آریا جوان - ایسنا / شمشیر سالم چندهزارساله، تجهیزات پزشکی رومی و کتاب مردگان، از جمله اشیاء‌ شگفت‌آوری بودند که در سال 2023 به همراه گورها و مقبره‌های باستانی کشف شدند.
 گورستان و مقبره‌های باستانی همواره یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعاتی باستان‌شناسان بوده‌اند. کاوشگران با کشف آثاری که در برخی از فرهنگ‌ها و تمدن‌ها به عنوان اشیاء مخصوص خاکسپاری به همراه اجساد دفن می‌شدند، می‌توانند به فرهنگ، سنت و روش زندگی مردمی پی ببرند که در دوره‌های مختلف تاریخ زندگی کرده‌اند. حالا که به پایان سال 2023 نزدیک می‌شویم، ‌ برخی از مهم‌ترین آثار تاریخی و اطلاعاتی را که با کشف مقبره‌ها و گورستان‌های باستانی حاصل شده‌اند، مرور می‌کنیم:‌
کشف مقبره‌ نقاشی‌شده 2200ساله

باستان‌شناسانی که در ایتالیا مشغول کاوش بودند، مقبره‌ای با قدمت 2200 سال را کشف کردند که در آن تصویری از دو موجود افسانه‌ای غیرمعمول نقاشی شده است. در این نقاشی‌ها موجوداتی با سر و بالاتنه انسان و پایین‌تنه اسب و دم ماهی به تصویر کشیده شده‌اند.
باستان‌شناسان در جریان کاوش در نزدیکی «ناپل» متوجه وجود نوعی مقبره بزرگ با اتاقک‌های مناسبِ چندین جسد شدند که هنوز ورودی آن با سفال پوشیده شده بود.
درون مقبره، چندین نقاشی روی دیوارها کشف شد. کارشناسان معتقدند که این دو موجود افسانه‌ای احتمالا دو شخصیت اساطیری از خدایان دریا را نشان ‌می‌دهند که معمولا با تاج‌هایی از پنجه‌های خرچنگ به تصویر کشیده می‌شوند. البته در نقاشی‌های روی دیوار این مقبره این دو شخصیت درحالی که سعی دارند سپر بزرگی را در دست بگیرند، نمایش داده شده‌اند. دو کودک بال‌دار شبیه به «کیوپید» ‌(در اساطیر رومی، خدای عشق است) نیز این نقاشی را تکمیل کرده‌اند.
کشف کتاب مردگان در یک گور باستانی

باستان‌شناسان در مصر یک گورستان 3500 ساله را کشف کردند که حاوی پاپیروس بزرگ کتاب مردگان، مومیایی و دیگر اشیاء تاریخی است.
قدمت این گورستان در منطقه «تونه الجبل» در مرکز مصر به دوران پادشاهی جدید (حدود 1550 تا 1070 قبل از میلاد مسیح) برمی‌گردد و شامل مومیایی‌ها، تابوت‌ها، طلسم‌ها و مجسمه‌های متعددی است که برای خدمت به درگذشتگان طراحی شده‌اند. پاپیروسی از «کتاب مردگان» که در این گورستان یافت شد، حدود 43 تا 49 فوت (13 تا 15 متر) طول دارد. «کتاب مردگان» نامی امروزی برای متون مختلفی است که اهداف مختلفی از جمله کمک به مردگان در دنیای اموات را داشته‌اند. کپی‌هایی از گزیده‌های «کتاب مردگان» گاهی با مردگان دفن می‌شد.
کشف گور هزارساله در محوطه راه‌آهن

باستان‌شناسان مکزیکی در محوطه‌ای که کارگران مشغول به پایان رساندن پروژه خط راه‌آهن بودند، ‌یک گور مایایی با قدمت بیش از 1000 سال را کشف کردند.
این اکتشاف همزمان با اجرای پروژه چند میلیارد دلاری ساخت‌وساز راه‌آهن در جنوب مکزیک، با هدف جذب گردشگران بیشتر به محوطه‌های باستانی «مایا»، از جمله تفرجگاه‌های «کانکون» و «تولوم» صورت گرفته است. بقایای فردی که کشف‌ شده ‌به نحوی در این گور قرار گرفته بود که چهره‌اش رو به شمال باشد. همچنین کارشناسان برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سن و ویژگی‌های این فرد باید آزمایش‌های بیشتری انجام دهند.
کشف گورستانی با تابوت‌های کمیاب

