بزرگنمايي:

آریا جوان -
ابهام‌مالی 90 خبرساز شد
١٩١
٠
صبح نو / این روزها سوژه شفافیت در کشورمان به موضوعی جذاب تبدیل شده است. ایجاد اتاق شیشه‌ای در دستگاه‌های مختلف برای مشخص‌بودن فعالیت‌های مختلف آن مجموعه در حوزه‌های تخصصی، اقتصادی و... برای مردم به یک اصل تبدیل شده است. سازمان صداوسیما یکی از ارگان‌هایی است که به‌دلیل ارتباط مستقیم با مردم ،زیر ذره‌بین قرار دارد. حالا این ذره‌بین شفافیت روی برنامه «نود» آقای عادل فردوسی‌پور افتاده است.
بیش از 20 سال پیش، برنامه‌ای فوتبالی در شبکه سه سیما روی آنتن رفت که به‌واسطه فضایی جذاب توانست به‌مرور به‌شهرت برسد. حاشیه‌های داغ «نود» درکنار آنتن زنده، مستمر و خدشه‌ناپذیرش باعث شد که این برنامه پرحاشیه به برند مشهور برنامه‌سازی تبدیل شود.
برند پرحاشیه
البته، این شهرت بدون حاشیه نبود. آقای عادل فردوسی‌پور در سال‌های پخش برنامه نود درکنار اشراف زیاد به مسائل تخصصی فوتبال که تا آن موقع کمتر در بین گزارشگران سیما دیده می‌شد، هرازچندگاهی با اظهار نظر یا متلکی صدرنشین رسانه‌ها می‌شد. از مصاحبه با شخصیت‌های سیاسی تا تکه‌انداختن به برخی از مسوولان که هیچ‌کدام ربطی به برنامه ورزشی نداشت، همگی به این منجر شد که این گزارشگر رسانه ملی بیش از همکارانش در رسانه و البته بین مردم شناخته شود. بااین‌حال، پس از سال‌ها و مسائلی که برخی از آن‌ها مثل ویژه‌برنامه جام جهانی رسانه‌ای شد و برخی هم نه، نهایتاً به تعطیلی برنامه نود منجر شد. پس از اعلام خبر تعطیلی نود، برخی از رسانه‌ها و کاربران فضای مجازی به طرق مختلف سعی در ایجاد موجی در مخالفت با این اتفاق کردند. از تمسخر مدیر شبکه تا توییت‌های تخریبی علیه شبکه سه، تنها بخشی از این اقدامات بود. یکی دیگر از این اقدامات نامه سرگشاده تعدادی از اهالی رسانه به رییس رسانه ملی بود. البته در بین اسامی نامه مذکور، بعضاً نام‌هایی دیده می‌شد که احتمالاً تا قبل از آن در رسانه شنیده نشده بودند؛ اما به‌هرحال این مورد دیگری برای فشار حداکثری به تلویزیون بود. در این روزها، برخی از کانال‌های تلگرامی و پیج‌های اینستاگرامی از زمین و آسمان تا توانستند بهانه پیدا کردند تا نام فردوسی‌پور را تکرار کنند. پس از گذشت چند ماه و فروکش‌کردن این حواشی، آتش توپخانه دوستان رسانه‌ای فردوسی‌پور کمتر شد. البته، عادل در این ماه‌ها به‌طورکامل از رسانه‌ها دور نشد و به بهانه‌های مختلف نام او رسانه‌ای می‌شد. در روزهای گذشته، یکی‌دو بار نام عادل رسانه‌ای شد. در مورد اول فردوسی‌پور در جشن سینمایی حافظ به‌عنوان مجری برتر معرفی شد؛ اما ناگهان در برخی از رسانه‌های مجازی این خبر منتشر شد که مسوولان شبکه ضدایرانی ایران‌اینترنشنال برای همکاری با فردوسی‌پور اعلام آمادگی کرده‌اند و او هم پیشنهادشان را رد کرده است. البته، بلافاصله فردوسی‌پور این خبر را تکذیب کرد. همه این‌ها نشان می‌داد که عادل دوست ندارد فراموش شود و همچنان نیم‌نگاهی به تلویزیون دارد؛ اما روز گذشته روزنامه «فرهیختگان گزارشی» درباره نود منتشر کرد که با تمام حواشی اخیر این برنامه متفاوت بود.
