بزرگنمايي:

جوانان نيوز- چندان نيازي به آمار و ارقام نيست. همين که به اطراف‌تان نگاه کنيد، مي‌بينيد که تعداد پسران مجرد نسبت به نسل قبل چند برابر شده است. اين موضوع را سازمان جوانان هم تاييد مي‌کند و به گزارش روزنامه هفت‌صبح، با توجه به نتايج يک نظرسنجي در شهر تهران مي‌گويد، پسرها اشتياق چنداني براي ازدواج ندارند.
اين نظرسنجي که با هدف بررسي عوامل موثر بر تاخير ازدواج از منظر جوانان انجام شد، نشان داد که 49/5 درصد پسران 15 تا 29 ساله مجرد اصلا شرايط خود را براي ازدواج مناسب نمي‌بينند اما از ميان دختران همين سال، تنها 22/3 درصد براي ازدواج آمادگي ندارند. به بهانه اين آمارها با دکتر افسر افشار نادري گفت‌وگو کرديم تا از تحليل اين جامعه شناس با خبر شويم.

52/6 درصد از دختران به خاطر ادامه تحصيل ازدواج نمي‌کنند
دلايلي که جوانان را در بستن پيمان مشترک منصرف مي‌کند کم نيستند، اما اين نظرسنجي نشان مي‌دهد قصد ادامه تحصيل، يکي از اصلي‌ترين اين دلايل است. يافته‌ها نشان مي‌دهد 52/6 درصد از دختران و 44/8 درصد از پسران ترجيح مي‌دهند به جاي ازدواج، درس‌شان را ادامه دهند. افزايش سطح تحصيلي دختران نسبت به پسران هم به نظر 74/4 درصد دختران و 40درصد پسران در کاهش آمار ازدواج تاثيرگذار است.

نمي‌توان عوامل ديگر را فراموش کرد و تنها تمايل به ادامه تحصيل را در اين زمينه موثر دانست. در بسياري موارد، تمايل افراد، به ويژه دختران به ادامه تحصيل ناشي از بيکاري است و بسياري از پسر‌ها هم براي به‌دست آوردن شأن اجتماعي بالاتر به تحصيلات رو مي‌آورند. خيلي از دخترها تحصيل را به عنوان يک سرگرمي و راهي براي ورود به جامعه مي‌بينند و پسرها هم گمان مي‌کنند که با بالاتر بردن پايگاه اجتماعي‌شان، براي داشتن يک ازدواج موفق امکان بيشتري را پيدا مي‌کنند.

91/8 درصد پسران به خاطر نداشتن شغل مناسب ازدواج نمي‌کنند
بر کسي پنهان نيست که نگراني‌هاي اقتصادي بيشتر از هر دليل ديگري جوانان را به مجرد ماندن ترغيب مي‌کند. از هزينه‌هاي سرسام آور اجاره‌خانه گرفته تا فراهم کردن مقدمات يک جشن عروسي و به‌جا آوردن رسوم، همه و همه در منصرف کردن جوانان از ازدواج نقش دارند.
طبق اين نظرسنجي، يافتن شغل مناسب به نظر 89/9 درصد دختران و 91/8 درصد پسران، انتظار جهت دستيابي به امكانات رفاهي براي شروع زندگي مشترك از نظر 81/5 درصد دختران و 83/6 درصد پسران، اشتغال زنان نيز از نظر 78/4 درصد دختران و 41/6 درصد پسران تاثير زيادي دارد. همچنين به نظر 52/2 درصد دختران و 44/9درصد پسران كسب درآمد توسط زنان و بي‌نيازي آنها از مردان در افزايش سن ازدواج جوانان تاثير بسيار زيادي در تاخير سن ازدواج دارد.

مي‌توان مشکلات اقتصادي و معيشتي را به عنوان عامل اصلي دوري جوانان از ازدواج در نظر گرفت. در کشور ما با وجود سنت‌هاي بسياري که بار مالي زيادي را بر دوش خانواده‌ها مي‌گذارند، اقدام براي ازدواج نيازمند پشتوانه مالي بزرگي است و اين موضوع باعث طفره رفتن جوانان از اين تصميم مي‌شود. سنت‌هايي مثل جهيزيه کامل، هديه‌هاي سنگين براي مناسبت‌هاي مختلف و بسياري موارد ديگر، به 2 جوان که پشتوانه مالي قوي ندارند اجازه تصميم‌گيري در اين مورد را نمي‌دهد. در بسياري از موارد، خانواده‌ها هم امکان تحمل چنين بار مالي سنگيني را ندارند و براي ازدواج فرزندانشان پيش‌قدم نمي‌شوند.

45درصد دخترها براي شرايط ازدواج‌سختگيري مي‌‌کنند
ميزان سختگيري پاسخگويان براي انتخاب همسر در پسرها از دختران بيشتر است. نتايج ارزيابي‌ها نشان مي‌دهد درحالي كه تنها 45درصد دخترها سختگيري بسيار زيادي براي شرايط ازدواج دارند اما حساسيت پسرها هم کم نيست و 53/1 درصد آنها دنبال شرايط ايده‌آلي براي ازدواج هستند.

يکي از علت‌هاي کم شدن آمار ازدواج در جامعه ما، روابط آزاد خارج از محدوده ازدواج است. دکتر افشار نادري با بيان اين مطلب مي‌گويد:« زماني که پسرها به سادگي به چنين روابطي دسترسي دارند، انگيزه چنداني براي تشکيل خانواده برايشان باقي نمي‌ماند. پسرهايي که از اين طريق خود را از نظر عاطفي ارضا مي‌کنند، ديگر دليلي نمي‌بينند که براي ساختن يک زندگي خود را به دردسر بيندازند و از زير بار مسئوليت‌هايي که فرهنگ بر دوش‌شان مي‌گذارد، فرار مي‌کنند.»