کاوشگرانی که در نوار غزه مشغول فعالیت بودند نیز ده‌ها گور باستانی، از جمله دو تابوت‌دان سربی را در یک گورستان متعلق به 2000 سال پیش و امپراتوری روم کشف کردند. باستان‌شناسان این محوطه را به عنوان بزرگ‌ترین گورستان غزه توصیف کردند.
کارگران نخستین‌بار شواهدی از وجود این گورستان را در سال 2022 و در جریان یک پروژه ساخت‌وساز در بخش شمالی نوار غزه پیدا کرده بودند. از آن زمان کاوشگران با همکاری کارشناسان فرانسوی مشغول فعالیت در این محوطه 2700 متر مربعی بودند.
در ماه ژانویه نیز کشف 60 گور در این محوطه اعلام شده بود، اما بعد تعداد گورهای کشف‌شده در این مکان به 135 مورد رسید. کارشناسان تاکنون بیش از 100 مورد از این گورها را مورد بررسی قرار داده‌اند. باستان‌شناسان همچنین از دو تابوت‌دان سربی که روی یکی از آن‌ها نقش‌هایی به شکل انگور و روی دیگری نقش‌هایی به شکل دلفین دیده می‌شود، ‌ به عنوان اکتشافاتی استثنائی یاد کردند.
باستان‌شناسان فلسطینی با در نظر گرفتن کمیاب بودن کشف تابوت‌دان‌های سربی، احتمال می‌دهند افرادی در این تابوت‌ها دفن شده باشند که از طبقه اشراف‌زاده جامعه بودند.
کشف گور یک جنگجو با سلاح‌هایش

باستان‌شناسان با کاوش در آلمان گور یک جنگجوی فرانکی را که به همراه سلاح‌ها و سپر خود در بیش از 1300 سال قبل دفن شده بود، کشف کردند.
از جمله سلاح‌هایی که به همراه این جنگجو دفن شده بود، به نوعی شمشیر بلند ویژۀ سواره‌نظامان امپراتوری روم می‌توان اشاره کرد.
به نظر می‌رسد، جنگجویی که در این گور دفن شده است در زمان مرگ بین 30 تا 40 ساله بوده و احتمالا در قرن هفتم میلادی دفن شده باشد. به همراه این مرد همچنین یک شمشیر کوتاه مخصوص نبرد کشف شد که تیغه آن از جنس آهن و قبضه آن از جنس برنز بود. یک چاقوی آهنین سنگین، یک نیزه که نوک آهنین آن باقی مانده است، سپری که بخش اعظمی از آن با چوب ساخته شده و تنها قسمت آهنین مرکزی آن باقی مانده نیز در گور این جنگجو کشف شده است.
این گورستان در فاصله قرن پنجم تا هشتم میلادی توسط ساکنان و کشاورزان اطراف این شهر آلمان مورد استفاده قرار می‌گرفت. با اینکه این جنگجو از ساکنان ثروتمند این منطقه بود و سلاح‌های باکیفیتی داشت، اما هیچ اثری از اشیاء وارداتی ویژه خاکسپاری که فقط افراد مرفه جامعه توان خرید آن‌ها را داشتند، در گور او پیدا نشد. کارشناسان معتقدند قدمت این گور به دودمان «مروونژی‌ها»، یعنی فاصله بین 500 تا 750 میلادی تعلق دارد. همچنین حالت خمیده این اسکلت در قسمت شانه‌ها نشان می‌دهد این جنگجو در ابتدا داخل یک تابوت چوبی دفن شده بود، که اکنون هیچ اثری از آن باقی نمانده است.
کشف گور یک کودک «خون‌آشام»!

