بزرگنمايي:

آدرس IP چيست و چه کاربردي دارد؟
آدرس IP يا Internet Protocol Address که به صورت مختصر،IP نيز ناميده مي شود، يک برچسب شناسايي عددي است که براي هر چيزي که به شبکه يا به خود بستر اينترنت از طريق پروتکل اينترنت (Internet  Protocol) يا IP متصل شود، توسط سرويس دهنده اينترنتي اختصاص داده مي شود. اين نشاني براي شناسايي مجزاي هر دستگاه (کامپيوتر، موبايل يا به طور کل، هر چيزي که از پروتکل اينترنت استفاده کند) نسبت به ديگري به کار مي رود. به عبارت ساده تر، IP شماره شناسايي هر يک از اين کامپيوتر ها يا دستگاه  ها است.
کامپيوتر ها و کاربران بسيار زيادي به اينترنت (يا به طور کل شبکه‌اي که از پروتکل اينترنت استفاده مي کند) متصل مي شوند. هر يک از اين کامپيوتر ها در صورتي که داراي يک آدرس مشخص نباشند عملاً غيرقابل استفاده خواهند بود. براي درک بهتر، فرض کنيد که هر کامپيوتر يک شخصي عادي بوده و آدرس IP همان کامپيوتر نيز آدرس ايميل فرد باشد. حال شما با داشتن آدرس ايميل فرد مي توانيد به راحتي به وي نامه ارسال يا دريافت کنيد. اما در صورتي که آدرس ايميل فرد را نداشته باشيد به هيچ وجه امکان ارسال ايميل براي وي وجود نخواهد داشت.
بنابراين با استفاده از آدرس IP ، پروتکل اينترنت مي تواند کاربران را تشخيص داده و امکان ارسال و دريافت داده ها را فراهم کند. به اين ترتيب براي اين که کامپيوتر ها بتوانند بر روي يک شبکه يا بستر اينترنت از يکديگر به صورت مجزا شناخته شوند، حداقل بايد داراي يک آدرس IP باشند. در اين صورت بدون اين که هيچ اختلالي در مسير انتقال داده بين مبداء و مقصد بوجود بيايد، هر کامپيوتر داده هايي را دريافت يا ارسال مي کند که فقط مختص به همان کامپيوتر باشد.
 IP نسخه 4:
آي‌پي نسخه 4 يا IPv4 همان چيزي است که معمولاً زماني که از آدرس IP حرف مي زنيم، به کار مي بريم. در واقع تاکنون رايج ترين نسخه آي‌پي بوده و حدود 96 درصد ترافيک کل اينترنت جهان از اين نسخه از آي‌پي استفاده مي کنند (طبق آمار ويکي‌پديا). هر دستگاهي که از پروتکل اينترنت استفاده کند به طور حتم بايد داراي يک آدرس IP داشته باشد. البته IPv4 اشاره به پروتکل نسخه چهارم اينترنت دارد ولي از آن جايي که ما در اين مطلب آدرس IP را مورد بررسي قرار مي دهيم از پرداختن به خود پروتکل خودداري مي کنيم.
در اين نسخه، IP آدرس ها يک عبارت عددي 32 بيتي (شامل 4 بخش 8 بيتي) هستند که با استفاده از سه نقطه (.) از هم جدا شده اند. ساختار عددي اين ورژن مانند عبارت زير است:
XXX.XXX.XXX.XXX
در اين عبارت Xها متغيرهاي عددي هستند که آي‌پي نهايي را مشخص مي کنند. اين آدرس مي تواند چيزي شبيه به 144٫76٫168٫187 باشد. هر بخش جدا شده به وسيله نقطه مي تواند يک عدد 0 تا 3 رقمي، از عدد 0 تا 255 را در خود نگه دارد. به عبارت ديگر، دامنه آدرسIP هايي که در اختيار داريم از 0٫0٫0٫0 تا 255٫255٫255٫255 است.
از آن جايي که اين نوع اعداد براي کامپيوتر هيچ مفهومي ندارند، معمولاً در اين گونه موارد از بيت ها براي بيان مطلب استفاده مي شود.تبديل شده آدرس آي‌پي 144٫76٫168٫187 به باينري عبارت زير است:
10010000٫01001100٫10101000٫10111011
نکته: چون IPv4 داراي 32 بيت است و خود آي‌پي نيز از چهار قسمت تشکيل شده است، يعني هر قسمت يک بايت يا 8 بيت است، بنابراين آخرين حدي که مي توان در آن بايت ذخيره کرد 256 است. با توجه به اين که ما از رقم صفر نيز مي توانيم استفاده کنيم پس 255 آخرين عددي است که مي توانيم در هر بخش از آن استفاده نماييم.
همان طور که مي بينيد عبارت 10010000 تبديل شده قسمت اول آي‌پي يعني عدد 144، 01001100 تبديل شده قسمت دوم آي‌پي يعني عدد 76 و … است.
IP نسخه 6
با توجه به افزايش دستگاه هايي که از IP استفاده مي کنند، در آينده نزديک هيچ آي‌پي آدرس نسخه چهاري آزاد باقي نخواهد ماند. بنابراين براي افزايش تعداد آي‌پي هاي آزاد، نسخه 6 آن  با نام IPv6 طراحي شد. به دليل تازه بودن اين نسخه، استفاده از آن گسترده نيست و نسخه 4 تقريباً به صورت کامل نيازهاي آي‌پي آدرس را تامين مي کند. به عبارت ديگر تقريباً 96 درصد کل ترافيک اينترنت از آي‌پي آدرس هاي نسخه 4 استفاده مي کنند. اما در آينده نزديک حتماً به اين نسخه از آي‌پي ها نياز خواهيم داشت.
در نسخه 6، آي‌پي آدرس ها يک عبارت 128 بيتي (شامل 8 بخش 16 بيتي) بوده و هر بخش به وسيله کاراکتر دو نقطه (:) از هم جدا مي شوند. ساختار اين آي‌پي نسبت به نسخه 4 پيچيده تر بوده و يک IP آدرس نسخه 6  مانند عبارت زير است:
2601:F0A0:9002:E051:0000:0000:0000:C91D
همان طور که مي بينيد اين نسخه داراي 7 کاراکتر دو نقطه است که بخش هاي 16 بيتي که شامل اعداد و حروف استاندارد هگزادسيمال حروف (A, B, C, D, E, F) هستد را از يکديگر جدا کرده است. براي راحتي در خواندن اين عبارت، قسمت هايي که داراي چهار رقم صفر هستند مي توانند حذف شوند. بنابراين ساده شده آي‌پي آدرس بالا، عبارت زير است:
2601:F0A0:9002:E051::C91D
همان طور که گفته شد اين عبارت ها براي کامپيوتر هيچ مفهومي نداشته و بايد تبديل به عبارت باينري شوند. در اين تبديل مقادير هر بخش به يک عبارت 16 بيتي تبديل مي شود. يعني تبديل شده باينري عبارت بالا کد زير است: