نياز به تميز و زيبا بودن و افتادن در دام برخي وسواس‌ها باعث مي‌شود مردم در سراسر دنيا به سمت عادت‌هايي بروند که به مرور آسيب‌رسان مي‌شود. گاهي کندن موها و جويدن آنها، جدا کردن پوسته‌هاي روي پوست، برنزه کردن پوست، دوش گرفتن‌هاي زياد و... تبديل به عادت‌هاي آسيب‌رساني مي‌شوند که ترک آنها دشواري‌هاي خود را دارد.

از کندن چند تار موي سفيد تا تريکوتيلومانيا
بيشتر مردم به محض ديدن نخستين موهاي خاکستري شروع به کندن آنها مي‌کنند تا ديده نشوند. کندن چند تار مو مشکل چنداني به بار نمي‌آورد، اما تصورش را بکنيد روزي فرا برسد که ديگر نتوانيد بر اين عادت غلبه کنيد. در اين صورت بيماري «تريکوتيلومانيا» بروز مي‌کند که عبارت است از جنون بي‌وقفه کشيدن و کندن موها. بعضي‌ها تا جايي اين کار را ادامه مي‌دهند که دچار طاسي جزئي مي‌شوند. برخي ديگر به کندن موهاي دست و پا يا نيم‌تنه و همچنين مژه‌ها مي‌پردازند.

در واقع افراد مبتلا به اين بيماري هر نقطه‌اي از بدن که مو رشد مي‌کند را نشانه مي‌روند. دليل ابتلا به اين مشکل چندان مشخص نيست. اين جنون براي برخي افراد روشي براي رفع استرس است و براي برخي ديگر در نتيجه عوامل حسي يا محيطي کليد مي‌خورد. اين افراد از جانب اطرافيان درک نمي‌شوند و بشدت از کاري که انجام مي‌دهند شرمگين و عاجز هستند.

به عقيده متخصصان سال‌ها جنون کندن مو نوعي خودآزاري تلقي مي‌شد، اما واقعيت اين است که اين افراد به دنبال آزار رساندن به خود نيستند ، بلکه قصد تسکين خود را دارند. برخي از اين افراد تاکيد مي‌کنند بعد از کندن موها احساس بهتري تجربه مي‌کنند، اما در حالت کلي از مشکلي که دارند عذاب مي‌کشند.

از جويدن موها تا مرگ
برخي افراد مبتلا به تريکوتيلومانيا تنها به کندن موها بسنده نکرده و موهايشان را مي‌جوند. در دهه‌هاي گذشته اين تصور وجود داشت که خوردن موها راهي براي تسکين و کاهش کمبود آهن است. برخي افراد نوک موها را مي‌جوند يا بعد از کندن آنها ريشه و پياز آن را مي‌خورند. براي مبتلايان به اين اختلال خوردن مو کاري رضايت‌بخش و آرامبخش است، اما اين کار عادت خطرناکي است چون امکان دارد که موهاي خورده شده در روده‌‌ گير کند و توپ‌هاي بزرگي از موها تشکيل دهد که براي خارج شدن نياز به عمل جراحي دارد. اگر اين موهاي گيرافتاده در روده‌‌ به موقع خارج نشود، مرگبار مي‌شود.

از کندن پوست لبه ناخن تا درماتيلومانيا
براي همه ما پيش مي‌آيد که پوسته‌هاي ايجاد شده در لبه‌هاي ناخن يا هر قسمت را بکنيم و احساس خوشايندي پيدا کنيم. البته بيشتر افرادي که پوست خود را مي‌کنند اين کار را به دليل واکنش طبيعي بدن نسبت به خلاص شدن از شر کنه‌ها و هر موجود ريز ديگر انجام مي‌دهند. مشکل زماني حاد مي‌شود که فردي به طور وسواسي و جنون‌‌آميز اقدام به کندن پوست مي‌کند و باعث ايجاد زخم، عفونت، جراحت و تغيير رنگ پوست مي‌شود.

در اين صورت صبحت از مشکل «درماتيلومانيا» به ميان مي‌آيد. افراد مبتلا به اين بيماري کندن پوست را راهي براي خلاص شدن از هر نوع نقص و عيبي مي‌دانند. اين افراد زماني که تحت اضطراب، هيجانات منفي يا خستگي قرار مي‌گيرند شروع به کندن پوست خود مي‌کنند. افراد مبتلا به درماتيلومانيا ساعت‌هاي طولاني در مقابل آينه مي‌ايستند و به پوست خود نگاه مي‌کنند. اين مشکل نه‌تنها خود فرد، بلکه خانواده و زندگي حرفه‌اي او را نيز آزار داده و به خطر مي‌اندازد.


استرس و ترس يکي از عوامل جويدن ناخن است.

از دوش ساده تا وسواس شست‌وشو
اکثر ما براي تميز بودن و رعايت بهداشت روزانه يک روز در ميان دوش مي‌گيريم، اما برخي افراد به طور افراطي اين کار را انجام مي‌دهند، به طوري که روزانه سه تا چهار مرتبه بدن خود را مي‌شويند. اين افراد به صورت وسواسي دوش گرفتن را تبديل به آييني مي‌کنند که اگر به درستي انجام نگيرد يا وقفه‌اي در آن بيفتد بايد از سر گرفته شود.