باستان‌شناسانی که در لهستان مشغول کاوش بودند، اسکلت 400 ساله یک کودک خردسال را در حالی کشف کردند که به نظر می‌رسد برای جلوگیری از برخاستن از قبر، قفلی آهنین به پاهایش زده شده بود، درحالی‌که با صورت رو به زمین دفن شده بود.
این کودک در قرن هفدهم میلادی در یکی از روستاهای نزدیک شهر «بیدگوشچ» و در محوطه‌ای که به نظر می‌رسد گورستانی برای به اصطلاح «روح‌های رهاشده» و فقرایی است که توانایی مالی برای دفن در محوطه کلیسا را ‌نداشتند، دفن شده بود.
باستان‌شناسان تخمین می‌زنند این کودک در زمان مرگ 5 تا 7 ساله بوده است. اسکلت این کودک در نقطه‌ای کشف شد که با محل کشف اسکلت یک «زن خون‌آشام» ‌ که سال گذشته پیدا شده بود، چند متر فاصله داشت. این زن نیز تقریبا در همان مقطع از تاریخ و درحالی دفن شده بود که داسی بالای گردن او قرار داده شده بود و به پاهایش قفل مشابهی متصل شده بود. بر اساس رسوم آن دوره از تاریخ، چنین قفل‌هایی برای نگه‌داشتن اجساد در گور مورد استفاده قرار می‌گرفت.
به گفته یک باستان‌شناس، استفاده از این قفل‌ نشان می‌دهد مردم پس از مرگ کودک، از او وحشت داشتند.
کشف گورستان چهارهزارساله در محل پرتاب موشک

باستان‌شناسانی که پیش از آغاز مراحل ساخت‌وساز یکی از نخستین‌ سکوهای پرتاب موشک بریتانیا در جزایر شتلند مشغول کاوش بودند، بقایای یک گورستان چهارهزارساله را از دل خاک بیرون کشیدند.
این اکتشاف که در «انست»، یکی از جزایر شمالی «شتلند» به دست آمده است، بقایای چندین استخوان سوزانده‌شده انسان و مجموعه‌ای از سنگ‌های مدفون‌شده را شامل می‌شود. مشاهده بقایای این گورستان از سطح خاک ممکن نیست. این گورستان باستانی مشابه سایر گورستان‌هایی است که بالاتر از سطح زمین و در جزایر «شتلند» ‌یا سایر نقاط بریتانیا کشف شده‌اند و به همین دلیل باستان‌شناسان معتقدند قدمت این گورستان به عصر برنز، یعنی حوالی 2200 پیش از میلاد تا 1800 پیش از میلاد بازمی‌گردد.
کشف گور سالم سه‌هزارساله

باستان‌شناسان گور سالم سه‌هزارساله یک ارابه‌ران را در سیبری کشف کرده‌اند که نخستین شواهدِ استفاده از ارابه‌های اسب‌ در این منطقه محسوب می‌شود.
اسکلتی که در این گور کشف شد، به همراه شیء‌ فلزی قلاب‌دار مخصوص کمربند دفن شده بود که به رانندگان ارابه‌های اسب‌کشی اجازه می‌داد افسار را به کمر خود ببندند و دست‌های خود را آزاد کنند. گروهی از باستان‌شناسان روس گور این ارابه‌ران به همراه چند گور دیگر را در نزدیکی یکی از روستاهای سیبری کشف کردند.
باستان‌شناسان این شیء‌ فلزی را درحالی کشف کردند که روی کمر فرد قرار داشت و پس از گذشت تمام این سال‌ها جابه‌جا نشده بود. یک چاقوی برنزی و جواهرات برنزی از دیگر اشیائی است که در این گور کشف شده است.
کشف شمشیر 3هزارساله‌ در گور

