چاپ

جوانان نیوز - دولت باید کمک کند که این سازمان های مردم نهاد روند کارشان تسهیل و متشکل شوند. تشکیلات خود ساخته سمن ها را دارای حقوق قانونی کند. حمایتی قانونی بیش از حمایت مادی برای سمن ها اهمیت دارد. در کنار حمایت قانونی می تواند بودجه ای را برای کمک به سازمان های مردم نهاد تخصیص دهد اما باید مداخله گری در امور این سازمان ها نداشته باشد.

امروزه سازمان های مردم نهاد جوانان (سمن ها) در تمامی دنیا شناخته شده اند و در جوامع مختلف نقش های متنوع و متکثری را بازی می کنند. به دلیل این تکثر فعالیت و از طرفی غیر انتفاعی بودن و داوطلبانه بودن توانسته اند دایره نفوذ وسیع تری را داشته باشند و حامیان مادی و معنوی جدی به خود بگیرند. اما از طرفی همچنان با مشکلاتی مواجهند که شاید عمده آن به روند های قانونی و حقوقی باز گردد. تنوع فعالیت و غیر انتفاعی بودن و شفاف بودن فعالیت های سمن ها چه تاثیری بر دوام آن‌ها دارد؟ آیا سمن ها می توانند به صورت کامل از دولت جدا شوند و به فعالیت خود بپردازند؟ نقش نظارتی و حمایتی دولت در برابر این سازمان ها تا کجاست و سمن ها چه مولفه هایی را باید در فعالیت های خود لحاظ کنند؟
دکتر غلامحسین باهر استاد دانشگاه شهید بهشتی معتقد است ابتدا باید بوروکراسی شکل گیری این سازمان‌ها را برطرف کرد یا کاهش داد و سپس دست آنها را در حوزه‌های مختلف باز گذاشت تا به فعالیت در بخش های مختلف جامعه بپردازند. به گفته او در عین حال سازمان های مردم نهاد باید دقت کافی را در ارتباطات خود داشته و تمام زوایای یک امر را در فعالیت هایشان لحاظ کنند تا دچار مسائل حاشیه ای نشوند.
آیا تفاوتی میان سازمان های مردم نهاد در ایران و خارج از ایران وجود دارد؟
یکی از تفاوت‌های عمده ای که میان این سازمان ها در ایران و خارج از کشور وجود دارد به مراحل و بوروکراسی ثبت آنها بازمی‌گردد. در بسیاری از کشورها و از جمله کانادا که من در آن تحصیل کردم این سازمان ها نیاز به ثبت ندارند و می توانند به راحتی تاسیس شده و فعالیت کنند. فارغ از سازمان‌های مردم‌نهاد تعاونی‌ها را داریم که قرار نبود دولتی باشند اما به مرور با ورود دولت به آنها ساختاری دولتی یافتند. از این روست که می توان گفت برای هر نهادی که این اتفاق بیفتد نه تنها نمی تواند خدماتی به جامعه ارائه دهد بلکه خودش تبدیل به یک معضل نیز خواهد شد. دومین مساله ای که ما در این موضوع با آن مواجهیم به اعتماد برمی گردد. سازمان مردم نهادی که مردم به آن اعتماد داشته باشند می تواند در حل مسائل و مشکلات به شکل موثری عمل کند و این امر نیز با یک هیات مدیره و هیات امنای حرفه ای و مورد اعتماد قابل دستیابی است.
این هیات امنا یا هیات مدیره چگونه می تواند اعتماد عمومی را جلب کند؟
زمانی که آنها برنامه های خود را ارائه داده و گزارش عملکرد شفافی داشته باشند می توانند در جلب اعتماد عمومی موفق عمل کنند. در این گزارش ها هزینه و درآمد به شکل دقیق عنوان شده و آن را به شکل منظم به اعضا ارائه می دهند. هیچ چیز بهتر از شفافیت برای کسب اعتماد نیست و همین خصوصیت سازمان های مردم نهاد سبب شده است که در جهان سمن ها به عنوان جانشینی برای بخش های دولتی مطرح شوند. در واقع عملکرد آنها در کشورهای توسعه یافته نشان داده است ،قابلیت بهتری برای رفع چالش های جامعه دارند.
آیا دولت باید به سازمان های مردم نهاد کمک کند یا خیر؟ برخی معتقدند این کمک در هر شکل و سطحی به دخالت در برنامه های این سازمان ها منجر می شود در مقابل گروه دیگری بر کمک های حداقلی تاکید می کنند؟
دولت باید کمک کند که این سازمان های مردم نهاد روند کارشان تسهیل و متشکل شوند. تشکیلات خود ساخته سمن ها را دارای حقوق قانونی کند. حمایتی قانونی بیش از حمایت مادی برای سمن‌ها اهمیت دارد. در کنار حمایت قانونی می تواند بودجه ای را برای کمک به سازمان های مردم نهاد تخصیص دهد اما باید مداخله گری در امور این سازمان ها نداشته باشد. ما در ایران نمونه های از چنین کمک هایی را شاهد هستیم به عنوان مثال در مساجد کمک ها بدون مداخله صورت می گیرد
یکی دیگر از مشکلات دولت و سازمان های مردم نهاد به نگاه های امنیتی به این سازمان ها در حوزه های مختلف بازمی گردد برای رفع این معضل چه باید کرد؟
سازمان های مردم نهاد و به ویژه سمن های جوانان باید دقت های لازم را در عملکرد و ارتباطات خود داشته باشند تا دچار مسائلی از این دست نشوند. بنابراین در سازمان های مردم نهاد لازم است فعالیت ها با بررسی تمام جوانب کار صورت گیرد. زمانی که این دستورالعمل به کار رفت قطعا مشکلی نیز به وجود نخواهد آمد. اگر ما ریگی به کفش نداشته باشیم از هیچگونه نظارت و پاسخگویی هراس نخواهیم داشت. مقامات دولتی موظف به نظارت بر امور هستند اما در عین حال ورود بیش از اندازه در امور مانع رونق انجمن های مردم نهاد می شود. همانطور که شاعر گفته است حد نگه دار که اندازه نکوست.