چاپ

عادات و رفتارهاي منفي ممکن است به‌کار و فعاليت حرفه‌اي‌تان آسيب جدي وارد کند. براي مثال ممکن است از آن دسته افرادي باشيد که هنگام جلسات، ايميل‌هاي خود را چک مي‌کنيد يا زماني که بايد به‌طور دقيق بر کاري تمرکز کنيد، به‌طور دائم با تلفن صحبت مي‌کنيد؟

يا حتي ممکن است به تماشاي تلويزيون يا جست‌وجو در اينترنت آن قدر عادت کرده باشيد که برنامه‌هاي يادگيري‌تان را تحت تاثير قرار داده باشد. عادات بد مشابه مواردي که به آن اشاره شد، مي‌تواند آسيب زيادي به اعتبار شما وارد کند و محدوديت‌هايي در زندگي حرفه‌اي و شخصي به وجود آورد. در اين نوشتار، به عادات بد نگاهي جزئي‌تر خواهيم داشت و ابزاري براي توقف آنها ارائه خواهد شد.

معرفي ابزار
واژه عادت در لغت به معناي خوي است و در اصطلاح هرگاه رفتاري در اثر تکرار چنان مورد قبول و خوشايند فرد قرار گيرد، به‌طوري‌که انجام مکرر آن خوشايند و ترک آن دشوار باشد، گفته مي‌شود. داشتن «عادت» از اين جهت سودمند است که به‌صورت رفتاري خودکار درآمده است، چرا که وقتي به چيزي عادت داريم، بدون آنکه ذهن و فکر خود را درگير کنيم، به انجام آن مي‌پردازيم.

براي مثال وقتي عادات خوبي مانند به موقع رسيدن به محل کار، خوش‌بيني يا چيزهايي شبيه به اين در خود داشته باشيم، براي ايجاد آنها در ذهن خود، نيازي به فکر کردن نداريم و به اين ترتيب مي‌توانيم انرژي خود را در جاي ديگري صرف کنيم.

به همين اندازه عادت‌هاي بد نيز مي‌تواند خطرناک باشد، چرا که ممکن است فرد بدون فکر دست به کارهايي بزند که زندگي شخصي و شغلي‌اش را در معرض خطرات جدي قرار دهد. براي مثال به چند نمونه از عادات بد اشاره مي‌شود:

• دير رسيدن به جلسات کاري
• منفي‌گرايي
• دروغگويي
• تمارض
• مقاومت در برابر تغيير
• تصميم‌گيري عجولانه

اما خبر خوش آن است که عادت‌هاي بد در همه، قابليت توقف و جايگزيني با عادات خوب را دارد، ولي متاسفانه اين جايگزيني نياز به زمان دارد. در پژوهشي که در سال 2009 انجام پذيرفته اين نتيجه به دست آمده است که براي جايگزيني يک عادت خوب به جاي يک عادت بد، به‌طور متوسط 66 روز زمان لازم است (اين زمان مي‌تواند بين 15 تا 254 روز بسته به رفتار و شخص متغير باشد).

توقف عادات بد ابزار غلبه بر رفتارهاي منفي
با وجود اين با توجه به آسيب‌هايي که عادت‌هاي بد به اعتبار و شخصيت حرفه‌اي افراد وارد مي‌کند، اين موضوع ارزشش را دارد که با استفاده از اقدامات زير برآنها غلبه کنيم. براي غلبه بر عادات بد خود گام‌هاي زير را برداريد:

گام اول-يک برنامه تهيه کنيد. مطالعات نشان مي‌دهد داشتن يک برنامه آگاهانه مي‌تواند در غلبه بر عادات منفي بسيار موثر باشد. شما نمي‌توانيد تنها با گفتن شفاهي عبارت«من قصد دارم از هدر رفتن وقت خود در اينترنت جلوگيري کنم»، انتظار موفقيت در توقف آن داشته باشيد، بلکه بايد براي اين کار برنامه‌اي مشخص داشته باشيد. يک راه خوب براي اين موضوع، آن است که توقف عادات منفي را به عنوان اهداف شخصي خود تعريف کنيد. اين موضوع باعث مي‌شود بتوانيد پيشرفت خود را به‌طور منظم بررسي کنيد، تا عادات بد به‌طور کامل از ميان برود.

گام دوم- خودانضباطي و خودآگاهي‌تان را توسعه دهيد. مطالعات نشان مي‌دهد خودآگاهي براي رهايي از عادت‌هاي بد يک مهارت الزامي است. «خودآگاهي» توانايي شناخت خود و آگاهي از خصوصيات، نقاط ضعف و قوت، خواسته‌هاو ترس‌هايي که در زندگي ما وجود دارد، است. با داشتن خودآگاهي به خوبي از دلايل توقف عادات بدي که در خود داريم، مطلع خواهيم بود. داشتن نظم و انضباط فردي نيز يکي از مواردي است که مي‌تواند کمک زيادي به غلبه بر عادات منفي کند و تنها با ممارست فراوان در افراد ايجاد مي‌شود.

گام سوم-براي غلبه بر عادات بد، رويکردهاي مناسبي انتخاب کنيد. بعضي از افراد براي غلبه بر عادات بد، تصميمي انقلابي مي‌گيرند و سعي مي‌کنند تا يک شبه آن را ترک کنند. بعضي ديگر نيز با روندي کاهشي و به تدريج عادات بد را در خود از بين مي‌برند. براي مثال، مي‌توانيد عادت بد وب‌گردي در خود را روزانه پنج دقيقه کاهش دهيد تا به زمان مناسب و قابل قبولي براي ترک اين عادت برسيد.

گام چهارم-موانع ترک عادات بد را از بين ببريد. يکي از بهترين راه‌هاي جايگزيني عادات خوب به جاي عادت‌هاي بد، از بين بردن موانع است. براي مثال، اگر عادت داريد در جمع همکاران در هنگام صرف ناهار، از ديگران غيبت کنيد، مي‌توانيد تا زمان برطرف شدن اين عادت بد، ناهار خود را در محلي ديگر و به‌صورت انفرادي صرف کنيد.

گام پنجم- براي جايگزيني عادت‌هاي خوب آگاهانه تلاش کنيد. در اغلب موارد، با اقدام عملي استفاده از رفتارهاي خوب، مي‌توانيد موجب توقف عادات بد شويد. براي مثال اگر شما فردي ايرادگير در تيم کاري خود هستيد، پيشنهاد مي‌شود تمرين کنيد تا در جلسات به جاي انتقاد، از افراد تعريف و تمجيد کنيد.

يا تصور کنيد از جمله کساني هستيد که عادت داريد به‌طور دائم در جلسات ايميل‌هاي خود را کنترل کنيد، کافي است با برداشتن يک کاغذ و قلم از تمامي تصميمات و جزئيات جلسه يادداشت‌برداري کنيد. به اين ترتيب خواهيد ديد به تدريج عادت بد قبلي شما از بين خواهد رفت.

گام ششم-به خود پاداش بدهيد. هرگاه موفق به ترک عادتي بد در خود شديد، بلافاصله به خود پاداش بدهيد. پاداش دادن به خود، کمک مي‌کند تا براي نگهداري عادات خوبي که انجام داده ايد، انگيزه بيشتري پيدا کنيد.

گام هفتم-از ديگران کمک بخواهيد. در آخر مي‌توانيد از خانواده و دوستان خود بخواهيد براي توقف عادت‌هاي بد به شما کمک کنند.