باستان‌شناسان حین کاوش در آلمان گوری را کشف کردند که یک شمشیر چندهزارساله‌ که هنوز درخشندگی خود را از دست نداده است نیز در آن وجود داشت.
گمان می‌رود قدمت این شمشیر به اواخر قرن چهاردهم پیش از میلاد، یعنی اواسط عصر برنز برسد. این شمشیر از قبضه هشت‌گوشه ساخته شده و در گوری کشف شده است که در آن سه نفر شامل یک مرد، یک زن و یک پسربچه به همراه اشیاء برنزی دفن شده بودند. هنوز مشخص نیست که آیا این سه نفر با همدیگر ارتباطی داشته‌اند یا خیر.
کشف یک اسکلت سالم 7هزار ساله

باستان‌شناسان اسکلت کامل فردی را که 7000 سال پیش زندگی می‌کرد در لهستان کشف کردند.
این گور به همراه چند تکه سفال کشف شده است. باستان‌شناسان با در نظر گرفتن سبک این سفال‌ها، قدمت این اسکلت را تا 7000 سال پیش تخمین زده‌اند.
به گفته کارشناسان، این اسکلت در قسمتی از خاک دفن شده که فاقد ترکیب‌های شیمیایی اسیدی است و به همین دلیل اسکلت پس از گذشت هزاران سال بسیار سالم باقی مانده است.
کشف مقبره در عمان

گروهی از باستان‌شناسان بقایای ده‌ها انسان را پیدا کرده‌اند که حدودا هفت‌هزار سال قبل در مقبره‌ای سنگی واقع در عمان دفن شده بودند.
این مقبره که در استان «وُسطی» ‌ واقع در کشور عمان کشف شده است، یکی از قدیمی‌ترین سازه‌های ساخت بشر است که تاکنون در این کشور کشف شده است. به گفته باستان‌شناسان با توجه به اینکه هیچ گور عصر برنز یا قدیمی‌تری تاکنون در این محوطه کشف نشده است، کشف این بقایا یک اکتشاف «بی‌نظیر» محسوب می‌شود.
کشف تجهیزات پزشکی در گور رومی

باستان‌شناسان با کاوش در مجارستان مجموعه‌ای از تجهیزات پزشکی را در گور یک پزشک رومی کشف کردند.
این ابزارهای فلزی در دو جعبه چوبی و به همراه یک پزشک رومی دفن شده بودند و به قرن یکم میلادی تعلق دارند. این ابزارها که برای امور پزشکی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، چند سوزن، پنس و چاقوی‌های جراحی مسی با تیغه‌های قابل تعویض را شامل می‌شدند.
کشف یک مقبره مرموز 3200 ساله

باستان‌شناسان با کاوش در یکی از محوطه‌های باستانی ارمنستان به بقایای به‌جای‌مانده از مقبره 3200 ساله یک زوج دست پیدا کردند.
محققانی که در این مکان مشغول کاوش بودند می‌گویند: مرگ این زوج برای آن‌ها معماست و هنوز علت آن را کشف نکرده‌اند. همچنین تمام شواهد نشان می‌دهد که زندگی هر دو نفر همزمان به پایان رسیده است؛ چراکه هیچ شواهدی از دوباره بازشدن دَرِ مقبره دیده نمی‌شود.
کشف این مقبره که قدمت آن به اواخر عصر برنز (1300 تا 1200 پیش از میلاد) بازمی‌گردد، یک اکتشاف نادر محسوب می‌شود؛ چراکه بیشتر مقبره‌های «متسامور» ‌غارت‌ شده‌اند، اما این مقبره دست‌نخوره باقی مانده است.
کاوشگران علاوه‌بر این زوج، ‌ آثار تاریخی ارزشمندی، از جمله صدها مُهره و آویزهای طلا و عقیق تشکیل‌دهنده سه گردنبند را به همراه ظروف سرامیکی متعلق به سرزمین‌های مرزی سوریه و بین‌النهرین و بقایای یک تخت چوبی را نیز کشف کرده‌اند.
کشف شمشیر 2 متری در گور

