چاپ

اگر آتشي مزاج هستيد، عصبيت را به عنوان يک عادت پذيرفته‌ايد. جيمز آلن مي‌گويد: «اوضاع و احوال زندگي هر کس نمايانگر طرز فکر اوست». به عبارت ساده، زندگي محصول تفکر و انديشه‌ي ماست.
مسئوليت در قبال خود ، مسئوليت هر اتفاقي را به گردن بگيريد

براي آنکه احساس کنيم شايسته زندگي و سعادت هستيم بايد بتوانيم بر زندگي خود مسلط باشيم و به اختيار برسيم و لازمه اين مهم تمايل، به قبول مسئوليت در قبال رفتار و دستيابي به هدفهاست . اين بدان معناست که در قبال زندگي و سعادت خود قبول مسئوليت کنيم .قبول مسئوليت در قبال خود براي رسيدن به عزت نفس ضرورت دارد. کسي که در قبال خود قبول مسئوليت مي‌کند نشان مي‌دهد که از عزت نفس برخوردار است. رابطه‌ي ميان عزت نفس و ارکان تشکيل دهنده آن. رابطه‌اي هميشه متقابل است.

قبول مسئوليت در قبال خود مستلزم تحقق موارد زير است.

مسئول تحقق خواسته‌هايم هستم. جز من هيچ کس مسئوليتي در قبال تحقق اميال و خواسته‌هاي من ندارد. اگر خواسته‌اي دارم مسئوليت تحقق اين خواسته صرفاً بر دوش من است. وظيفه من است که برنامه اقدامي براي تحقق خواسته‌هايم تدوين کنم. اگر تحقق خواسته‌هاي من نيازمند مشارکت ديگران باشد، مسئوليت من است که بدانم آن‌ها متقابلاً از من چه انتظاري دارند، بايد به علائق و منافع ديگران احترام بگذارم و بدانم که اگر همکاري و کمک آن‌ها را مي‌خواهم بايد متقابلاً خواسته‌ها و منافع آن‌ها را رعايت کنم.

مسئوليت در قبال انتخاب‌ها و اقدامات

در قبال گزينه‌ها و اقدامات و رفتارم مسئول هستم. اگر من انتخاب کننده هستم بدون ترديد مسئوليت خوب و بد انتخاب‌هايم نيز بر عهده من است.

مسئوليت در قبال رفتار با ديگران

همکاران، معاشرين، همسر، فرزندان و دوستان. من مسئول هستم که چگونه حرف مي‌زنم و چگونه گوش مي‌دهم. مسئوليت پايبندي‌اي، عدم پايبندي به قول و قرارهايم با من است. مسئوليت منطقي بودن يا نبودن رفتارم با ديگران بر عهده من است. وقتي ديگران را مسئول اقدامات خود معرفي مي‌کنيم در واقع از واقعيت فرار مي‌کنيم: «او مرا ديوانه مي‌کند»، «در صورتي رفتارم عقلاني مي‌شود که او...».

مسئوليت در قبال سعادت خود

باور اشتباهي است اگر گمان کنيم که سعادت و خوشبختي ما به دست ديگران است. اشتباه است اگر گمان کنيم که تنها در صورتي مي‌توانيم خود را دوست بداريم که ديگران ما را دوست بدارند.

مسئوليت در قبال بالا بردن عزت نفس

عزت نفس هديه‌اي نيست که آن را از ديگران قبول کنيم. عزت نفس از درون انسان نشأت مي‌گيرد. انتظار اين که حادثه‌اي روي دهد و عزت نفس مرا بالا ببرد، انتظاري بيهوده است.

يک نکته مهم

وقتي تأکيد مي‌کنيم مسئوليت زندگي و سعادتمان بر عهده خود ماست هرگز منظورم اين نيست که عوامل خارجي و حوادث و اتفاقات نمي‌توانند در اين ميان نقشي داشته باشند. اين را هم نمي‌گويم که هر شخصي به طور کامل مسئول اتفاقاتي است که براي او مي‌افتد. من موافق اين گفته نيستم که مسئول همه اتفاقاتي که براي شخص مي‌افتد خود اوست. بسياري از امور هستند که برآن کنترلي نداريم.

اگر خود را در قبال کارهايي که بر آن اختياري نداريم مقصر بدانيم، عزت نفس خود را، به مخاطره مي‌اندازيم. وظيفه ماست که بدانيم چه اموراتي مربوط به من است و چه اموراتي مربوط به من نيست. اما بايد به اين نکته توجه داشته باشيم که تنها آگاهي که بر آن کنترل ارادي داريم، آگاهي خود من است.

1- مولّد بودن. کسي که هدف مولّد و سودمند نداشته باشد نمي‌تواند در قبال خود احساس مسئوليت کند. ما با کار کردن از موجوديت خود حمايت مي‌کنيم و با پرداختن به کارهاي هدفمند به انسان بودن خود چيزي مي افزائيم. بدون داشتن هدف‌هاي مؤثر و مولد و تلاش سازنده، ما براي هميشه کودک باقي مي‌مانيم. قبول مسؤليت مستلزم داشتن نگرش پويا در قبال زندگي است بايد دانست که يکي از ارزشمندترين چيزهاي دنيا داشتن استقلال است. استقلال هم بدون کار بدست نمي‌آيد.

2- مستقل فکر کنيد. لازمه زندگي پويا، داشتن انديشه مستقل است و اين خلاف سازگار شدن انفعالي با باورهاي ديگران است. انديشيدن مستقل لازمه زندگي آگاهانه و داشتن مسئوليت در قبال خويشتن است و براي رسيدن به مسئوليت در قبال خود بايد استقلال راي داشته باشيم. کسي نمي‌تواند از طريق ذهن ديگران فکر کند. البته اين واقعيت دارد که ما از يکديگر مي‌آموزيم اما دانش مستلزم درک کردن و فهميدن است نه صرفاً تقليد کردن يا تکرار نمودن.

3- اصل اخلاق. لازمه قبول مسئوليت در قبال خود توجه به اصول اخلاقي است بايد دانست که ساير انسان‌ها بنده و خدمتکار ما نيستند و براي آن زندگي نمي‌کنند که خواسته‌هاي ما را برآورده سازند. ما به لحاظ اخلاقي حق نداريم از ديگران براي تحقق خواسته‌هاي خود استفاده کنيم. همان طور که ديگران نيز مجاز نيستند با سلطه جويي از ما براي تحقق خواسته‌هايشان استفاده کنند. هرگز از کسي نخواهيد و انتظار نداشته باشيد که برخلاف منافع و خواسته‌هاي خود عمل کند.