بزرگنمايي:

آریا جوان - برخی معتقدند عربستان احتیاج به تسلیحات و تاسیسات اتمی ندارد و به هیچ وجه نمی‌تواند از آن استفاده کند و لذا اصرار این کشور بر هسته ای شدن چیزی جز نوعی شوی سیاسی نیست.

به گزارش خبر فوری ، ریک پری وزیر انرژی آمریکا چند روز پیش اعلام کرد که دوشنبه آینده با «عبدالعزیز بن سلمان» وزیر انرژی عربستان دیدار و احتمالا در مورد طرح ساخت راکتورهای هسته‌ای در ریاض گفت‌وگو می‌کند.
عربستان چندسالی هست به دنبال تجهیز کردن ارتش خود به تسلیحات اتمی است. سال قبل هم جرارد کوشنر، مشاور ارشد و داماد رئیس جمهوری آمریکا در سفرش به ریاض و دیدار با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی درباره برنامه هسته‌ای و کمک‌های ایالات متحده به این کشور گفت وگو کرده و وعده هایی به این کشور داد.
فارغ از این موضوع که عربستان قادر است تاسیسات اتمی بسازد یا نه؛ چند مساله برای ما مطرح است. اول اینکه چرا عربستان به دنبال تاسیسات هسته ای است؛ دوم اینکه چه کشورهایی مخالف هسته ای شدن سعودی‌ها هستند و سومین مساله هم تاثیر عربستان اتمی بر روابط با ایران و تغییر موقعیت استراتژیکش در منطقه است.
در این گزارش سعی داریم به سه سوال فوق الذکر پاسخ دهیم:
عربستان اتمی؛ رقابت تسلیحاتی با ایران یا بازی کودکانه؟
دو تحلیل کلی در مورد هسته ای شدن عربستان وجود دارد. برخی معتقدند عربستان به هیچ وجه احتیاج به تسلیحات و تاسیسات اتمی ندارد و نمی‌تواند از آن استفاده کند و لذا اصرار این کشور بر هسته‌ای شدن چیزی جز نوعی شو سیاسی نیست.
اسپوتنیک روسیه در گزارشی که در مورد تسلیحات نظامی عربستان نوشته، ساختار قدرت تسلیحاتی این کشور را با این جملات توصیف می‌کند: "براساس گفته تحلیل‌گران نظامی سلاح هایی که عربستان سعودی در اختیار دارد بیشتر شبیه کلکسیون صدها ماشین گران قیمت شاهزاده های ثروتمند عرب می‌باشد که حداکثر یکی را شاید بتوانند استفاده کنند ولی دوست دارند دائما آنها را در پارکینگ کاخ‌های خود ببینند و هزینه نگهداریشان را پرداخت کنند ودلشان خوش باشد که این ماشین ها را دارند و آنها را به رخ دیگران بکشند."
گزارش اسپوتنیک نشان می‌دهد که عربستان اصولا درک و فهمی از ساختار نظامی ندارد و به دلیل موقعیت جغرافیایی و عدم تربیت نیروهای نظامی اش اصولا به درستی نمی‌تواند از تسلیحاتش استفاده کند. طبق گزارشی که المانیتور نوشته عربستان در طول این سالها هیچ جنگ بزرگی را به جز یمن هدایت نکرده و در این جنگ هم نتوانسته به اهداف خود برسد.
در مقابل این تحلیل، برخی دیگر معتقدند رقابت تسلیحاتی عربستان با ایران یک واقعیت است و دستیابی یک طرف به تاسیسات هسته ای می‌تواند دیگری را در موقعیت ضعف قرار دهد. گواه این مدعا این است که عربستان بلافاصله بعد از بازسازی و توسعه تاسیسات هسته ای ایران، از آمریکا خواست هر چه سریع تر این کشور را هم به تاسیسات اتمی تجهیز کند.
با نگاهی به قدرت نظامی ایران و عربستان متوجه می‌شویم ایران در اکثر زمینه‌ها دست برتر را نسبت به سعودی‌ها دارد. طبق گزارشی که الجزیره حدودا یک سال پیش از توان نظامی دو کشور منتشر کرد، درحالیکه عربستان سعودی حدود 300 هواپیمای جنگی بیشتر از ایران دارد، ایران در دریا و خشکی مجهز تر و قدرتمندتر از رقیب است. تعداد سربازهای فعال ما حدود سه برابر عربستان و تعداد تانکها و ناوهایمان هم به میزان قابل توجهی بیشتر از تانکها و ناوهای سعودی است( اینجا بخوانید).
مشخص است که اگر عربستان به تاسیسات هسته ای دست بیابد می‌تواند ضعف خود را جبران کند و قدرت بیشتری در مقابل رقیب سنتی خود به دست بیاورد.

