بزرگنمايي:

آریا جوان - مجری طرح ازدیاد برداشت میدان اهواز در شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب می‌گوید: راهکارهای ازدیاد برداشت در میدان اهواز در قالب قرارداد توسعه فناورانه‌ای که با پژوهشگاه صنعت نفت امضا شد، با جدیت در حال پیگیری است.

منصور شیرعلی‌پور در گفت‌وگو با شانا ادامه می‌دهد: این قرارداد پژوهشی در دو مخزن بنگستان و آسماری میدان اهواز دنبال می‌شود که با توجه به وسعت کار و تنوع سنگ و سیال، هر یک از مخازن به ناحیه‌هایی تقسیم شده‌اند؛ مخزن بنگستان به هشت ناحیه و مخزن آسماری به 12 ناحیه.
وی با بیان اینکه از مجموع 14 خروجی هدف‌گذاری‌شده برای این دو مخزن، تاکنون 6 خروجی مطالعات مخزن بنگستان دریافت شده و روش ازدیاد برداشت پیشنهادشده برای استفاده در مخزن بنگستان در کمیته تخصصی طرح مورد بررسی قرار گرفته است، می‌گوید: طبق قرارداد منعقده، کمیته تخصصی این پروژه از هشت عضو تشکیل شده است که چهار عضو آن از شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و چهار عضو دیگر از پژوهشگاه صنعت نفت هستند و تعیین احجام کاری مربوط به خروجی‌های بسته تخست قرارداد با همت اعضای کمیته تخصصی انجام و برای تایید به کمیته راهبری قرارداد پیشنهاد شده است.
بر اساس این گزارش، میدان نفتی اهواز به صورت یک تاقدیس سینوسی ملایم و تقریبا متقارن با امتداد شمال‌غرب، جنوب‌شرق در زیر قسمتی از شهر اهواز در ناحیه دزفول شمالی واقع شده است. این میدان دارای دو مخزن اصلی آسماری و بنگستان است که مخزن بنگستان در افق ایلام با طول تقریبی 75 کیلومتر و عرض هشت کیلومتر در سال 1338 با حفر چاه شماره 6 اهواز کشف شد. این مخزن دارای خواص مخزنی بهتری نسبت به اغلب مخازن بنگستان در ناحیه مرکزی خوزستان است و از لحاظ موقعیت جغرافیایی به سه کوهان شرقی، مرکزی و غربی قابل تفکیک است.
به گفته شیرعلی‌پور، در مطالعات مخازن بنگستان و آسماری اهواز، پروژه‌های موفق ازدیاد برداشت در جهان که در مخازنی مشابه این مخازن اجرا شده است نیز مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و انجام آزمایش‌ها از نمونه‌های سنگ مخزن، نمونه‌های نفت زنده (درون‌چاهی) و نمونه‌های گازهای کاندیدای تزریقی و آب سازندی مخزن در دستور کار است.
مجری طرح ازدیاد برداشت میدان اهواز در شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با بیان اینکه مطالعات مخازن در این شرکت سابقه دارد، ادامه می‌دهد: اگرچه در مناطق نفت‌خیز کارهای مشابهی انجام شده، اما این رویکرد در قالب قراردادهای توسعه فناورانه مخازن با دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی با نگاهی جدید و کاربردی‌ دنبال می‌شود.
چالش‌های مخازن بنگستان و آسماری اهواز
توسعه فناورانه میدان اهواز در قالب قراردادی که اواخر سال 93 بین شرکت ملی نفت ایران و پژوهشگاه صنعت نفت منعقد شد، در دستور کار قرار گرفت. شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب به عنوان کارفرما در این پروژه ایفای نقش می‌کند و پژوهشگاه صنعت نفت که سابقه مطالعه روی مخزن آسماری اهواز را در گذشته نیز داشته است، مجری این پروژه است.
فاز نخست پروژه توسعه فناورانه این میدان نفتی شهریورماه امسال به پایان می‌رسد و بر اساس اعلام پژوهشگاه صنعت نفت، برنامه‌ریزی فعالیت‌های فاز دوم که به‌روزرسانی و در صورت نیاز ساخت مدل‌های استاتیکی و دینامیکی مخزن و ارائه به کمیته راهبری پروژه جهت تصویب را دربرمی‌گیرد به موازات در حال پیگیری است.
عباس شهرآبادی، مدیر طرح ازدیاد برداشت میدان اهواز در پژوهشگاه صنعت نفت در این‌باره می‌گوید: مخزن بنگستان میدان اهواز وسعت زیادی دارد و تغییرات خواص مخزنی در گستره و عمق آن زیاد است و همین تغییرات کار با مخزن را سخت کرده است. ضریب بازیافت این مخزن، پایین و تراوایی سنگ مخزن بسیار کم است و نواحی سیالی متفاوتی دارد و همین تفاوت زیاد خواص سنگ و سیال در مخزن سبب شده که یک روش ازدیاد برداشت را نتوان برای کل مخزن پیشنهاد داد. به همین دلیل و با در نظر گرفتن تنوع سنگ و سیال، هشت ناحیه مجزا شناسایی و برای هر ناحیه غربالگری روش‌های ازدیاد برداشت انجام شده است.
وی ایجاد رسوباتی مثل آسفالتین در ستون چاه، عدم‌قطعیت در عملکرد آبده مخزن و هرزروی زیاد سیال حفاری در مخزن را از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌رو در مطالعه مخزن بنگستان و قرار گرفتن لایه‌های کم‌تراوای کربناته در کنار لایه‌های پرتراوای ماسه‌ای و در نتیجه سختی استخراج نفت را از چالش‌های مخزن آسماری میدان اهواز برمی‌شمارد و ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه مخزن آسماری با یک آبده بسیار قوی ارتباط دارد، مشکل تولید آب از چاه‌ها مشاهده می‌شود که این موضوع سبب خوردگی، کاهش توان تولیدی چاه و افزایش هزینه تولید می‌شود.
مدیر طرح ازدیاد برداشت میدان اهواز در پژوهشگاه صنعت نفت اظهار می‌کند: بیش از 20 نفر در این پروژه در سطوح مختلف به‌طور مستقیم و غیرمستقیم فعال هستند و در عین حال پنج دانشجوی دکترا و کارشناسی ارشد هم روی آن کار می‌کنند.
بر اساس این گزارش، قراردادهای توسعه فناورانه میدان‌های نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران از جمله برنامه‌های حائز اهمیت این شرکت در برنامه ملی ملی اقتصاد مقاومتی است که با دستور وزیر نفت، به عنوان اولویت معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت هم تعیین شده و در دست پیگیری است.