چاپ

امنيت شغلي واژه اي است که همواره روزنامه نگاران ما دغدغه آن را داشته اند. واژه اي غريبه و بيگانه که در مقابل سختي کار خبرنگاري بيشترين آسيب را به خبرنگار وارد مي کند. واژه اي با چالش هايي متفاوت.اما سوال اينجاست که اين چالش ها از چه جنسي است؟ پاسخ اين سوال را مجيد رضائيان استاديار دانشگاه و پژوهشگر ژورناليسم با ما در ميان مي گذارد. رضائيان در اين زمينه مي گويد: امنيت شغلي خبرنگاران در کشور يک امر غيربديهي تلقي مي شود؛ اين در حالي است که در کشورهاي ديگر امري کاملا بديهي است و هيچ زماني مورد بحث و بررسي قرار نمي گيرد چرا که در اصل اين موضوع هيچگونه چالشي وجود ندارد اما در ايران به دليل غير استاندارد بودن رسانه ها هميشه بحث امنيت شغلي خبرنگاران مطرح بوده است. رضائيان با اشاره به اينکه بحث درباره موضوع امنيت شغلي روزنامه نگاران در سال 2016 بسيار تاسف برانگيز است؛ اضافه مي کند: زيرساخت امنيت، مصونيت است و در همه جاي دنيا« ديپلمات ها، قضات، نويسندگان و روزنامه نگاران» از «مصونيت حقوقي» برخوردار هستند. اين استاديار دانشگاه با بيان اين نکته که مخالفين امنيت شغلي خبرنگاران هم در عمل و هم کلام ايجاد چالش مي کنند؛ ادامه داد: در کشور ما امنيت و مصونيت حقوقي براي خبرنگاران پذيرفته شده نيست و به طور مشخص در قانون شرايطي ايجاد کرده ايم که خبرنگار امنيتي در شغل خود احساس نکند. وي درباره جايگاه و نگاه جامعه و مسوولين به خبرنگاران مي گويد: در ايران اقشار متوسط به بالا، نگاه مثبتي به روزنامه نگاران، نويسنده ها، هنرمندان و در کل قلم به دستان دارند؛ اما با رشد و پيشرفت فرهنگ شفاهي در کشور و رشد و گسترش اين فرهنگ، فرهنگ مکتوب کمرنگ شده و در نتيجه سرانه مطالعه در کشور پايين آمده است. رضاييان در توضيح اين مطلب مي افزايد: وقتي مي گوييم کتاب و روزنامه، جايگاه کمتري دارند، به آن معني نيست که علاقه مردم به نشريات مکتوب کم شده بلکه منظور اين است که فرهنگ شفاهي به فرهنگ کتبي غالب شده است. او در ادامه اضافه مي کند: در کشورهاي پيشرفته براي خريد جديدترين تاليف از ناشر مورد علاقه شان جلوي کتاب فروشي ها به صف مي شوند، در کنار اين قضيه آنها در فضاي web هم فعاليت مي کنند؛ اما اين فضا نه تنها فرهنگ مکتوب را کاهش نداده، بلکه باعث رونق آن نيز شده است. به گفته رضائيان، در جوامع پيشرفته تيراژ روزنامه ها کاهش پيدا کرده اما سرانه مطالعه افزايش يافته است آن هم از طريق کتاب هاي مجازي همچون ebook که جايگاهش ده برابر افزايش يافته و براي آن هزينه مي کنند.از اين رو سرانه مطالعه نسبت به فرهنگ مکتوب، چه به صورت چاپي و چه به صورت الکترونيک افزايش يافته است. او با تاکيد بر اين که درچنين فضايي جايگاه روزنامه نگاران بسيار بالا و با ارزش است يادآور مي شود: در چنين شرايطي سوالي که به ميان مي آيد اين است که چرا در کشورهاي توسعه يافته، گزارش تحقيقي جان دارد ولي درکشورهاي ما و با وجود استقبال گسترده اي که از آن مي شود، با چالش همراه است؟ روزنامه نگاران در مواقع وقوع بحران چه فساد اقتصادي و چه مسائل ديگر بايد حرف اول را بزنند و با گزارش هاي بي نظير ردپاي فساد را نشان دهند؛ اما در مطبوعات ما اين گونه نيست. اين استاد دانشگاه درباره چرايي اين موضوع مي گويد: علت اين مساله، در چيدمان نيروها در مطبوعات است. آدم هاي سياسي و امنيتي نبايد روزنامه ها را مديريت کنند. چرا که با نگاه امنيتي نمي توان روزنامه و يا خبرگزاري را اداره و مديريت کرد.آيا افرادي که وارد اتاق خبر مي شوند و مديريت آن را به عهده مي گيرند دوره خبرنگاري گذرانده اند و يا تحصيلات مرتبط دارند؟ بنابراين روزنامه ها و خبرگزاري ها بايد در مسيرحرفه اي قرار گيرند و روزنامه نگاراني آن را هدايت کنند که علم و تحصيلات آن را دارند. رضائيان در آخر اضافه مي کند: قانون بايد اصلاح شود، قوه قضائيه بايد پاسخگو باشد، مديريت ها در رسانه ها نگاه امنيتي و سياسي نداشته باشند و رسانه ها استاندارد شوند تا خبرنگاران و روزنامه نگاران به امنيت برسند.