بزرگنمايي:

پان پراگ که به عنوان آدامس يا پاستيل يا خوشبوکننده فروخته مي شود و هر چند مصرف آن در کشور کم است اما به هرحال قربانياني را به دام انداخته است ؛ قربانياني که پان پراگ را اصلا مخدر نمي دانند. پان پراگ مانند همه موادمخدر اسامي زيادي به خود گرفته تا در پشت اين اسامي فريبنده و بسته بندي زيبا و طعم هاي مختلف از نعنايي تا پرتقالي با قيمتي بسيار ارزان، بتواند هرچه بيشتر خواسته سودجويان را تامين کند. پان اسفناج، ملوان زبل، دپي کوپر، راجا، تايتانيک، نيسوار، پان عربي، ناس افغاني، سيگار جرس سوپاري، چاليا ،گوتگا، پان راجاء ،پان کوبيده و بي تي ( BT ) و حتي دندان سفت کن و ويتامين از اسامي فريبنده پان پراگ به شمار مي روند. اين مواد مخدر صناعي گاهي نيز در بسته بندي هاي آلومينيومي و کوچک مانند سماق و نمک هاي رستوراني با عکس هنرپيشه هاي هندي و پاکستاني وارد کشور مي شود و با ظاهري فريبنده و خوشبو، کودکان ونوجوانان را هدف مي گيرد. پان ، قرن هاست به خاطر خاصيت نئشگي آور مصرف مي شود و گفته مي شود چهارمين ماده پرمصرف جهان پس از تنباکو، الکل و کافئين است که حداقل ده درصد جمعيت دنيا در کشورهاي آسياي جنوب شرقي به ويژه هند و پاکستان، آن را مصرف مي کنند. **پان چيست؟ رئيس گروه پيشگيري از اعتياد دانشگاه علوم پزشکي تهران درباره اين ماده مخدر صناعي مي گويد: پان پراگ ماده مخدري شبيه آدامس است که به صورت جويدني مصرف مي شود. اين ماده از برگ درختي به نام «بتل» به دست مي آيد. دکتر شهرام خرازي ها مي افزايد: دانه هاي درشت قرمز رنگ «بتل» را در برگ درخت پيچيده و مقداري تنباکو، ،آهک، خاکستر، ادويه، اسانس و افزودني هاي غيرمجاز را با آن مخلوط مي کنند سپس اين ترکيب را در بسته هاي شيک مزين به عکس هاي هنرپيشه هاي سينما به ويژه هنرپيشه هاي باليوود، ريخته و به عنوان آدامس، پاستيل، خوشبوکننده دهان وپودر با طعم نعنا با قيمت نه چندان زياد به بازار عرضه مي کنند. ** آژير خطر پان براي کودکان و نوجوانان رئيس گروه پيشگيري از اعتياد دانشگاه علوم پزشکي تهران مي گويد: نوجوانان و جوانان معمولا بيش از ميانسالان و سالمندان آدامس و پاستيل مصرف مي کنند بنابراين بيشتر از ديگر گروه هاي سني در معرض خطر پان پراگ هستند. خرازي ها مي افزايد: اين ماده به سبب شکل و نوع بسته بندي سلامتي کودکان را نيز تهديد مي کند.آدامس پان پراگ به صورت جويدني و پاستيل آن به صورت مکيدني مصرف مي شود. **چرا پان را مخدر نمي دانند؟ رئيس گروه پيشگيري از اعتياد دانشگاه علوم پزشکي تهران مي گويد: مصرف کنندگان پان پراگ بر اين تصورند که چون اين ماده را از راه دهان مصرف کرده و تدخين نمي کنند بنابراين خطر چنداني متوجه آن ها نيست. خرازي ها مي افزايد: اين تصور غلط به جامعه هم تسري يافته و بسياري از مردم فکر مي کنند که پان پراگ ماده بي خطر يا کم خطري است و اگر اينچنين نبود در معابر عمومي به صورت آشکار فروخته نمي شد در حالي که اين برداشت از اساس غلط است. **سرطان حنجره، ارمغان پان هاي خوش آب و رنگ رئيس گروه پيشگيري از اعتياد دانشگاه علوم پزشکي تهران مي گويد: مصرف کنندگان، پان پراگ را زير زبان يا بين لثه و لب قرار مي دهند و متعاقب ورود پان به حفره دهان، دچار افزايش ترشح بزاق شده و مجبور مي شوند در طول مصرف مدام آب دهان خود را به بيرون تف کنند که اين مسئله ممکن است سبب انتقال عفونت به اطرافيان شود. خرازي ها خاطرنشان مي کند: رنگ آب دهان خروجي مصرف کنندگان به دليل ترکيبات موجود در پان،نارنجي يا قرمز است.