اين افراد لذتي از کاري که انجام مي‌دهند، نمي‌برند و ارتباطي بين شست‌وشوي بدن و اتفاقات زندگي خود مي‌بينند. به عقيده متخصصان همه ما عادت‌هاي کمابيش عجيبي داريم. به عنوان مثال موقع در زدن سه ضربه به در مي‌زنيم يا از راه رفتن زير نردبان خودداري مي‌کنيم. مشکل زماني بروز مي‌کند که اين عادت‌ها تبديل به جنوني غيرقابل کنترل مي‌شود. افراد مبتلا به اين نوع وسواس تا جايي پيش مي‌روند که حتي خود را در خانه حبس مي‌کنند.

از جراحي بيني تا «ديس مورفوفوبيا»
امروزه بسياري از افراد براي رفع عيوب ظاهري بدن، عمل جراحي زيبايي انجام مي‌دهند، اما بعضي به طور افراطي در دام اين جراحي‌ها مي‌افتند که به آن «ديس مورفوفوبيا» گفته مي‌شود. در اين صورت فرد کوچک‌ترين نقص يا ايرادي را تحمل نکرده و نسبت به آن واکنش‌هاي جدي نشان مي‌دهد. اين افراد خودخوري زيادي نسبت به کوچک‌ترين ايرادي نشان داده و به هر قيمتي براي رفع آن تلاش مي‌کنند.

در نتيجه تن به انجام انواع جراحي‌هاي زيبايي غيرضروري مي‌دهند. در حالي که قبل از مراجعه به متخصص زيبايي بايد با يک روانپزشک مشورت کنند. افراد مبتلا به «ديس مورفوفوبيا» براي تغيير بيني، چانه، ابروها و حتي عضلات ، بازوها و شکم خود را به تيغ جراحي مي‌سپارند. به عنوان مثال افرادي هستند که تصور ريزش موي افراطي و کچلي دارند، به طوري که چندين بار کاشت مو انجام مي‌دهند بدون اين‌که ريزش موي آنها غيرطبيعي باشد. متاسفانه مبتلايان به اين مشکل دچار افسردگي مي‌شوند.

از برنزه شدن معمولي تا سرطان
امروزه محققان اعلام کرده‌اند برنزه کردن‌هاي افراطي بسيار خطرناک است. با اين حال رنگ پوست براي برخي افراد يک دغدغه جدي محسوب مي‌شود. به طوري که پوستشان از فرط قرار گرفتن در معرض آفتاب شبيه چرم شده و خطر سرطان آنها را تهديد مي‌کند. در ابتدا تصور بر اين بود افرادي که شيفته برنزه شدن هستند در پي مخفي کردن ايرادات سطحي پوست هستند، اما بررسي‌ها نشان داد که برنزه شدن براي اين افراد مثل مواد مخدر عمل مي‌کند.

واکنش بدن نسبت به اشعه‌هاي ماوراي بنفش که باعث برنزه شدن پوست مي‌شود در عين حال در بدن آندورفين و هورمون‌هاي کنترل‌کننده استرس توليد مي‌کند. اين مساله احساس خوبي به افراد داده و به مرور اعتيادآور مي‌شود. به طوري که فرد خود را بي‌امان به نور خورشيد سپرده و زمينه ابتلا به سرطان پوست را فراهم مي‌کند.

از شست‌وشوي دست‌ها تا اختلال وسواس
شست‌وشوي دست‌ها عادتي پسنديده براي رعايت بهداشت است، اما گاهي همين کار ساده تا جايي پيش مي‌رود که تبديل به اختلال وسواس فکري و عملي (OCD) مي‌شود. افرادي که به طور افراطي و وسواسي دست‌هاي خود را مي‌شويند به دليل ترس از آلودگي اين کار را انجام مي‌دهند، اما واقعيت اين است که هيچ نوع صابوني نمي‌‌تواند تمام ميکروب‌هاي روي پوست را نابود کند. اين افراد با فکر کردن به آلودگي و کثيفي دچار اضطراب شده و استرس خود را با شست‌وشوي جنون‌آميز دست‌ها جبران مي‌کنند. اين کار به مرور علاوه بر سلامت روحي فرد سلامت جسمي او را نيز با خطرات جدي مواجه مي‌کند.

از جويدن ناخن‌ها تا اونيکوفاژي
براي همه پيش مي‌آيد که به طور ناخودآگاه ناخن را بجوند، اما برخي افراد به صورت بيمارگونه اين کار را انجام مي‌دهند که ناشي از اختلالات رفتاري است. زماني که اين عادت به بروز درد و عفونت در ناخن‌ها منجر مي‌شود پاي «اونيکوفاژي» به ميان مي‌آيد. هنوز درخصوص عوامل ابتلا به اين مشکل اتفاق نظري وجود ندارد، اما استرس، عدم اعتماد به نفس، ترس، عوامل ژنتيکي و... را از جمله عوامل آن مي‌دانند. براي درمان اين مشکل بيشتر به بدمزه کردن ناخن‌ها متوسل مي‌شوند، اما اين روش نمي‌تواند مشکل را به صورت ريشه‌اي حل کند. براي درمان اين بيماري لازم است فرد را از اين اختلال و عادت نادرست آگاه کرد.

http://www.javanannews.ir/fa/News/3909/عادت‌هايي-که-موجب‌-مرض‌-است!