اگر اطلاعات روي رايانه شما پس از مدتي به طور ناگهاني ناپديد
شوند، شما ميتوانيد به سرعت بار ديگر وارد رايانه شويد و اطلاعات را پيدا
کنيد. اين دقيقا همان کاري است که مغز ما هميشه انجام ميدهد؛ فراموشيهاي
ناگهاني از قبيل فراموش کردن نکتهاي سر جلسه امتحان در حالي که تمام شب
به خواندن درس مشغول بوديد يا گم کردن کليد وقتي يک دقيقه قبل در دستانتان
قرار داشته است.
فراموشي واقعا مساله عذابآوري است، اما تحقيقات جديد موسسه
تحقيقات پيشرفته کانادا درباره مکانيزمهاي مغز در بخش حافظه نشان ميدهد
وقتي صحبت از حافظه انسان ميشود، فراموشي نيز به اندازه يادآوري مهم است.
يادآوري (حافظه بلند مدت) و فراموشي (حافظه کوتاه مدت) دو روي
سکه حافظه انسان هستند. فراموشي تنها يک عدم موفقيت در يادآوري اطلاعات
نيست، بلکه يک فرايند مغزي فعال است که به مغز کمک ميکند تا تصميمات
موثرتري بگيرد.
"بليک ريچاردز" يکي از محققان ميگويد: "فراموش کردن جزييات
نامربوط و تمرکز روي مسايلي که به مغز کمک ميکند تا تصميمات بهتري بگيرد،
از خصوصيات مفيد فراموشي است."
به جاي اين که مغز مثل يک اسفنج همه چيز را در خود نگه دارد،
توسط فراموشي به عنوان يک فيلتر اطلاعات عمل ميکند. در واقع مغز به جاي
اين که همه اطلاعات اعم از مفيد و غير مفيد، مربوط و نامربوط را در خود حفظ
کند، مانند تصفيه کردن حافظه رايانه خود را از شر اطلاعات نامربوط رها
ميکند تا به مسايل مهم پرداخته و عملکرد بهتري داشته باشد. به همين دليل
است که ميتوانيد معلم رياضيات خود در دبيرستان را به ياد بياوريد؛ اما نه
تک تک جوابهايي که به آزمونهايش دادهايد.
ايجاد تعادل ميان حافظه کوتاه و بلند مدت زماني که نياز به تصميمگيري بر اساس خاطرات و داشتههاي ذهنيمان داريم، به ما کمک ميکند.
مغز اطلاعات غيرمفيد و تاريخ گذشته را دور ميريزد و با تعميم
خاطرات مهم و در جريان، به ايدههاي اصلي به ما اجازه ميدهد تا آنها را
در آينده در موقعيتهاي بيشتري به کار بگيريم.
براي توضيح چگونگي انجام اين کار توسط مغز بايد گفت محققان
دريافتند مغز مکانيزمهايي دارد که اين کار را ميسر ميسازد. اتصالات عصبي
ميان نورونها طي گذر زمان ميتواند ضعيف شود و کم کم از بين برود و بدين
وسيله مغز خود را از شر خاطرات و اطلاعات غيرضروري خلاص ميکند.
اين پژوهش در مجله "Neuron" منتشر شده است.