فقط 6/5 درصد پسرها شرايطشان را براي ازدواج مناسب مي‌دانند
27/5 درصد دختران و 49/5 درصد پسران اصلا شرايط خود را براي ازدواج مناسب نمي‌بينند و فقط 22/3 درصد دختران و 6/5 درصد از پسران شرايط خود را به ميزان زياد و بسيار زياد براي ازدواج مناسب دانسته‌اند.

در شرايط فعلي تنها در موارد اندکي مي‌بينيم که هر دو طرف شاغل هستند و در اغلب موارد تنها يکي از 2نفر، شغلي با درآمد قابل قبول دارد. از آنجا که در فرهنگ ما برعهده گرفتن مسئوليت‌هاي مالي توسط زنان چندان شايسته تلقي نمي‌شود، پسراني که درآمدي ندارند، نمي‌توانند تصميمي براي تشکيل خانواده بگيرند. درست است که پسران شاغل در شرايط فعلي کم نيستند. اما با وجود هزينه‌هاي بالاي زندگي، يک کار ساده با درآمد ناچيز نمي‌تواند هزينه‌هاي سنگين زندگي را پاسخگو باشد و از عهده مخارج سنگين يک زندگي بربيايد.

20/8 درصد دختران، عروسي رؤيايي مي‌خواهند
نحوه برگزاري مراسم ازدواج هم از مواردي است که نمي‌گذارد اين پيمان به راحتي بسته شود. اين بار دختران هستند که مانع مي‌تراشند و از آرزوهاي کودکي‌شان نمي‌گذرند. بر اساس آمار‌ها تنها 40/3 درصد از دختران حاضرند با يک عروسي ساده به خانه بخت بروند، درحالي‌که 43/2 درصد از پسران اهميتي به يک عروسي مجلل نمي‌دهند. ميزان تمايل به انجام مراسم عروسي در يك سالن مجلل يا در يك هتل يا باشگاه درجه يك هم در دختران 20/8 درصد است و در پسران 15/2 درصد است.

بعضي از تجملات نادرستي که در فرهنگ ما نهادينه شده‌اند، مانع از تشکيل يک زندگي آرام مي‌شوند. شايد اگر خود خانواده‌ها در اين زمينه آگاهي پيدا کنند آمار ازدواج روزبه‌روز بالاتر برود.
مسئولان بايد با ايجاد کار براي جوانان، يکي از اصلي‌ترين دغدغه‌ها را حل کنند. از طرف ديگر اگر دولت بتواند مسکن‌هايي را با شرايط ويژه به جوانان واگذار کند، مطمئنا شاهد آمار بسيار بالاتري در زمينه ازدواج خواهيم بود. گام بعدي فرهنگ‌سازي است؛ با از بين بردن تجملات و فرهنگ سازي درست در ميان جوانان، مي‌توانيم مشکل را حل کنيم.

معيارهاي ازدواج موفق چيست؟
به گفته رئيس مركز مطالعات و پژوهش‌هاي راهبردي وزارت ورزش و جوانان، نتايج مربوط به معيارهاي پاسخگويان از ازدواج موفق نشان مي‌دهد تفاهم و درك متقابل، شرايط مالي مناسب و صداقت به ترتيب از مهم‌ترين معيارهاي موردنظر پاسخگويان محسوب مي‌شود و از بين معيارهاي عنوان شده براي ازدواج در اين طرح در بين دختران و پسران به ترتيب 3مورد اخلاق و رفتار، همفكر و هم عقيده بودن و هم ترازي فرهنگي خانواده‌ها از مهم‌ترين عوامل بوده‌اند.

همه اين عوامل را مي‌توان به عنوان فاکتور‌هاي دخالت کننده در ازدواج و موفقيت آن بررسي کرد اما همانطور که گفته شد، در شرايط فعلي، عامل اقتصاد از مهم‌ترين دلايلي است که تشکيل يک زندگي و دوامش را تحت تاثير قرار مي‌دهد. با فرهنگ سازي و تغيير نگاه جوانان نسبت به شرايط تشکيل خانواده هم مي‌توان قدم بسيار موثري در اين زمينه برداشت.

جوانان تا 27 سالگي مجرد مي‌مانند
به گفته دكتر مطلق، رئيس دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، در گذشته ميانگين سن ازدواج 21 سال بوده، اما امروزه به‌طورميانگين جوانان تا 27 سالگي مجرد مي‌مانند.

دكترمطلق پيش از اين با بيان اينكه سن بارداري در كشور حدود 8 تا 10 سال افزايش پيدا كرده است، گفته بود: «بهترين شرايط براي بارداري زنان در 20 تا 30 سالگي است و كشورهاي غربي بهترين سن باروري را 25سال اعلام كرده‌اند.» او در شرايطي اين موضوع را بيان کرده بود که به دليل بالا رفتن آمار ازدواج فاصله فرزندآوري پس از ازدواج هم بسيار طولاني شده است.

زوجي که در سن بالاتري ازدواج مي‌کنند، فرزندان کمتري خواهند داشت و انعطاف خود را براي کنارآمدن با سختي‌هاي زندگي از دست مي‌دهند. شايد در برخي موارد با بالا رفتن سن، نگرش زوج‌ها منطقي‌تر شود، اما گذشته از رشد اين منطق، سختگيري‌هاي بي‌مورد هم از مواردي هستند که با بالا رفتن سن ازدواج به اين مسير راه پيدا مي‌کنند. خانواده ها بايد اندکي سنت‌هاي پرهزينه را کنار بگذارند و به جوانانشان آگاهي لازم را داده و آنها را در اين مسير حمايت کنند.