را در انسان نیز دارد؟ این هورمون دقیقا به چه صورتی از ماهیچه به مغز می‌رسد؟ چه مکانیسمی موجب می‌شود که این هورمون از مغز در برابر تخریب عصب مرتبط با زوال عقل جلوگیری کند؟ با این‌وجود، این کشف جدید و جذابی است که ممکن است در نهایت به پژوهشگران کمک کند تا درمان‌های جدیدی برای بیمارانی که قادر نیستند به ورزش‌ بپردازند، طراحی کنند.