دختر نخ سيگار را در ميان انگشتان دست چپش گرفته و پُک محکمي به آن مي زند، وقتي مي خواهد دودش را از دهان خارج کند احساس رضايت مي کند، احساسي شبيه قدرت و يا توهم آن.
به گزارش ايرنا، اين روزها استعمال دخانيات که به عنوان يکي از مهمترين عوامل ابتلا به انواع بيماري ها از جمله سرطان شناخته شده است رو به افزايش است. در اين ميان گرايش جوانان و نوجوانان و متاسفانه دخترها به سيگار و قليان زنگ خطر را براي مسئولان به صدا درآورده است. زنگ خطري که اگر شنيده نشود آسيب هاي زيادي را براي جامعه در پي خواهد داشت.
آمارهاي غيررسمي حکايت از افزايش مصرف دخانيات در بين جوان ها دارد. هرچند که ظاهر امر نيز بر اين آمار صحه مي گذارد اما سهولت دسترسي و چرايي مصرف از جمله نکاتي است که بايد مورد بررسي قرار گيرد.
در اين ميان خود جوان ها و دخترها نيز از وابسته نبودن به آن مي گويند. آنها معتقدند که هيچ وابستگي به دخانيات ندارند و هر زمان که اراده کنند مي توانند آن را ترک کنند. اما چرايي گرايش دخترها به استعمال دخانيات از جمله سيگار و قليان که امروزه قبح آن ريخته شده است از زبان خودشان شنيدني است. يکي از سرگرم کردن خود با سيگار مي گويد، ديگري براي رفع استرس نسخه مصرف آن را براي خود مي پيچد و ديگران بي دليل به سيگار و قليان پک مي زنند.
اما هميشه اقداماتي مقطعي و واکنش هايي ضربتي را در جمع آوري قليان ها از سفره خانه ها و يا طرح ممنوعيت استعمال آن در مکان هاي عمومي را شاهد هستيم. فارغ از اين قسمت موضوع، سوال هايي در ذهن خطور مي‌کند و آن اينکه حال که استعمال قليان و سيگار در زنان که از آسيب پذيري بيشتري برخوردار هستند روبه افزايش است و مي تواند دروازه ورود به معضلي بزرگتر شود، چه بايد کرد؟ آيا با علم بر اين موضوع که آسيب وارده از استعمال اين مواد در بين دختران، جامعه را تهديد مي کند بستن چشم ها و پشت گوش انداختن بهترين اقدام است يا ساده ترين آن؟ و آيا ... .
با علم بر اين موضوع به سراغ دکتر عليرضا احمديان دکتراي مشاوره و کارشناس تشخيص و درمان اعتياد و سوء مواد مصرف مي رويم .
سيگار دروازه ورود به اعتياد
دکتر عليرضا احمديان با اشاره به اينکه چند سالي است که قبح استعمال سيگار و قليان در دختران ايراني و حتي خانواده هاي آنها شکسته شده است، مي گويد: اين روزها شاهد افزايش استعمال دخانيات در بين زنان و دختران ايراني هستيم . استعمالي که از نظر رفتارشناسي يک نوع رفتار نمايشي تلقي مي شود که ناشي از کمبود اعتماد به نفس و يا وجود عقده هاي حقارت در اين افراد است. در حقيقت اين افراد مي خواهند با استعمال سيگار يک نوع اعتراض و يا رفتاري که بدون برنامه ريزي است را به نمايش بگذارند. نمايشي که در آن، خود را به صورت موجودي قدرتمند، قوي و مستقل معرفي مي کند که اين امر با هنجارهاي جامعه در ستيز است.
اين مشاور راههاي ورود به دنياي دخانيات را اينگونه معرفي مي کند: اغلب اولين تجربه با حضور در جمع دوستاني که مصرف کننده سيگار و ساير مواد هستند شروع مي شود. اولين استعمال معمولا به مذاق مصرف کننده خوش مي آيد و اين شيريني تجربه باعث تکرار و تکرار مي شود تا به مرز عادت مي رسد.
