چاپ

جوانان نيوز- به‌دليل کمتر ترشح کردن بزاق دهان در زمان خواب شبانه، ميکروب‌هاي لثه و دندان بيشترين فرصت را براي شيوع پوسيدگي دندان‌ها به‌دست مي‌آورند. پوسيدگي دندان‌ها مقدمه انواع بيماري‌هاست که در اين مطلب به آن اشاره مي‌کنيم.

دندان‌هاي لق

فارغ از بوي بد و خرابي دندان‌ها، آلودگي‌هاي موجود باعث آبسه دندان و تخريب بافت لثه مي‌شود. آبسه‌ دنداني، وضعيتي است که به‌دنبال عفونت دنداني و درگير شدن مغز دندان يا پالپ دندان به‌وجود مي‌آيد. در اين شرايط ميکرو‌ارگانيسم‌هاي درون دهان باعث ايجاد عفونت اطراف ريشه مي‌شوند. ميکروارگانيسم‌هاي بي‌هوازي استخوان فک را تخريب مي‌کنند و در نتيجه دندان در دهان لق و از فک جدا مي‌شود. تنها راه پيشگيري از اين بيماري مسواک زدن روزانه و رعايت بهداشت دهان است.

ريشه زايمان زودرس

تحقيقات زيادي بر ارتباط بيماري‌ لثه با زايمان زودرس تأکيد کرده است. باکتري‌هاي بيماري‌زا درون دهان زن باردار مي‌توانند به جفت يا مايع آمنيوتيک وارد شوند و احتمالا با افزايش ميزان عوامل زيست‌شناختي القا‌کننده زايمان، باعث زايمان زودرس شوند. زنان بارداري که دچار بيماري پريودنتال هستند، ممکن است تا 7برابر با احتمال بيشتر نوزادي به دنيا آورند که زودرس، با وزن کم و يا نارس باشد. درمان بيماري‌هاي بافت‌هاي اطراف دنداني (پريودنتال) در جريان بارداري ممکن است ديگر بيش از حد دير شده باشد، زيرا عفونت ممکن است از قبل در بدن زن منتشر شده باشد. به همين علت است که داشتن سلامت دهان و دندان و ارزيابي دندانپزشکي پيش از باردارشدن ضروري است.

بيماري‌هاي تنفسي

عفونت‌هاي باکتريايي تنفسي از طريق ورود قطرات ريز مايع از دهان و گلو به درون ريه‌ها به‌وجود مي‌آيند. به همين دليل باکتري‌هايي که درون دهان رشد مي‌کنند، به‌خصوص در افرادي که دچار بيماري‌هاي بافت اطراف دندان هستند، مي‌توانند باعث ايجاد عفونت‌هاي تنفسي مانند ذات‌الريه شوند. کساني که ريه‌هاي آسيب‌پذيري دارند مانند سالمندان و کودکان بيشتر به مراقبت‌هاي دهاني نياز دارند. افراد دچار برونشيت مزمن و ساير بيماري‌هاي انسدادي مزمن ريه که از قبل ازجمله به‌علت سيگار کشيدن مداوم، دچار آسيب‌ ريوي هستند، از همين طريق ممکن است دچار حملات عفونت شوند. رعايت بهداشت دهان و دندان در اين مورد نيز احتمالا مي‌تواند به سلامت تنفسي کمک کند.

رابطه دوطرفه دندان و ديابت

بين پوسيدگي دندان و بيماري ديابت ارتباط دوطرفه‌اي وجود دارد. ديابت خطر بيماري‌هاي لثه، پوسيدگي دندان، از دست دادن دندان، خشکي دهان و انواع مختلف عفونت‌‌هاي دهاني را افزايش مي‌دهد و همچنين بهداشت نامناسب دهان و در نتيجه عفونت شديد لثه مي‌تواند باعث دشوار شدن کنترل ديابت شود. در واقع عفونت‌ باعث مي‌شود که قند خون بالا رود و به انسولين بيشتري براي کنترل قند خون نياز باشد. ديابتي‌هايي که دچار بيماري‌هاي پريودنتال هستند، بايد مورد معالجه قرار گيرند تا عفونت دهاني آنها ريشه‌کن شود. باکتري‌ها به ارگان‌هاي ديگر که حتي از دهان نيز دورتر هستند سرايت کرده و خطر عفونت را تشديد مي‌کنند. بدن افراد ديابتي کمتر در برابر درمان عفونت‌ها واکنش نشان مي‌دهد و زخم‌هايشان با سرعت کمتري ترميم مي‌شود؛ بنابراين، اين افراد علاوه بر دقت در مسواک روزانه، بايد هر 6ماه يک‌بار به دندانپزشک مراجعه کنند. يک مطالعه روي 113بيمار مبتلا به بيماري لثه‌اي و ديابت نوع 2 نشان داده است که درمان بيماري لثه‌اي با جرم‌گيري و تجويز آنتي‌بيوتيک داکسي سايکلين، باعث کاهش عوارض بيماري ديابت مي‌شود.

