بزرگنمايي:

آریا جوان -
از ترس خوابم نمی برد
١٢٧
١
خراسان / پسری 13ساله هستم و مشکل بزرگی دارم. شب‎ها اصلا نمی‎توانم راحت بخوابم چون از اجنه می‎ترسم. از موقعی که می‎دانم وجود دارند شب راحتی ندارم.
پاسخ
به تو تبریک می‌گویم که این موضوع را مطرح کردی. به این دلیل که مطرح کردن موضوعاتی مثل ترسیدن که جرئت هم می‌خواهد می‌تواند اولین گام برای غلبه بر آن باشد، پس می‌توانم بگویم برای غلبه کردن بر ترس خودت، آماده‌ای. ابتدا توضیح مختصری می‌دهم درباره این‎که اصلا چرا ترس در وجود آدم‌ها هست. بعد هم چند راهکار پیشنهاد می‎کنم؛
داستان از این‌جا شروع می‌شود که انسان‌های اولیه به‌طور کلی یا برای زنده ماندن، هروقت چیزی به دست می‌آوردند مثل شکار و غذا و پناهگاه، حسی در آن‎ها ایجاد می‎شد که در ژن‎های‎شان ثبت شد و اسمش را گذاشتند شادی. هروقت هم که چیزی از دست می‎دادند، احساسی در آن‎ها شکل می‎گرفت به اسم غم که روی ژن‎های آن‎ها و ما نوشته‎ شد. به‎مرور با تکمیل ابزارهای انسان برای زندگی، اوضاع بهتر و کنترل‎پذیرتر شد؛ مثلا یاد گرفتند برای ازدست ندادنِ دارایی‎های‎شان، شرایط را پیش‎بینی کنند. این پیش‎بینی به‎صورت نگرانی در وجودشان شکل گرفت. اضطرابی که امروز درباره‎اش حرف می‎زنیم، همان نگرانی پیشاپیش درباره چیزهایی است که برای‎مان مهم‎اند. ترس هم نوعی پیش‎بینی برای اتفاق‎های بد است که در مقایسه با اضطراب، آنی‎تر و منبع‎اش مشخص‎تر است. نکته مهم این‎که همه این حس‎ها، ابزارهای ما هستند برای زندگیِ بهتر و سازگارتر با محیط. اما چطور؟ مگر ممکن است ترس، ابزار مفیدی باشد؟ چطور می‎شود با آن مواجه شد؟
ترس درصورتی کمک‎کننده است که واقعی باشد؛ یعنی باید فکر کنیم که آیا این ترس، من را از چیزی واقعی حفظ خواهدکرد؟ برای فهمیدن این موضوع می‎توانیم از بقیه افراد کمک بگیریم و ببینیم آیا آن‎ها در شرایط مشابهی که ما را می‎ترساند، چیزی از دست داده‎اند یا نه، خطری واقعا تهدیدشان کرده‎است یا نه؟
روش دیگری که خیلی به‎درد می‏خورد، نوشتن است. افکارتان را هنگام ترس، سریع یادداشت کنید. بعد از آن، موقع خواندن این یادداشت‎ها می‎توانید میزان واقعی بودن ترس‎تان را بسنجید.
هر چیزی که شما و افکارتان را به موضوع ترس‎تان نزدیک می‌کند، از خود دور کنید؛ در این موضوع ویژه، حذف کردن فیلم‎ها و بازی‎های رایانه‎ای که باعث تشدید ترس می‎شوند، روش خوبی است.
چراغ کوچکی را در اتاق روشن بگذارید. چون گاهی این افکار و ترس‎ها گذرا هستند و فقط به یک ابزار کمکی برای گذر از این موقعیت نیاز داریم. روشن گذاشتن یک چراغِ کوچک موقع خواب، ربطی به سن‎وسال ندارد. پس فکر نکنید این کار مخصوصِ بچه‎هاست، برای همه در هر سنی پیش می‎آید.
درنهایت نکته مهمی را باید اضافه کنم؛ گاهی برای بعضی‎ها پیش می‎آید جدا از فکر کردن به چیزهای ماورائی، احساس می‎کنند چنین موجوداتی را می‎بینند یا صدای‎شان را می‎شنوند. در این شرایط، برای غلبه بر این ترس، نیاز به کمک شخص دیگری داریم. اگر چنین تجربه‎ای دارید، یک روان‎شناس بالینی یا روان‎پزشک خوب می‎تواند راهنمایی‎تان کند.
نویسنده : رضا شم‎آبادی | ارشد روان‎شناسی کودک و نوجوان