اين ماده سرطان زا است. به گفته وي، پان از عوامل مستعدکننده سرطان هاي حفره دهان از جمله سرطان لثه، سرطان مخاط دهان و سرطان حنجره محسوب مي شود. رئيس گروه پيشگيري از اعتياد دانشگاه علوم پزشکي تهران ادامه مي دهد: از ديگرمشکلات ناشي از مصرف پان مي توان به بد رنگ شدن دندان ها، احساس کسلي، عوارض گوارشي، کليوي، قلبي و عروقي اشاره کرد. خرازي ها مي گويد: مهم ترين عارضه اين ماده ايجاد وابستگي و اعتياد همچنين افزايش تمايل به مصرف مخدرهاي قوي تر و خطرناک تر است. وي ادامه مي دهد: برخلاف تصور رايج، جويدن پان موجب تقويت لثه و تسهيل هضم غذا نمي شود. وي يادآور مي شود: متاسفانه رسانه ها در کشور ما خيلي کم به خطرات پان پراگ پرداخته اند.عمده توجه آن ها به ديگر مواد مخدر است بنابراين لازم است هشدارهاي ساده اما جذاب در مورد خطرات پان پراگ بيش از پيش از سوي رسانه ها انتشار يابد. **از سرخوشي تا سل فيروزه نوري مند، يک کارشناس نظارت بر داروهاي تحت کنترل و الکل درباره پان پراگ گفته است که پان داراي اثر محرک بوده و مصرف کنندگان پس از استفاده از آن، احساس گرمي و نشاط مي کنند اما اثر آن به مراتب از ساير مواد محرک کمتر است. وي مي افزايد: عوارض پان در دو بعد جسمي و رواني گسترده شده است؛ نيکوتين موجود در آن از طريق مخاط دهان جذب و موجب بدرنگ شدن دندان ها شده و به مغز آسيب مي رساند. وي ادامه مي دهد: پان، موجب سرطان دهان و حنجره مي شود؛ همچنين پان به علت تضعيف قدرت دفاعي سلول هاي بدن در مقابل باکتري ها موجب بروز بيماري هاي لثه مي شود. اين کارشناس نظارت بر داروهاي تحت کنترل و الکل مي گويد: ساخارين موجود در پان عامل بيماري هاي کليه و سرطان روده بزرگ بوده و عوارض گوارشي متنوعي براي فرد ايجاد مي کند. نوري مند مي افزايد: پان همچنين موجب ايجاد عارضه در دستگاه تنفسي، قلب و عروق مي شود و از آنجايي که با مصرف اين ماده ترشح بزاق بيشتر مي شود و فرد مجبور است دائما آب دهانش را بيرون بريزد مي تواند موجب انتقال بيماري هاي عفوني مانند سل و هپاتيت شود. وي ادامه مي دهد: فرد در اثر مصرف پان ممکن است تعادل رفتاري و حرکتي خود را از دست بدهد. همچنين پان موجب احساس سبکي و سرگيجي و ضعف مي شود. اين کارشناس نظارت بر داروهاي تحت کنترل و الکل خاطرنشان مي کند: با توجه به اينکه مصرف پان در کودکان در سنين مدرسه به عنوان خوشبو کننده دهان، زياد است با ايجاد سرگيجه و نئشگي موجب افت تحصيلي در آنها مي شود و در بزرگسالان نيز تاثير عقيم کنندگي در مردان دارد. نوري مند اضافه مي کند: متاسفانه باورهاي غلط بين جوانان و نوجوانان وجود دارد مبني بر اينکه پان موجب استحکام دندان ها و لثه و نيز افزايش قدرت بدني و بهبود بيماري هاي ريوي و گوارشي مي شود، در حاليکه اينگونه نيست. متاسفانه امروز ماده مخدر صناعي پان به علل گوناگوني از ايجاد احساس سرخوشي و لذت در مصرف کنندگان و نيز به خاطراينکه آن را ماده مخدر نمي دانند، در حال رايج شدن بين کودکان و نوجوانان بوده و اين مسائل موجب استفاده روز افزون از اين ماده شده است. بديهي است قاچاقچيان مواد مخدر براي کسب بازار فروش بهتر هر روز از تکنيک ها و ترفندهاي جديدي بهره مي جويند تا سم مواد مخدر را به جان قربانيان تزريق کنند و مسئولان، رسانه ها و خانواده ها هستند که مي توانند سايه اين بلاي خانمان سوز را از سر جامعه دور کنند.