بزرگنمايي:

طبق نظر محققان، روابط خوب تنها عامل مهم در تعيين «شاد» بودن افراد از ديدگاه خودشان است.

افراد شاد افراد سالمي هستند. افراد شاد بيشتر عمر مي‌کنند و از زندگي باکيفيت‌تري لذت مي‌برند. عملکرد آنها در سطح بالاتري بوده و در جهت سلامت خودشان و ديگران و جامعه از توانايي‌ها، مهارت‌ها و قدرت‌هاي خودشان بيشترين استفاده را مي‌برند. آنها معمولاً افراد دلسوزتري هستند و درنتيجه به اخلاقيات جامعه فايده بيشتري مي‌رسانند. کمتر در معرض ابتلا به افسردگي قرار مي‌گيرند و اگر هم اين اتفاق برايشان بيفتد، بهتر آن را کنترل کرده و سريعتر بهبود مي‌يابند. کمتر دچار اضطراب، استرس و عصبانيت مي‌شوند. درنتيجه اينها، کمتر به رفتارهاي خشونت‌آميز و ضداجتماعي مبادرت مي‌ورزند. روابط قوي‌تر و بادوام‌تري داشته و درنتيجه سرمايه اجتماعي جامعه را تسهيل مي‌کنند. به طور کلي، از نظر اقتصادي، اجتماعي، اخلاقي، معنوي و رواني به جامعه کمک مي‌کنند. افراد شاد در مقايسه با افراد ناراحت و افسرده فشار کمتري بر خدمات و سازمان‌هاي بهداشتي و مراقبتي و رفاه اجتماعي، پليس و دستگاه قضايي وارد مي‌کنند و براي اقتصاد هم مفيدترند. به عبارت ديگر، ساختن سطح بالاتري از شادي و خوشبختي فردي نه تنها براي خود فرد فايده‌رسان خواهد بود، بلکه جامعه سالم‌تر و شادتري نيز خواهد ساخت.

با توجه به اين موارد و ميزان بالاي افسردگي در جوامع امروزي، آيا دليل بهتري براي جوامع، کشورها و ملت‌ها وجود دارد که به اين سوال بيشتر بپردازند: چطور مي‌توان محيطي ساخت که به بهترين شکل ممکن شادي شهروندان را فراهم کند؟ اما براي پرداختن به اين سوال، لازم است اول به چند سوال بپردازيم: چه عواملي در شادي فرد و درنتيجه آن شادي جامعه دخيل‌اند؟ جامعه چطور مي‌تواند محيطي مثبت براي ارتقاي شادي فراهم آورد؟

خوشبختانه در دهه اخير تحقيقات و مطالعات فراوان چيزهاي زيادي درمورد شادي به ما ياد داده است. اکثر تحقيقاتي که قبل از آن انجام گرفته بودند، حداقل در دنياي غرب، بر ناهنجاري‌هاي رواني، عدم کارايي و خصيصه‌هاي ذاتي تمرکز داشتند - درحاليکه شادي بعد از برآورده شدن نيازهاي فيزيکي به غذا، سرپناه و سلامتي، مهمترين هدف زندگي است. خوب، از اين تحقيقات چه آموخته‌ايم؟

روابط
اول اينکه تحقيقات مربوط به شادي نشان مي‌دهند که روابط بالاترين امتياز را دارد. در يک تحقيق محققان از افراد مختلف سوال کردند که چه عاملي مهمترين جايگاه را در تعيين شادي افراد خيلي شاد و خوشبخت دارد؟ رمز شاد بودن اين افراد «خيلي شاد» چيست؟ پاسخ مشخص است: مهمترين متغير اين بود که افراد «خيلي شاد» روابط اجتماعي خوبي با ديگران دارند. تحقيقات ديگر اين را تاييد مي‌کنند و عنوان مي‌کنند که «مي‌توان گفت روابط مهمترين عامل در رضايت از زندگي و سلامت احساسي به شمار مي‌رود.»