وي در اين زمينه اضافه مي کند: ترس از تحقير شدن و ترد شدن از جمع دوستان و مورد تمسخر و انتقاد قرار گرفتن و همنوا شدن با آنها از جمله دلايل جواب مثبت دادن به تعارف به استعمال سيگار و استعمال اولين نخ محسوب مي شود.
احمديان نقش کافي شاپ ها و سفره خانه ها را در گرايش دخترها به سيگار را پررنگ مي داند و مي گويد: ظهور کافي شاپ ها، سفره خانه و قهوه خانه ها در شکستن قبح سيگار و قليان کشيدن دخترها به عنوان محيطي امن و دور از ديد همگان نقش بسزايي ايفا مي کند.
او با تاکيد بر اين موضوع که امروزه سيگار کشيدن به يک ژست اجتماعي در بين جوانان تبديل شده است ادامه مي دهد: آنچه که جاي نگراني دارد اين است که سيگار کشيدن دخترها به يک الگوي رفتاري تبديل شود که در نهايت خود يک بحران اجتماعي است . اين در شرايطي است که در پس زمينه اذهان اجتماعي ما زن سيگاري و قلياني هنجارشکن است.
اين روان شناس با ابراز نگراني از شکستن قبح استعمال زنان ايراني اضافه مي کند: در صورت شستن قبح استعمال توسط زنان احتمال اعتياد به مواد مخدر در اين گروه 10 برابر بيشتر از حالت عادي مي شود. اين در شرايطي است که با توجه به تفاوت در مکانيزم هاي رفتاري در زنان و مردان، استعداد زن هاي سيگاري در اعتياد به مخدر بيشتر از مردان است و به عبارتي سهم زنان سيگاري در اعتياد به مخدر بيشتر از مردان است.
خطر سيگار کشيدن در خانم ها
احمديان با تاکيد بر اين موضوع که سيگار و قليان کشيدن کاري خشن است و جنس ظريف دختران آمادگي اينگونه حرکت هاي خشن را ندارد به عوارض ناشي از استعمال دخانيات اشاره مي کند و مي گويد: ضعف، اضطراب، افسردگي، پرخاشگري و احساس گناه و مشکلات فيزيولوژيکي ناشي از دريافت مواد نيکوتين دار و مشکلات رواني از جمله عوارض استعمال اين مواد است.
اين کارشناس تشخيص و درمان اعتياد و سوء مواد مصرف ادامه مي دهد: بيشتر افرادي که به دخانيات و مخدر روي مي آورند زمينه رفتارهاي بيمارگونه داشته و يا حامل بيماري هاي روان شناختي هستند و اين در شرايطي است که خود از آن بي خبرند.
راهش اين است
احمديان پيشنهاد مي دهد: بايد خانواده و نظام سلسله مراتب در خانواده ها تقويت شود ولو اينکه از زيربناي تخريب و گسست خانواده و تنزل قدرت والدين اقدام کنيم . بايد به گونه اي تدبير کنيم که آسيب هاي اجتماعي با تقويت نقش والدين در نظام خانواده و شيوه فرزندپذيري کاهش يابد و ريشه هاي اجتماعي و شبکه اي از اقوام و خويشاوندان مستحکم تر شود چرا که نظام هاي پرقدرت خانواده در گذشته همانند حلقه پرقدرت يکي از موانع بروز اين ناهنجاري ها و آسيب ها به افراد خانواده ها بوده است.
وي در اين زمينه مي گويد: علاوه بر خانواده، آموزش و پرورش، نهادهاي اجتماعي که در محلات فعاليت مي کنند، راديو و تلويزيون و رسانه ها با اصالت خود و توسعه فرهنگ اجتماعي سالم و فرهنگ سلامت زيستن کمک کنند که جامعه از آسيب هاي رواني فاصله گيرد و در کالبد گذشته خود جانمايي شود چرا که امروزه شاهد انحرافاتي در کالبد جديد هستيم.