شب يلدا؛ فضاي مجازي ممنوع
خواندنی
بزرگنمايي:
داي خش خش برگ هاي پاييزي ديگر به گوش نمي رسد و زمستان زيباي برفي در راه است و زيبايي اين فصل را با آغاز شب يلدا نظاره گر هستيم.
يلدايي
که طولاني ترين شب سال است و زيبايش با آيين سنتي و باستاني براي همه
خاطره انگيز است، به همين دليل نخستين شب زمستان، بلندترين شب سال به عنوان
شب يلدا نامگذاري شده است و جشن شب يلدا جشني هفت هزار ساله محسوب مي شود و
مردم ايران، هر سال با آيين هاي خاص اين شب را سپري مي کنند.
در واقع
در سال هاي گذشته، بزرگان فاميل، از کوچک و بزرگ همه با هم جمع مي شدند و
از ساعات اوليه شب تا پاسي از شب کنار هم، ضمن خوردن تنقلاتي همچون آجيل و
ميوه، چند بيتي از اشعار حافظ را با تفال بر آن مي گذراندند.
يکي از
دلايل برگزاري جشن يلدا، شب زادروز ايزدمهر يا ميترا است، مهر به معناي
خورشيد است و تاريخ پرستش آن در ميان ايراني ها و آريايي ها، پيش از دين
زرتشت است که پس از ظهور زرتشت اين پيامبر او را اهورامزدا تعريف کرد.
در
آيين شب يلدا يا شب چله اغلب خوراکي هايي که مصرف مي شود نشانه برکت،
تندرستي و شادکامي است که برخي از اين خوراکي ها شامل آجيل، هندوانه، انار و
شيريني و ميوه هاي مختلف است.
يکي ديگر از سنت هاي شب يلدا فال گرفتن
با کتاب حافظ است که معمولا بزرگ خانواده کتاب حافظ را در دست مي گيرد و
بقيه با خواندن فاتحه و قسم به شاخ نبات و فرستادن سه صلوات، آرزو کرده و
بزرگ فاميل برايش کتاب حافظ را باز مي کند و فال او را مي خواند.
ياد
يلداهايي که با پدربزرگ و مادربزرگ همه دور کرسي جمع مي شديم و قصه هاي
دلنواز مادربزرگ و شام پر از عشق و صفايش هنوز خاطرات را براي ما تداعي مي
کند، به خير باشد.
ياد شادي ها و قهقهه هاي کودکانه و صميميت هاي بزرگان
به خير، ياد بي ريايي و به دور از هر گونه تجمل گرايي به خير، با همه
اينها خاطرات و لحظات خوب و شادي را براي هم فراهم مي کرديم و همه بي هيچ
ادعايي از با هم بودن لذت مي برديم.
يلدا سنتي ديرينه و به يادگار مانده
از اجداد ما ايرانيان است اکنون هم به بهانه اين شب طولاني و خاطره انگيز
مي توانيم مانند قديم ها دور هم جمع شويم و به دور از تکنولوژي هاي نوين و
فضاي مجازي، فقط با هم باشيم و از هم بگوييم، با هم بخنديم و با هم لذت
ببريم و شبي خوب و پر از خاطرات شيرين را سپري کنيم.
چه خوب است که در
ذهن کودکانمان هم آنچنان که ما از خاطرات شيرين کودکي مان ياد مي کنيم
خاطراتي ماندگار از با هم بودن را بجا بگذاريم، تا يلداها همچنان برايمان
شب هايي به يادماندني و خاطره انگيز باشد.
همه اينها يادي از شب هاي
يلدايي بود که گذشت اما در سال هاي گذشته با گسترش فضاي مجازي شب يلدا رنگ و
بوي ديگري گرفته است و شب يلدا نيز همه در جمع فاميل، به تنها چيزي که فکر
نمي کنند آيين هاي سنتي اين شب است و همه فقط در فضاي مجازي شب شان را
سپري مي کنند.
در شب يلداهاي سالهاي گذشته از بزرگ و کوچک همه با گوشي
هاي خود سرگرم هستند و بجاي حافظ خواني، يکي از گوشي خود جوک تعريف مي کند و
ديگري مطلبي آموزنده مي خواند و کودکان هم که سرگرم بازي با گوشي هستند.
ديگر
آن دورهمي گرم و صميمي گذشته در شب يلدا رنگ و بوي سنتي ندارد و خبري از
جمع بزرگ فاميل کنار هم نيست و به يک شب معمولي براي برخي از خانواده ها
تبديل شده است.
در اين بين برخي از خانواده ها خود را از دورهمي ها دور
کرده و تنها به يک پيام کوتاه يا پستي در شبکه هاي اجتماعي بسنده مي کنند و
شب را اينگونه به صبح مي رسانند و خبري از يلداي سنتي و دورهمي هاي صميمي
خانوادگي در ميان اين خانواده ها نيست.
در گذشته هاي دور، قبل از
فرارسيدن شب يلدا، تدارکات لازم براي برگزاري اين شب با جشن ها و ميهماني
هاي بزرگ در کنار همه اقوام فراهم مي شد تا شبي به يادماندني براي هم تدارک
ببينند اما اين روزها، شب يلدا يک شب معمولي و بدور از هرگونه ميهماني با
بزرگان برگزار مي شود.
وقتي صحبت از يک دورهمي صميمي به ميان مي آيد همه
شب يلداهاي گذشته را مثال مي زنند شب هايي که در گذشته سپري شد و خاطراتي
خوب از بزرگان فاميل با خوردن آجيل و تنقلاب مخصوص شب يلدا باقي ماند، اما
در چند سال گذشته شب يلدا با فضاي مجازي از حالت سنتي آن خارج شده است.
برخي
از افرادي که همچنان به سنتي برگزار شدن شب يلدا اعتقاد زيادي دارند
همچنان اين شب را به شيوه سنتي و با دور هم جمع شدن برگزار مي کنند که به
همين منظور در شب يلدا؛ فضاي مجازي را ممنوع اعلام کرده تا بازهم مردم سنت
گذشته را زنده کنند.
برخي نيز در شب يلدا سبد بزرگي کنار درب ورودي
منزلشان مي گذارند و به ميهمانان اعلام مي کنند که هر کسي از بيرون وارد
خانه شد بايد تلفن همراهش را خاموش کند و داخل سبد بيندازد.
از آنجا که
اغلب مردم به سنتي برگزار شدن اين آيين همچنان اعتقاد دارند، برخي اين شيوه
را اعمال مي کنند تا شايد بتوانند مانند يلداهاي گذشته، آن روش سنتي را
براي اين شب باستاني داشته باشند.
يلدا به زمان بين غروب آفتاب از 30
آذر (آخرين روز پاييز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دي (نخستين روز زمستان)
گفته مي شود. يلدا برگرفته از واژه سرياني به معناي زايش و تولد است.
-
سه شنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۵ - ۲:۳۲:۲۳ PM
-
۷۰۱ بازديد
-
ايرنا
-
شب یلدا؛
لینک کوتاه:
https://www.aryajavan.ir/Fa/News/3760/