معنويت
دومين عامل مهم در ليست، داشتن حس معنويت است. درواقع، داشتن حس معنويت با داشتن يک زندگي خوب ارتباط دارد. اين رابطه بين شادي و داشتن نگرش ديدن تصوير بزرگتر در زندگي، در تحقيقات مختلف که روي جنسيت‌ها، سنين، مذهب‌ها و مليت‌هاي مختلف انجام گرفته است، تاييد مي‌شود. تلاش براي معنويت با داشتن سطح بالاتري از سلامت، به ويژه درمورد تاثير مثبت و رضايت از زندگي و ازدواج، در ارتباط است. تحقيقات مشخص کرده‌اند که کسانيکه اعتقادات معنوي قوي‌تري دارند شادتر بوده و در برابر افسردگي مقاوم‌تر هستند. به همين ترتيب، به نظر مي‌رسد که اين افراد با سختي‌هاي زندگي و بيماري‌هاي جسمي بهتر کنار مي‌آيند.

توانايي‌ها
محققان دريافته‌اند که وقتي ما از توانايي‌ها، منابع، مهارت‌ها و قدرت‌هايمان استفاده مي‌کنيم، با خودٍ واقعي‌مان ارتباط برقرار کرده و حس انرژي و عملکرد بهتر را تجربه مي‌کنيم. شناخت و استفاده از توانايي‌هاي فردي يک عامل تعيين‌کننده در سلامت رواني فرد محسوب مي‌شود که درمقابل با عملکرد بهينه جامعه نيز در ارتباط است. يک تحقيق که بروي گروهي افراد افسرده انجام گرفت مشخص کرد که شناخت توانايي‌هاي خود و پيدا کردن راهي براي استفاده از آنها، تاثير بسيار مثبتي بر کاهش افسردگي و تسريع روند بهبودي افراد داشته است.

بااينکه جستجوي خوشبختي مسئله‌اي شخصي و يک مسئوليت فردي است اما هر جامعه هم مي‌خواهد شهروندان آن عملکرد بهتري داشته باشند، به همين دليل بايد محيطي مناسب فراهم کند که افراد بتوانند در آن شادي و خوشبختي خود را جستجو کند. اين ما را به سوال بعدي مي‌کشاند: جوامع و دولت‌ها چطور مي‌توانند چنين محيطي فراهم کنند؟

چند توصيه
درمورد روابط، معنويت و شناخت توانايي‌ها و استفاده از آنها، براي ايجاد شادي ابتدا مي‌بايست سياست‌ها و تمرين‌هايي ايجاد شود که الف) به روابط مثبت، سالم و محترم احترام گذاشته شده و ارزش‌ داده شود، ب) ارزش‌ها و پيوندهاي خانوادگي تقويت شود، ج) به افراد آزادي ايحاد روابط سالم و شاد داده شود و د) حفظ اين روابط تشويق شود.

دوم اينکه درمورد معنويت، دولت‌ها بايد محيطي فراهم کنند که افراد در آن، الف) بتوانند آزادانه راه و مسلک معنوي خود را دنبال کنند، ب) بتوانند بدون ترس از بازخواست و مجازات اين اعتقادات را حفظ کنند، ج) بتوانند آزادانه در برنامه‌ها و مراسم‌هاي مربوط به اين اعتقادات شرکت کنند.

سوم اينکه، يک جامعه سالم و مفيد جامعه‌اي است که مشارکت شهروندان در آن برمبناي توانايي‌هاي فردي آنهاست. براي بهره بردن از اين، جامعه بايد فرصت‌هايي براي شهروندان خود فراهم کند که، الف) توانايي‌هاي خود را کشف کنند، ب) اين توانايي‌ها را رشد داده و آموزش دهند و ج) به طور مثبتي از اين توانايي‌ها استفاده کنند.

افراد شاد مشارکت بيشتري در اجتماع دارند و فشار کمتري نيز بر منابع اجتماعي وارد مي‌کنند. به همين دليل جوامع بايد تحقيقات زيادي بر روي روش‌هاي ايجاد اين شادي در شهروندان و فراهم آوردن محيطي مناسب براي تقويت شادي در آنها انجام دهند. با اين روش نه تنها تک‌تک افراد جامعه شادتر و مفيدتر خواهند بود، بلکه جامعه و دنيايي شادتر خواهيم داشت.