بزرگنمايي:

آریا جوان - پژوهشگران سوئدی توانستند با طراحی آزمایشی، تأثیر یادگیری اجتماعی تهدید و خطر روی تصمیم‌های انسان را نشان دهند.

طبق گزارش پژوهشگران در مؤسسه کارولینسکا در سوئد، اطلاع از آنچه که خطرناک است، ازطریق دیدن یک ویدئو یا شنیدن که تحت عنوان یادگیری اجتماعی نامیده می‌شود، به‌اندازه‌ی تجربه‌ی دسته‌اول از خطر روی تصمیم‌گیری ما تأثیر می‌گذارد. نتایج این مطالعه که در ژورنال مجموعه آکادمی ملی علوم (Proceedings of the National Academy of Sciences) که به‌اختصار PNAS نامیده می‌شود، منتشر شده است، می‌تواند دلیل تصمیم‌گیری‌های غیرمنطقی انسان را توضیح دهد. امروزه به‌راحتی می‌توان ازطریق تلویزیون، منابع خبری دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی در معرض اطلاعات ناخوشایند و تهدیدآمیزی مانند حوادث، حملات تروریستی و بلایای طبیعی قرار گرفت. پژوهش قبلی نشان داد افرادی که در طولانی‌مدت در معرض تماشا یا شنیدن اخبار حملات تروریستی بودند، می‌توانند به‌اندازه افرادی که عملاً در معرض این حملات بودند، مشکلات روحی را به‌همان شدت تجربه کنند. بااین‌حال، اینکه چگونه رفتار واقعی ما تحت تأثیر اطلاعات غیر مستقیم از خطر قرار می‌گیرد هنوز ناشناخته مانده است. این موضوع هم‌اکنون توسط پژوهشگران مؤسسه کارولیسنکا، دانشگاه آمستردام و دانشگاه زوریخ در آزمایشگاه بررسی شده است. این مطالعه نشان داد که یادگیری خطر ازطریق ویدئو یا شنیدن آن می‌تواند به‌اندازه تجربه‌ی شخصی خطر روی رفتار انسان تأثیر بگذارد. در این مطالعه، سه گروه از شرکت‌کنندگان که در مجموع 120 نفر بودند، در ابتدا آموختند که کدام یک از دو تصویر خنثی در گروه تصویر«خطرناک» قرار می‌گیرد. گروه اول ازطریق تجربه‌ی مستقیم شوک الکتریکی، گروه دوم ازطریق تماشای فیلمی که یک نفر در آن با نگاه کردن به این تصویر شوک الکتریکی دریافت می‌کند و گروه سوم ازطریق دستورهای شفاهی که در آن نگاه کردن به کدام تصویر همراه‌با شوک‌الکتریکی است. درواقع، شرکت‌کنندگان در گروه‌های یادگیری اجتماعی (تماشا و دستورشفاهی) هیچ‌گونه ناراحتی فیزیکی واقعی را تجربه نکردند. پس از آن، از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا مکرراً از بین دو تصویر، یکی را انتخاب کنند. انتخاب آن‌ها می‌تواند منجر به شوک‌الکتریکی شود، وظیفه‌ی آن‌ها این است که تا جای ممکن کمترین میزان شوک الکتریکی را دریافت کنند. اطلاع از خطر ازطریق اجتماع می‌تواند به ‌ اندازه ‌ ی تجربه مستقیم آن خطر، آثار مخرب روحی روی روان انسان داشته باشد
برای نصف شرکت‌کنندگان، انتخاب عکس‌هایی که «خطرناک» نامیده می‌شدند در بخش اول آزمایش همراه‌با خطر بالای دریافت شوک‌الکتریکی بود. این بدین معنی است که یادگیری قبلی آن‌ها به تصمیم‌‌های آن‌ها مربوط است. برای نصف دیگر شرکت‌کنندگان، انتخاب تصویری که «خطرناک» نبود در مرحله‌ی اول همراه‌با خطر بالای دریافت شوک‌الکتریکی بود. این بدین معنی است که یادگیری قبلی آن‌ها اشتباه بوده است. مقاله‌های مرتبط:
نگاهی علمی به یک پرسش: چرا ما ترسیدن را دوست داریم؟
آنچه که پژوهشگران دریافتند این است که یادگیری اجتماعی غیرمستقیم (تماشای فیلم یا اطلاعات شفاهی) تأثیر قوی به‌اندازه‌ی یادگیری ازطریق تجربه‌ی واقعی خطر روی تصمیم‌گیری شرکت‌کنندگان دارد. شرکت‌کنندگانی که یاد گرفته بودند یک عکس خاص «خطرناک» است، از نگاه کردن به آن اجتناب می‌کردند؛ اگرچه انتخاب‌های آنان بیشتر اوقات منجر به شوک‌الکتریکی می‌شد. بیورن لینسترام، نویسنده‌ی اصلی مقاله و پژوهشگر در دانشگاه آمستردام و دپارتمان علوم اعصاب بالینی در مؤسسه‌ی کارولینسکا در این‌باره گفت: این پژوهش پیشنهاد می‌دهد که این روش‌های اجتماعی برای گرفتن اطلاعات می‌توانند به‌شدت روی تصمیم‌گیری‌های ما (حتی به زیان خود ما) تأثیر بگذارند. آندراس اُلسون، رهبر این گروه پژوهشی و استاد ارشد در دپارتمان علوم اعصاب بالینی در مؤسسه‌ی کارولینسکا نیز گفت: این نتایج می‌تواند به ما کمک کند تا بفهمیم که چرا انسان‌ها غیرمنطقی رفتار می‌کنند. این نتایج نشان دادند که این رفتار می‌تواند به چیزی که ما ازطریق دیدن یک ویدئوکلیپ یا شنیدن یک شایعه‌ی گمراه‌کننده در محیط اطراف خودمان یادگرفتیم، ربط داشته باشد. این پژوهشگران همچنین از مدل‌های محاسباتی برای نشان دادن دو مدل رفتار تأثیرگرفته از یادگیری اجتماعی ازطریق مکانیزم‌های یادگیری مختلف استفاده کردند که احتمالاً منعکس‌کننده‌ی تفاوت‌های موجود در سیستم‌های پایه‌ی مغز است. با این وجود، فعالیت مغز در این پژوهش اندازه‌گیری نشده است.