شوک‌ مالی‌ نود
فرهیختگان در گزارشی اعلام کرد که درآمد تقریبی 30میلیاردتومانی از تبلیغات جانبی برنامه 90 حاصل شده که در گزارش‌های رسمی به آن‌ها اشاره‌ای نشده است. روزنامه فرهیختگان، تیتریک روز گذشته خود را به عادل فردوسی‌پور و لزوم شفاف‌سازی وی درقبال درآمدهای این برنامه اختصاص داد. در این گزارش، درآمدهای جانبی برنامه 90 نظیر تبلیغات سایت، اپلیکیشن و کانال و پیامک‌های این برنامه تخمین زده شده و فرهیختگان مدعی است که درآمد تقریبی 30میلیاردتومانی از تبلیغات حاصل شده که در گزارش‌های رسمی به آن‌ها اشاره‌ای نشده است. فرهیختگان در این گزارش که با تیتر «عادل و صداوسیما در چالش شفافیت» منتشر شده، با اشاره به ادعاهای فردوسی‌پور که اعلام کرده بود درآمد دیگری از برنامه 90 به‌جز قرارداد با صداوسیما ندارد، چند سؤال و ابهام مطرح کرده است که به‌نظر می‌رسد پاسخگویی مسوولان صداوسیما و مجریان برنامه نود می‌تواند به روشن‌شدن موضوع بینجامد. پس از این گزارش، خبرنگار «صبح‌نو» برای پیگیری دو موضوع وارد عمل شد: نخستین مورد، گزارش مالی برنامه نود بود که متأسفانه به‌رغم تماس تلفنی با آقای عادل فردوسی‌پور، او پاسخگو نبودند. حالا باید دید که آیا برنامه نود از چالش شفافیت مطرح‌شده سربلند بیرون می‌آید یا ترجیح می‌دهد بی‌تفاوت از کنار آن عبور کند.
سایت‌ اشغال‌ شده!
درکنار حاشیه مالی برنامه نود که فعلاً و تا اظهارنظر عادل فردوسی‌پور درباره آن باید منتظر بمانیم، نکته دیگر این برنامه که بسیار عجیب است، فعالیت سایت رسمی این برنامه با عنوان نود است. سایتی به‌واسطه برند برنامه‌ای تلویزیونی راه‌اندازی شده و درکنار اخبار این برنامه، دیگر اخبار ورزشی را هم پوشش می‌دهد. حتی درکنار پوشش اخبار، آگهی بازرگانی هم درج و طبعاً از کنار آن درآمدزایی می‌کند. امروز و با گذشت چندین ماه از تعطیلی رسمی برنامه نود، این سایت با برند فوق همچنان مشغول فعالیت است. طبق اطلاع مسوولان این سایت، آقای مهدی زعیم‌زاده، مسوول این رسانه است و جالب اینکه با وجود تعطیلی نود، این رسانه همچنان بدون هیچ تغییری مشغول فعالیت است. طبیعی است که وقتی سایت یا صفحه‌ای به‌واسطه برنامه‌ای تلویزیونی ایجاد و مشهور می‌شود، مالکیت حقوقی‌اش هم با رسانه ملی است. آن‌طورکه خبرنگار «صبح‌نو» پیگیری کرده است، بخش حقوقی سازمان صداوسیما چندباری برای واگذاری این سایت به مجموعه رسانه ملی اقدام کرده؛ ولی تابه‌امروز اتفاق مشخصی رخ نداده است. در گفت‌وگوی «صبح‌نو» با یکی از افراد آگاه در سایت نود، وی با تأیید مالکیت سایت نود توسط صداوسیما، دعوای حقوقی مذکور را مربوط به رسانه ملی و شرکت مجری سایت دانست. این نکته عجیبی است که چطور می‌شود سایتی به‌واسطه برند برنامه‌ای تلویزیونی برای خودش نامی دست‌وپا کند و پس از تعطیلی آن، بازهم به کارش ادامه دهد؛ بدون اینکه پاسخگوی رسانه ملی به‌عنوان مالک قانونی باشد. به‌هرحال، سایتی مثل نود از محل آگهی‌ها درآمد دارد. تبلیغات این سایت برعهده مجموعه صباویژن است که تعرفه‌های مشخصی برای درج آگهی دارد. گزارش و سؤالات فرهیختگان درباره مسائل مالی برنامه نود، تکلیف مالکیت سایت نود و... مواردی است که احتمالاً در روزهای آینده بازهم خبرساز شود. آیا آن‌هایی که در ماه‌های گذشته سینه‌چاک بی‌چون‌وچرای برنامه نود بودند، حاضرند برای شفافیتش هم اقدامی کنند؟ باید صبر کرد. پس از انتقادات مطرح‌شده، برنامه نود اطلاعیه‌ای صادر کرد که در بخشی از آن آمده است: «ازآنجاکه ادعاهای مطرح‌شده در روزنامه فرهیختگان متوجه دو شرکت دیگری است که یکی مسوولیت اجرای نظرسنجی پیامکی و اپلیکیشن و دیگری مسوولیت سایت و کانال تلگرام برنامه نود را برعهده دارند، هر دو شرکت یادشده جوابیه‌ای در پاسخ به اطلاعات و داده‌های ناصحیح مطلب روزنامه فرهیختگان منتشر کرده‌اند که در سایت برنامه نود موجود است». طبق آنچه «صبح‌نو» از قراردادهای مربوط به برنامه‌های شبکه سه آگاهی پیدا کرده، در چند بند به‌صراحت متعلقات برنامه‌ها ازجمله سایت و کانال مجازی را در مالکیت صداوسیما دانسته است.