چاپ

آریا جوان - تصاویر ماهواره‌های جاسوسی دوران جنگ سرد، ذوب گسترده‌ی یخچال‌های هیمالیا را نشان می‌دهند.

دانشمندان تصاویر ثبت‌شده در جریان برنامه‌ی جاسوسی ایالات متحده را با مشاهدات اخیر فضاپیماهای خود مقایسه کرده‌ و دریافته‌اند سرعت ذوب‌شدن یخ‌های این منطقه درمقایسه‌با 40 سال گذشته، دوبرابر شده است. آن‌ها تغییرات اقلیمی را عامل اصلی این موضوع می‌دانند و پژوهششان نشان می‌دهد از سال 2000، ارتفاع یخچال‌ها سالانه به‌طورمتوسط نیم متر کاهش یافته است. جاشوا مائورر ، از دانشگاه کلمبیا می‌گوید: این پژوهش روشن‌ترین تصویر از نحوه‌ی تغییر یخچال‌های هیمالیا را دراختیارمان قرار داده است. در دهه‌های 1970 و 1980، ایالات متحده برای برنامه‌ی جاسوسی خود با اسم رمز «هگزاگون» 20 ماهواره به مدار زمین فرستاد تا به‌صورت مخفیانه از زمین عکس‌برداری کنند. این عکس‌ها روی رول‌های فیلم گرفته و سپس، به اتمسفر انداخته شده بودند تا هواپیماهای نظامی عبوری آن‌ها را جمع‌آوری کنند. عکس‌های مذکور در سال 2011 از حالت محرمانه خارج شدند و سازمان زمین‌شناسی آمریکا آن‌ها را برای استفاده‌ی دانشمندان به‌صورت دیجیتال درآورد. در میان این عکس‌های جاسوسی، تصاویر منطقه‌ای از هیمالیا نیز وجود دارد که داده‌های تاریخی آن بسیار کم است. مقاله‌های مرتبط:
قطب سوم جهان در حال ذوب شدن است فروپاشی یخچال‌های طبیعی: تهدیدی برای منابع آبی آسیا

عکس‌های ماهواره‌های جاسوسی ازطریق کپسول‌هایی به زمین انداخته می‌شدند. پژوهشگران با مقایسه‌ی این تصاویر و داده‌های ماهواره‌ای اخیر ناسا و آژانس فضایی ژاپن (JAXA) توانستند میزان تغییرات ایجادشده در این منطقه را مشاهده کنند. تیم دانشگاه کلمبیا 650 یخچال هیمالیا را در محدوده‌ا‌ی دوهزار کیلومتری بررسی کرد و دریافت بین سال‌های 1975 تا 2000، به‌طورمیانگین سالانه چهارمیلیارد تن از یخ‌های این منطقه ذوب شده؛ اما از سال 2000 تا 2016، سرعت ذوب یخ‌ها تقریبا دوبرابر شده و هرسال به‌طورمیانگین حدود هشت‌میلیارد تن یخ از دست رفته است. جاشوا مائورر می‌گوید: ازنظر مقیاس، هشت‌میلیارد تن یخ می‌تواند 3.2 میلیون استخر بازی‌های المپیک را در طول سال پر کند. بااین‌حال، میزان ذوب‌شدن یخ به‌صورت یکنواخت نبوده و درواقع، مقدار زیادی از یخ‌ بخش‌های پایین‌تر یخچال‌ها ذوب شده‌ و در همین نقاط است که بیشترین نازک‌شدن یخچال‌ها اتفاق افتاده است؛ به‌طوری‌که برخی از آن‌ها هرسال به‌اندازه‌ی پنج متر نازک‌تر شده‌اند. جامعه‌ی علمی درباره‌ی دلیل این مسئله بحث‌ و بررسی‌هایی کرده‌اند و تصور می‌کنند تغییر میزان بارش در این منطقه و دوده‌ی ناشی از آلودگی‌های صنعتی عامل تسریع روند ذوب‌شدگی بوده‌اند. بااین‌حال، پژوهشگران دانشگاه کلمبیا ضمن تأیید اثرگذاری عوامل یادشده، معتقدند عامل اصلی این مشکل افزایش دما در هیمالیا بوده است. آن‌ها می‌گویند: درواقع، کاهش یخ‌ در بسیاری از یخچال‌های این منطقه‌ی وسیع و دارای تنوع اقلیمی، از الگوی فضایی مشابهی برخودار است که نشان می‌دهد عاملی کلی به‌شکلی مشابه بر تمام یخچال‌ها اثر گذاشته است.

دانشندان معتقدند ادامه‌ی این روند تأثیرات بسیار شگرفی به‌همراه خواهد داشت؛ به‌طوری‌که افزایش چشمگیر ذوب یخ‌ها می‌تواند در کوتاه‌مدت به وقوع سیل منجر شود. در بلندمدت نیز میلیون‌ها نفر از ساکنان مناطقی که در طول سال‌های خشکسالی به آب ناشی از ذوب یخ‌ها وابسته‌اند، با مشکلات بسیار جدی روبه‌رو خواهند شد. دکتر هامیش پریتچارد ، از سازمان بریتیش انترکتیک سروِی ( British Antarctic Survey )، درباره‌ی مطالعه‌ی اخیر می‌گوید: در اتفاقی جدید، این پژوهش نشان می‌دهد چطور ذوب‌شدن یخچال‌های کل رشته‌کوه هیمالیا دراثر تغییرات اقلیمی افزایش یافته است. طی یک نسل، ذوب یخ‌ها دوبرابر شده و اکنون این یخچال‌ها با سرعت بیشتری کوچک‌ می‌شوند. این موضوع از آن نظر مهم است که با تمام‌شدن یخ‌ها، برخی از مهم‌ترین رودخانه‌های آسیا در طول تابستان‌های کم‌باران و درست زمانی‌که آب بیشترین ارزش و اهمیت را پیدا می‌کند، منبع آب خود را از دست می‌دهند. فقدان یخچال‌های کوهستانی باعث می‌شود خشک‌سالی برای میلیون‌ها انسان دچار تنش آبی بدتر شود؛ انسان‌هایی که در پایین رود زندگی می‌کنند.