اتصالات پوسيده

باکتري‌هايي که ذکرش رفت، راه را براي آسيب مفاصل نيز باز مي‌کنند. برخي تحقيقات نشان داده است که احتمال آرتريت روماتوئيد (روماتيسم مفصلي) در افرادي که به بيماري‌هاي عفوني لثه مبتلا هستند بسيار بالاتر است. روماتيسم يک بيماري خود ايمني است که کل بدن را تحت‌تأثير قرار مي‌دهد. انواع مختلف از ساييدگي و پارگي غضروف‌ها (استئوآرتريت) تا التهاب مفاصل (آرتريت روماتوئيد) که در نتيجه افزايش فعاليت سيستم ايمني بدن است، انواع مختلفي از آرتروز است. نتايج تحقيق دانشگاه جان هاپکينز مريلند نشان مي‌دهد، يک نوع ميکروب خاص ارتباط بين بيماري لثه و آرتروز روماتوئيد را نشان مي‌دهد. محققان دريافته‌اند افراد مبتلا به بيماري لثه، دو‌برابر بيشتر در معرض ابتلا به آرتروز روماتوئيد قرار دارند. باکتري موسوم به A. actinomycetemcomitans مي‌تواند هم موجب بيماري لثه و هم آرتروز روماتوئيد شود. اين باکتري لثه‌ها را درگير کرده و سپس موجب تورم مفاصل به‌عنوان عارضه جانبي آن مي‌شود. برخي از باکتري‌هاي عامل پارادونتيت (التهاب لثه‌ها و بافت استخواني دندان‌ها) آنزيمي توليد مي‌کنند که اسيدآمينه آرژينين را به سيترولين تبديل مي‌کند که براي بدن بيگانه است. سيستم دفاعي بدن در برابر اين مولکول بيگانه شروع به توليد آنتي‌بادي‌هايي مي‌کند که جزو علائم آرتريت روماتوئيد (بيماري خودايمني) محسوب مي‌شوند.

دريچه‌هاي آلوده

سلامت قلب بر دهان و بالعکس تأثير مستقيم مي‌گذارد. افرادي که دچار بيماري‌هاي دندان يا لثه هستند، دو برابر بيشتر نسبت به ديگران، در خطر ابتلا به بيماري قلبي قرار دارند. تعداد باکتري‌هاي موجود در دهان بيماران قلبي و کساني که دچار حملات قلبي شده‌اند، نسبت به افراد سالم بسيار بيشتر است. باکتري‌هاي لثه که موجب بروز پلاک‌هاي دنداني مي‌شوند، مي‌توانند از دهان به جريان خون منتقل شده و احتمال تشکيل لخته‌هاي خوني، خطر حمله قلبي و بيماري‌هاي قلبي را افزايش دهند. مسواک نزدن باعث تجمع باکتري استرپتوکوک در دهان مي‌شود. اين باکتري در خون پروتئيني به نام PadA را روي سطح خارجي خود جذب کرده و موجب تجمع پلاکت‌هاي خون و تشکيل لخته خون مي‌شود. اگر شما سيستم ايمني قوي داشته باشيد، ورود باکتري‌ها به جريان خون مشکلات کمتر و ديرهنگام‌تري ايجاد مي‌کند اما اگر سالمند يا مبتلا به بيماري‌هايي مانند سرطان باشيد، آسيب جدي‌تري به بدنتان وارد مي‌کند. باکتري‌ها به دريچه‌هاي قلب بيمار مي‌چسبند و باعث سکته قلبي مي‌شوند.