باستان‌شناسان هنگام کاوشِ یک تپه خاکسپاری باستانی واقع در ژاپن، یک آینه برنزی عظیم‌الجثه شبیه سپر و یک شمشمیر آهنین 2.4 متری کشف کردند. این شمشیر بزرگترین شمشیری است که تاکنون در این کشور کشف شده است.
قدمت این تپه به قرن چهارم و پنجم میلادی و به «عصر کوفون» ‌(300 تا 538 میلادی) بازمی‌گردد. این تپه 86 متر قطر و 10 متر ارتفاع دارد و کاوش‌های باستان‌شناسی قبل در این مکان به کشف ابزار کشاورزی، اشیاء برنز و مسی و چندین آینه پر نقش و نگار منجر شده است.
به طور معمول، آینه‌های برنزی که در محوطه‌های باستان‌شناسی ژاپن کشف می‌شوند به شکل گرد ساخته شده‌اند. با این حال، آینه‌ای که در این تپه کشف شده، به شکل سپر است. این شمشیر که حدود 2.3 متر طول دارد دارای تیغه‌ای کمی خمیده و شبیه به مار است که نمونه بارز شمشیر مربوط به پرستش خدای مار است. این شمشیر، بزرگترین شمشیر سالمی است که تاکنون در ژاپن کشف شده است. کارشناسان معتقدند که کاربرد آیینی برای رفع «شر» داشته است.
کشف گور مشترک یک کودک با 142 سگ!

باستان‌شناسان در حفاری در گورستانی در منطقه «الفیوم» مصر موفق به کشف قبر یک کودک 8 ساله شدند که همراه با 142 سگ دفن شده بود. «گالینا بلووا» که یک جانورشناس است، این سگ‌ها را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده که همه آنها در یک زمان مرده‌اند و هیچ مدرکی از خشونت در هنگام مرگ آنها وجود ندارد.
اینکه چرا این کودک در قبر گذاشته شده همچنان یک راز است و این احتمال وجود دارد که کودک از حیوانات مراقبت می‌کرده است، اما گیج‌کننده‌تر این است که کودک در حالی که یک کیسه از جنس کتان روی سرش گذاشته شده بود، پیدا شد.
کشف 21 مقبره سلطنتی در چین

به گزارش ایسنا به نقل از انشنت اوریجینز، ‌ باستان‌شناسانی که در حوالی کوهپایه‌ای واقع در چین مشغول کاوش بودند، ‌ بقایای 21 مقبره با قدمت دوهزار سال را کشف کردند. با توجه به وجود آثار باستانی نفیس در این مکان، گمان می‌رود که این مقبره‌ها سلطنتی باشند.
این مجموعه مقبره‌های دوهزارساله در محوطه باستان‌شناسی به نام «چانگشا» واقع در هزار کیلومتری جنوب غربی «شانگهای» کشف شده‌اند. پادشاهی باستانی «چانگشا» ‌ در سال 203 یا 202 پیش از میلاد تأسیس شده بود و بزرگترین و قدیمی‌ترین پادشاهی در امپراتوری «هان» ‌ چین محسوب می‌شود.
باستان‌شناسان این گورها را به دو دسته تقسیم کرده‌اند. برخی از این گورها به همراه گذرگاه و سایرین بدون گذرگاه ساخته شده‌اند. بسیاری از این گورها در کنار همدیگر قرار دارند. محققان با بررسی دقیق این 21 گور دریافتند که یک خانواده سلطنتی در کنار هم در این گورستان باستانی دفن شده‌اند.
کشف مقبره‌هایی مملو از طلا

باستان‌شناسان با کاوش در قبرس صدها اثر باستانی، از جمله سربندهایی از جنس طلای خالص را از مقبره اشراف‌زادگان عصر برنز کشف کردند. این مقبره‌ها را می‌توان در زمره برخی از غنی‌ترین مقبره‌های کشف‌شده در مدیترانه قرار داد.
این اکتشاف نشان‌دهندۀ ثروت عظیم مردمی است که در آنجا دفن شده‌اند؛ ثروتی که در جزیره قبرس حاصل شد از تجارت مس بود که در آن زمان فلز مهمی برای ساخت برنز محسوب می‌شد.