چاپ

بيش از 60 درصد وزن بدن از آب تشکيل شده است. تمام سلول‌ها، اعضا و بافت‌هاي بدن براي عملکرد صحيح و ادامه حيات به آب وابسته هستند. کم آبي بسته به مقدار آن به سه درجه خفيف، متوسط و شديد طبقه‌بندي مي‌شوند. برخي از مهمترين وظايف آب در بدن عبارتند از :
- به حفظ تعادل مايعات بدن کمک مي کند
-دماي بدن را تنظيم مي کند
-حرکات مفاصل را روان مي کند
-از مفاصل، ستون فقرات و بافت ها محافظت مي کند
-به دفع سموم و مواد زايد بدن کمک مي کند
-يکي از مهمترين فاکتورهاي زيبايي و نشاط پوست است
-به هضم غذا کمک مي کند
-سبب کاهش وزن مي شود
-به جذب مواد مغذي در بدن کمک مي کند
-از تمام اعضاي حياتي بدن محافظت مي کند
-به تبديل غذا به انرژي کمک مي کند
-اکسيژن را مرطوب مي کند تا براي تنفس قابل استفاده شود
-به حمل مواد مغذي و آب به سلول ها کمک مي کند
-عملکرد کليه ها به آب وابسته است
ممکن است بر اثر شرايط خاصي مانند تعرق زياد، گرما، اسهال و استفراغ، ديابت، فعاليت شديد فيزيکي و تکرر ادرار، بدن آب بيشتري از دست دهد. برخي از مهمترين علايم کم آبي بدن عبارتند از :
-سردرد و سرگيجه
کاهش آب بدن مي تواند منجر به کاهش آب احاطه کننده مغز شود. نقش مايع دربرگيرنده مغز، جلوگيري از ضربه و تکان مغز است. بر اساس گزارشي که به تازگي در کتاب Clinical Neurology منتشر شده، ميگرن و سردردهاي تنشي بر اثر کم آبي تشديد مي شوند.
-عدم تمرکز
بيش از 75 درصد مغز از آب تشکيل شده است و فراموشي، کاهش حافظه و عدم تمرکز، از مهمترين علايم کم آبي بدن محسوب مي شوند. مطالعات نشان مي دهد کم آبي مغز در احساس خستگي، استرس و نوسانات خلقي نيز نقش دارد.
-بوي بد دهان
کاهش آب سبب کاهش بزاق و افزايش باکتري در حفره دهان مي شود و همين امر بوي بد دهان را به دنبال دارد.
-يبوست و سوء هاضمه
نقش آب در سيستم گوارشي مانند روان کننده است و سبب انعطاف پذيري دستگاه گوارشي مي شود.
-ميل شديد و ناگهاني به غذا
گاهي تشنگي سبب ارسال سيگنال هاي غلط به مغز مي شود و فرد احساس گرسنگي مي کند. از طرفي برهم خوردن تعادل مايعات و الکتروليت بدن، تمايل به مصرف غذاهاي شور را افزايش مي دهد.
-احساس خستگي و بي حالي
کاهش آب بدن مي تواند منجر به کاهش فشار و اکسيژن خون شود که خواب آلودگي، خستگي و بي حالي را به دنبال دارد.
-درد مفاصل و عضلات
حدود 80 درصد مفاصل و عضلات از آب تشکيل شده‌اند و درد عضلات و مفاصل مي تواند يکي از نشانه هاي کم آبي بدن باشد.
-تغيير رنگ و کاهش ادرار
-گرفتگي عضلات
-پوسته پوسته شدن لب و اطراف دهان
-افزايش ضربان قلب
-خشکي مو و پوست
-خشکي دهان
*** بهترين زمان براي نوشيدن آب
1-هنگام برخاستن از خواب
نوشيدن دو ليوان آب با دماي ولرم به محض برخاستن از خواب توصيه شده است. اين کار به تنظيم دماي بدن و بهبود عملکرد اندام ها کمک مي کند و غلظت خون را متعادل مي کند.
2-نيم ساعت قبل از وعده هاي اصلي غذا
نوشيدن آب نيم ساعت قبل از غذا به گوارش مواد غذايي کمک مي کند و از طرفي بخشي از حجم معده را اشغال و اشتها را کاهش مي دهد.
3-هنگام گرسنگي
ممکن است احساس گرسنگي کاذب باشد و نوشيدن يک ليوان آب به پر شدن بخشي از معده کمک مي کند.
4-قبل از امتحان و فعاليت هاي دشوار ذهني
آبرساني به بدن و مغز سبب افزايش کارايي مغز شده و مي تواند در بهبود عملکرد مغز موثر باشد.
5-قبل از ورزش
به منظور تنظيم دماي بدن و آبرساني به اندام ها، مصرف دو ليوان آب قبل از جلسات ورزش ضروري است.
6-پس از ورزش
پس از ورزش به دليل تعرق، نوشيدن آب ضروري است.
7-زماني که در معرض انواع ميکروب قرار داريد
اماکن شلوغ مانند مترو و بيمارستان، فضاهايي است که بيشترين ميزان ميکروب، ويروس و ميکروارگانيسم هاي بيماري زا را در خود جاي داده است. آبرساني به بدن مهمترين روش براي تقويت سيستم ايمني براي حمله به عوامل بيماري زاست.
8-هنگام ابتلا به بيماري
نوشيدن آب، ميوه و انواع مايعات هنگام ابتلا به انواع بيماري ها ضروري است.
8-هنگام خستگي
يکي از مهمترين راهکارهاي مبارزه با خستگي، نوشيدن آب است.
9-هنگام سردرد
کم آبي بدن يکي از مهمترين دلايل بروز سردرد است.
10-قبل از رفتن به رختخواب
نوشيدن يک ليوان آب قبل از خواب احتمال حمله قلبي و سکته مغزي را کاهش مي دهد.
11-قبل از استحمام
نوشيدن آب قبل از استحمام از افزايش فشار خون جلوگيري مي کند
*** مواد غذايي که به حفظ آب بدن کمک مي‌کنند
شير کامل، شير بدون چربي و آبميوه هاي طبيعي مدت زمان زيادي در بدن باقي مي مانند؛ بنابراين گزينه هاي ايده آلي براي روزهاي گرم تابستان هستند. برخي از مهمترين مواد غذايي براي حفظ ميزان آب بدن عبارتند از:
-هندوانه
-کاهو
-کرفس
-تربچه
-گوجه فرنگي
-فلفل سبز
-گل کلم
-طالبي
-خيار
-اسفناج
-توت فرنگي
-بروکلي
-گريپ فروت
-هويج
-خربزه