نگرانی‌ها و موانع در مورد هسته‌ای شدن سعودی‌ها
شاید نگران بودن ایران و هند (نگرانی دهلی، ریشه در رابطه خوب عربستان با پاکستان دارد) در مورد هسته ای شدن عربستان منطقی و قابل فرض باشد اما نباید فراموش کرد که دو متحد اصلی آل سعود یعنی رژیم اشغالگر قدس و ایالات متحده آمریکا هم از جمله مخالفان اصلی هسته ای شدن عربستان هستند.
در مورد آمریکا، بیشتر مخالفتها به دموکراتها بازمی‌گردد. علی رغم اینکه دولت ترامپ به علت حجم وسیع مبادلات تجاری با آل سعود همواره از این حکومت دفاع می‌کند، اما دموکراتهای کنگره و سنا به علت دو مساله زیاد نسبت به برنامه هسته ای عربستان خوشبین نیستند. این دو مساله یکی مربوط به قتل جمال خاشقچی است و دیگری هم مربوط به اتهامات مربوط به 11 سپتامبر است.
این دو حادثه باعث شد کنگره به شدت در مقابل فروش سلاح به سعودی‌ها ایستاده و از دولت ترامپ بخواهد از عربستان در جنگ یمن حمایت نکند. همین امر باعث می‌شود که جبهه اپوزیسیون آمریکا نسبت به هسته ای شدن عربستان احساس نگرانی کند. چرا که می‌داند تندروهای سلفی اگر در این کشور قدرت بگیرند می‌توانند یک فاجعه برای آمریکا بیافرینند.
در واقع، فرآیند هسته ای شدن عربستان، آمریکا را نگران تکرار شرایط پاکستان می‌کند. طبق گزارشها مقامات آمریکا بارها نسبت به رشد سریع زرادخانه های هسته ای پاکستان ابراز نگرانی کرده و گفته اند که با توجه به حضور گروه های شبه نظامی و تروریستی در پاکستان، دارایی های هسته ای این کشور از امنیت کافی برخوردار نیست. آمریکا ترس این را دارد که عربستان نیز مانند پاکستان کشوری خطرساز شود.
علاوه بر آمریکا، رژیم صهیونیستی هم زیاد دوست ندارد عربستان در منطقه، قدرت هسته ای شود. اسپوتنیک روسیه در گزارش خود در این رابطه می‌نویسد: "علیرغم اینکه عربستان سعودی سخت در تلاش است دشمن اصلی خود را ایران معرفی کند و اسرائیل را از جایگاه دشمن اعراب و مسلمانان خارج کند ولی اسرائیل هنوز به عربستان سعودی به عنوان یک دشمن نگاه می کند و به هیچ وجه تاب آن را ندارد که مشاهده کند عرب‌ها و مسلمانان به سلاح هسته ای دسترسی پیدا کنند، حتی شاید بتوان گفت ایران خیلی هم نا خشنود نخواهد بود اگر عربستان سعودی که یک کشور مسلمان است نیز به سلاح های هسته ای دسترسی پیدا کند چون ممکن است روزی از این تسلیحات به نفع جبهه مقاومت استفاده شود و موازنه قدرت در مقابل اسرائیل را کاملا به هم بزند."
شاید این تحلیل خیلی دقیق به نظر برسد اما نباید فراموش کرد رژیم صهیونیستی دوست ندارد حتی متحد دیرینه اش از خود قدرتمندتر شود.

عربستان هسته ای و تغییر سیاستهای منطقه ای؛ ائتلاف خطرناک سعودی - پاکستانی
اینکه عربستان اتمی چه خطری می‌تواند برای کشورهای دیگر ایجاد کند یک مساله است واینکه شرایط استراتژیک منطقه چه تغییری خواهد کرد، مساله ای دیگر. عربستان سعودی در حال حاضر در چند جبهه با همسایگان خود مشکل دارد: در دریای سرخ و خلیج فارس با ایران، در یمن با انصار الله، در شمال با حزب الله و سوریه، در جنوب و غرب هم با قطر. در این میان، سعودی‌ها با اسرائیل و آمریکا در خلیج فارس متحد شده و سعی دارند شرایط منطقه را از این طریق به نفع خود حفظ کنند. از طرف دیگر، نیم‌نگاهی هم به پاکستان دارند تا از این طریق بر ایران فشار بیاورند.
در این میان، پاکستان جایگاه ویژه تری نسبت به سایر مناطق دارد. دو قدرت اتمی که گرایشات سلفی مختلفی را در خود پرورش می‌دهند می‌تواند شرایط منطقه را به کلی تغییر دهند.
نباید فراموش کرد که عربستان به پاکستان برای پیش برد فعالیت هسته ایش کمک بسیاری کرد. این کمکها به حدی بود که در سال 1980 ضیاء الحق رئیس جمهور پاکستان که در یک سفر رسمی به عربستان سفر کرده بود، دستاورهای هسته‌ای پاکستان را دستاوردهای سعودی‌ها نامید. همکاری دو کشور در خصوص تأمین مالی مجاهدینی که علیه نیروهای شوروی و دولت نجیب محفوظ در افغانستان می‌جنگیدند، این روند را تسریع کرد. همکاری‌های فوق در دوران نخست وزیری بی‌نظیر بوتو و نواز شریف نیز ادامه پیدا کرد.
در ماه ژوئیه 1998 پس از آزمایش اولین سلاح هسته‌ای پاکستان در منطقه چاگی استان سیستان و بلوچستان پاکستان نواز شریف به دیدار ملک فهد بیمار رفت و از وی به خاطر حمایت‌های عربستان تشکر کرد.
این همکاری کماکان ادامه دارد. با افزایش تنش عربستان و ایران و سرعت گرفتن سفرهای بن سلمان به اسلام آباد، برخی از ایجاد ائتلاف عربستان – پاکستان در مقابل ایران وهند سخن گفتند(گزارش خبر فوری در این رابطه را اینجا بخوانید). هر چند عمران خان( نخست وزیر پاکستان) نشان داده بی‌گدار به آب نمی‌زند و سعی در ارتباط با همه همسایگان دارد اما با افزایش احتمال هسته ای شدن عربستان و تغییر سیاستمداران و سران قدرت در پاکستان که کشوری عجیب و پر تحول است، بعید نیست در آینده ما با یک ائتلاف هسته ای در منطقه روبرو شویم. باید صبر کرد و دید که در آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد.